Đề xuất hòa bình mới của Mỹ buộc Ukraine nhượng bộ lớn?

(NLĐO) - Một kế hoạch hòa bình mới do Mỹ đề xuất đòi hỏi những nhượng bộ lớn từ Ukraine, đồng nghĩa với việc Kiev "từ bỏ chủ quyền".

Tờ Axios và Financial Times hôm 19-1 đưa tin về kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất cho cuộc xung đột Nga - Ukraine được xây dựng chung với Nga.

Tổng thống Volodymyr Zelensky (trái) gặp Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan hôm 19-11. Ảnh: president.gov.ua

Theo những nguồn thạo tin, thỏa thuận khung gồm 28 điểm đã được đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump, ông Steve Witkoff, chuyển đến Kiev trong tuần này. 

Các nguồn tin cho biết ông Witkoff đã nói rõ rằng ông muốn Tổng thống Volodymyr Zelensky chấp nhận các điều khoản.

Theo Financial Times, kế hoạch được đề xuất sẽ yêu cầu Ukraine từ bỏ các khu vực thuộc vùng Donbass vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Kiev, cắt giảm một nửa quy mô lực lượng vũ trang và từ bỏ các loại vũ khí chủ chốt. Việc cắt giảm viện trợ quân sự của Mỹ cũng được đề cập trong thỏa thuận khung. Một nguồn tin nói với Financial Times rằng việc chấp nhận các điều kiện này đồng nghĩa với việc Ukraine "từ bỏ chủ quyền".

Thỏa thuận khung được cho là cũng quy định việc công nhận tiếng Nga là ngôn ngữ chính thức tại Ukraine và trao quy chế chính thức cho Giáo hội Chính thống giáo Ukraine. Moscow cáo buộc Kiev vi phạm quyền của người bản xứ nói tiếng Nga, chiếm một phần đáng kể trong dân số và coi đây là một trong những nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột.

Các quan chức Nga khẳng định bất kỳ giải pháp lâu dài nào cũng phải giải quyết các yêu cầu an ninh cơ bản, bao gồm việc Ukraine duy trì sự trung lập, không tham gia NATO và các khối quân sự khác, phi quân sự hóa và "phi phát-xít hóa" và chấp nhận thực tế lãnh thổ hiện tại.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov không xác nhận đề xuất nói trên và cho biết "không có gì mới" trong các cuộc đàm phán Mỹ - Nga ngoài những gì đã được thảo luận giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Donald Trump tại Alaska hồi tháng 8.

Một quan chức Nhà Trắng nói với tờ Politico rằng kế hoạch có thể được tất cả các bên nhất trí vào cuối tháng này và có thể "sớm nhất là trong tuần này". 

Thông tin về đề xuất của Mỹ, được đưa ra trước cuộc họp dự kiến giữa ông Zelensky và các quan chức quân sự Mỹ tại Kiev trong ngày 20-11, sẽ là một đòn giáng mạnh vào Ukraine khi nước này tiếp tục mất lãnh thổ ở miền Đông và khẩn trương kêu gọi các đồng minh tăng cường hỗ trợ quân sự.

Tờ Financial Times dẫn lời một quan chức giấu tên cho biết đề xuất này nghiêng hẳn về phía Nga và thuận lợi cho Tổng thống Nga Vladimir Putin. Phía Nga cho biết các cuộc gặp với Mỹ vẫn tiếp tục nhưng không có diễn biến mới nào về một kế hoạch hòa bình khả thi nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine.