Dùng AI chống tin giả

Dự án được triển khai trong bối cảnh sự lo ngại về việc lan truyền của tin giả và thông tin sai lệch trên mạng ngày càng gia tăng

Một liên minh gồm 9 tổ chức, doanh nghiệp tại Nhật Bản đang phát triển một nền tảng kiểm chứng thông tin bằng trí tuệ nhân tạo (AI), nhằm đối phó thông tin sai lệch thường xuất hiện khi xảy ra thảm họa và quanh thời điểm bầu cử. 

Liên minh này do Tập đoàn Công nghệ Fujitsu dẫn đầu, gồm những tên tuổi như Viện Tin học quốc gia Nhật Bản, Tập đoàn NEC... Họ đặt mục tiêu hoàn thiện hệ thống vào cuối tháng 3-2026.

Theo hãng tin Kyodo News, nền tảng trên sẽ sử dụng AI để phân tích, thu thập dữ liệu hỗ trợ và đánh giá tính xác thực của thông tin trên internet. 

Ông Dai Yamamoto, Giám đốc dự án cấp cao tại Fujitsu, cho biết: "Việc tự mình kiểm chứng sự thật đòi hỏi rất nhiều công đoạn nhưng hệ thống này có thể giúp chúng tôi đưa ra phán đoán nhanh chóng".

Hồi cuối tháng 5, ông Yamamoto đã thử nghiệm nền tảng AI trong quá trình phát triển, nhập câu lệnh "một nhóm trộm nước ngoài đã đến các khu vực bị ảnh hưởng ngay sau trận động đất Noto" và yêu cầu xác minh. Vài giây sau, một thông báo đánh giá thông tin này là "sai" đã xuất hiện trên màn hình. 

Nền tảng AI củng cố kết luận này bằng một bài báo khi cho biết đã tìm thấy nội dung mâu thuẫn với thông tin trên. Nền tảng cũng đánh giá độ tin cậy của cơ quan báo chí đăng tải bài báo này là "cao".

Hệ thống này được phát triển dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn chuyên xử lý thông tin sai lệch, được phát triển với kinh phí 6 tỉ yen (khoảng 1.075 tỉ đồng), do Tổ chức Phát triển Công nghệ Công nghiệp và Năng lượng Mới - một cơ quan chính phủ - tài trợ. 

Theo các nhà phát triển, nền tảng này còn có thể phát hiện cả "deepfake" - những hình ảnh, video hoặc âm thanh được tạo ra hoặc chỉnh sửa bằng AI để giả mạo người thật theo cách rất khó nhận ra - bằng cách nhận diện những đặc điểm thường bị bỏ qua.

Dự án trên được triển khai trong bối cảnh sự lo ngại về việc lan truyền của tin giả và thông tin sai lệch trên mạng (như video giả mạo về thảm họa) ngày càng gia tăng và tác động tiêu cực của chúng trong thời điểm khủng hoảng. 

Tại châu Âu, các tổ chức truyền thông và đối tác kiểm tra thông tin ở Bỉ và Hà Lan đang phối hợp đối phó mối đe dọa ngày càng nghiêm trọng của thông tin sai lệch về y tế trên mạng xã hội.

Sáng kiến này là một phần của dự án BENEDMO do Liên minh châu Âu (EU) tài trợ, tập trung vào giới trẻ và mức độ họ tiếp xúc các thông tin sai lệch về sức khỏe trên môi trường trực tuyến.