Đừng "xả" cảm xúc sai chỗ

"Nói xấu" vợ khi trà dư tửu hậu không hiếm, nhưng đằng sau những lời nói tưởng vô hại ấy là tổn thương âm thầm, có thể rạn nứt hôn nhân

"Mấy hôm nay, bà xã giận, nên nay tôi phải về sớm, không ngồi quán được, thông cảm nhé!" - anh T. (phường Tân Phú, TP HCM) từ chối lai rai với đồng nghiệp rồi vội vã ra về.

Một câu nói vui, một vết xước dài

Hôm trước, vợ anh tình cờ đọc được một đoạn chat vui giữa anh và đồng nghiệp: "Con gì ăn ít nói nhiều, mau già lâu chết mồm kêu tiền tiền? Con vợ!". 

Dù chỉ đùa cho vui, nhưng sau đó vợ tôi bắt đầu ít nói và giữ khoảng cách. "Tôi không ngờ những lời nói vui ấy lại khiến vợ tôi tổn thương đến vậy" - anh T. nói.

Chị H. (phường Hòa Hưng, TP HCM) kể lại một kỷ niệm khiến chị không thể quên. Trong một buổi họp lớp, khi men rượu ngà ngà, chồng chị kể đủ chuyện về vợ, nào là hay so đo, hay than mệt, hay cằn nhằn... Mọi người cười rộ lên, chị cũng cười theo, nhưng trong lòng nghẹn lại.

Điều khiến chị buồn nhất không phải là nội dung câu chuyện, mà là cảm giác bị "bỏ ngoài". 

"Tôi có mặt ở đó nhưng nghe người khác kể về một phiên bản xấu xí của mình. Trong mắt chồng, chẳng lẽ tôi chỉ có vậy sao?" - chị H. ấm ức kể. 

Sau hôm đó, chị không trách móc hay tỏ ra giận chồng, sợ nói ra lại bị coi là khó tính. Nhưng im lặng thì để lại một vết xước trong lòng, bởi những từ ngữ chồng kể xấu về mình cứ lởn vởn trong đầu, khiến chị H. rất khó chịu.

Trong nhóm bạn thân, anh M. (nhân viên ngân hàng, phường Bến Thành) là người kể nhiều nhất "tật xấu" của vợ, từ chuyện chị hay càm ràm, khó tính, đến việc quản lý chặt chi tiêu, không hiểu chồng. 

"Đôi khi "nói xấu" vợ là cách để đàn ông giải tỏa áp lực. Ở nhà không dám cãi, ra ngoài kể cho bạn nghe để thấy mình không cô đơn" - anh M. thẳng thắn thừa nhận.

Theo anh M., trên bàn nhậu, kể chuyện vợ gần như là một "nghi thức": kể "vợ" "khổ" hơn thì được cảm thông; nói vợ hiểu chuyện lại dễ bị chê là "sợ vợ".

Không ít lần nghe bạn bè thuật lại chuyện chồng "kể xấu" mình, chị P. (phường Tân Mỹ, TP HCM) chọn cách đối thoại thẳng thắn. "Tôi không trách, chỉ hỏi: Nếu em cũng đem chuyện của anh ra kể cho người khác, anh có thấy ổn không?" - chị P. kể.

Câu hỏi đó khiến chồng chị khựng lại. Anh thừa nhận chưa từng nghĩ sâu như vậy, tưởng đó là chuyện cười vui trên bàn nhậu, rồi ai về nhà nấy. 

Từ đó, vợ chồng chị thống nhất một nguyên tắc mâu thuẫn trong nhà sẽ được giải quyết nội bộ; còn nếu ra ngoài thì chỉ nói những điều tử tế. 

"Không phải để tỏ ra mình hạnh phúc, cũng không phải sợ đối phương, mà là để duy trì sự tôn trọng tối thiểu" - chị P. khẳng định.

Tôn trọng lẫn nhau

Cũng theo chị P., không phải ai cũng có cơ hội "biết" mình đã làm đau người khác. Nhiều câu chuyện dừng lại ở bàn nhậu, quán cà phê, nơi những lời phàn nàn được nói ra rồi… trôi đi. Nhưng hậu quả thì không hề biến mất.

Bởi những vết xước trong lòng, theo thời gian, có thể tích tụ thành khoảng cách. Nhiều cuộc hôn nhân rạn nứt không bắt đầu từ những cú sốc lớn, mà từ những tổn thương nhỏ, lặp đi lặp lại.

Theo chuyên gia tâm lý Ngô Minh Thy, việc đàn ông nói xấu vợ trong những cuộc trò chuyện thân mật là hiện tượng khá phổ biến, bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân tâm lý - xã hội.

"Thứ nhất, nhiều người đàn ông không quen chia sẻ mệt mỏi, áp lực theo hướng tích cực, mà chọn cách than phiền, đổ lỗi. Thứ hai, văn hóa giao tiếp của một bộ phận nam giới vẫn coi việc "nói xấu" vợ là chuyện bình thường, tếu táo, mua vui, thậm chí là cách tạo sự gắn kết trong nhóm vì cảm giác được thấu hiểu" - bà Ngô Minh Thy phân tích.

Tuy nhiên, theo bà Thy, đây là một dạng xả cảm xúc sai chỗ. Những bức xúc trong hôn nhân cần được giải quyết giữa hai người trong cuộc, không phải bằng cách đưa người bạn đời ra làm đề tài bàn tán. Bởi đó chính là người mình đã chọn đồng hành trong đời.

Thạc sĩ tâm lý Trần Hoàng Quân khuyến nghị một trong những hệ quả nghiêm trọng nhất của thói quen nói xấu vợ là sự xói mòn lòng tôn trọng, yếu tố nền tảng của hôn nhân. 

"Khi một người thường xuyên nói xấu bạn đời trước mặt người khác, người ta sẽ nhìn vợ anh bằng ánh mắt khác. Và chính anh cũng dần quen với việc nhìn vợ qua lăng kính tiêu cực. 

Về phía người vợ, dù không trực tiếp nghe thấy, họ vẫn có thể cảm nhận được sự thay đổi qua ánh mắt, thái độ, cách cư xử của chồng. Một khi cảm giác an toàn trong hôn nhân bị tổn thương, họ sẽ thu mình lại. Lâu ngày dẫn đến khoảng cách cảm xúc, thậm chí là đổ vỡ" - ông Quân nhấn mạnh.

Các chuyên gia đều cho rằng vấn đề không nằm ở việc đàn ông có được phép chia sẻ khó khăn về hôn nhân hay không, mà là chia sẻ với ai và chia sẻ như thế nào. Việc tìm một người đáng tin cậy, hoặc đối thoại trực tiếp với bạn đời luôn là lựa chọn tốt hơn so với việc nói xấu sau lưng.