Giật mình trước mỹ phẩm mượn danh, gắn mác

Không ít người giật mình khi phát hiện loại mỹ phẩm mình từng tin dùng mới đây bị thu hồi hàng loạt vì là "đồ dỏm"

Chị Thanh Hằng (30 tuổi, ở Hà Nội) cho hay đã dùng một số loại kem dưỡng, kem chống nắng, mặt nạ được người nổi tiếng giới thiệu. "Sản phẩm được quảng cáo là nhập khẩu, công bố đầy đủ, có chỉ số chống nắng cao nhưng giờ lại có thông báo bị thu hồi. Tôi đã dùng hơn một tháng nay giờ không biết phải làm sao" - chị Hằng lo lắng.

Lật tẩy thêm nhiều hàng "đội lốt"

Hàng ngàn sản phẩm mỹ phẩm không rõ nguồn gốc bị phát hiện tại nhiều địa phương mới đây cho thấy tình trạng trà trộn hàng lậu với hàng hợp pháp ngày càng tinh vi, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng. Những ngày qua, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã kiểm tra 4 cơ sở kinh doanh mỹ phẩm tại Hà Nội, phát hiện và tạm giữ gần 3.500 sản phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc. Dù chủ cửa hàng xuất trình giấy phép kinh doanh và một số hóa đơn nhưng qua đối chiếu, lực lượng chức năng xác định hàng ngàn sản phẩm như dầu gội, kem chống nắng, kem dưỡng... không có chứng từ hợp lệ, nghi là hàng nhập lậu.

Tại Quảng Bình, Sở Y tế cũng vừa lập biên bản xử phạt một cơ sở mỹ phẩm ở TP Đồng Hới vì kinh doanh 382 sản phẩm không giấy tờ chứng minh nguồn gốc. Ông Trần Việt Hùng, Trưởng Phòng Nghiệp vụ quản lý thị trường (QLTT) - Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, cho biết đợt kiểm tra nằm trong chiến dịch siết chặt giám sát chất lượng mỹ phẩm - thực phẩm chức năng, nhóm hàng có nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Từ đầu tháng 5 đến nay, lực lượng QLTT đã kiểm tra đột xuất tại nhiều địa phương, thu giữ hàng nghìn sản phẩm không rõ nguồn gốc, giả mạo với số tiền xử phạt lên tới hàng tỉ đồng.

Cùng thời gian này, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã đình chỉ lưu hành và thu hồi 4 sản phẩm mỹ phẩm do VB Group - doanh nghiệp của ông Nguyễn Quốc Vũ (chồng ca sĩ Đoàn Di Băng), chịu trách nhiệm phân phối. Các sản phẩm gồm: Hanayuki Sunscreen Body bị thu hồi vì ghi nhãn SPF 50 nhưng chỉ đạt SPF 2,4; Hanayuki Shampoo chứa chất bảo quản không công bố, vi phạm giới hạn vi sinh; Hanayuki Conditioner có phụ gia không thể hiện trong hồ sơ công bố; G Thera Amino Anti Wrinkle Mask không ghi đủ thành phần theo phiếu công bố.

Từ giữa tháng 5 đến nay, Cục Quản lý Dược đã thu hồi hơn 300 số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm là kem chống nắng, sữa rửa mặt, sữa tắm... nhập khẩu. Điểm chung về lý do thu hồi là doanh nghiệp có văn bản đề nghị thu hồi tự nguyện số tiếp nhận. Trong các sản phẩm do các doanh nghiệp trên đây xin thu hồi tự nguyện số tiếp nhận gồm các loại kem chống nắng, sữa tắm, sửa rửa mặt…

Ông Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, cho biết gần đây số doanh nghiệp xin rút số tiếp nhận tăng đột biến, một số địa phương cũng ghi nhận tình trạng tương tự. Doanh nghiệp thường lý giải do không còn kế hoạch kinh doanh, song cục không loại trừ các nguyên nhân khác. "Dù doanh nghiệp tự nguyện rút số, nếu sản phẩm có dấu hiệu vi phạm, cơ quan chức năng vẫn có thể xử lý. Việc rút số không đồng nghĩa với miễn trách nhiệm" - ông Hùng nhấn mạnh.

Rủi ro tiềm ẩn, "tù mù" thông tin

Cách đây ít ngày, 3 sản phẩm mỹ phẩm do Công ty TNHH Shynh Beauty phân phối cũng bị yêu cầu thu hồi. Đó là mặt nạ Super Shine Biocell Mask (Episoo) và muối tắm dừa & sữa gạo (S-White) do nhãn ghi gây hiểu nhầm là thuốc; sữa rửa mặt Shin Nee Premium Cleansing Foam bị đình chỉ do sai công thức. Bên cạnh đó, lô dầu xả Keratin Conditioner của Công ty TNHH Hóa mỹ phẩm Hồng Đạt (Hải Dương) cũng bị yêu cầu thu hồi và tiêu hủy do không đạt giới hạn vi sinh vật. Việc hàng loạt mỹ phẩm bị thu hồi do vi phạm chất lượng, nhãn mác khiến người tiêu dùng lo ngại. Trên các diễn đàn làm đẹp, không ít người chia sẻ cảm giác hoang mang khi từng sử dụng sản phẩm được quảng cáo là "cao cấp", "chính hãng", nhưng sau đó bị công bố vi phạm hoặc rút số tiếp nhận.

Nhiều người tiêu dùng cũng lo ngại rủi ro sức khỏe từ các sản phẩm sử dụng trực tiếp lên da như serum, son môi... Việc khó truy xuất nguồn gốc khiến họ cảm thấy bị động và thiếu thông tin. PGS-TS Lê Hữu Doanh, Giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương, cảnh báo các sản phẩm có nhãn gây hiểu nhầm là thuốc dễ khiến người dùng lạm dụng, bỏ qua điều trị y tế cần thiết. Sản phẩm sai công thức có thể chứa thành phần không an toàn, gây dị ứng, tổn thương da, thậm chí nhiễm độc do hấp thụ qua da. Chuyên gia về da liễu cũng lưu ý về trào lưu mỹ phẩm handmade tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không rõ nguồn gốc. Người tiêu dùng cần tỉnh táo trước các quảng cáo như "100% thiên nhiên", "an toàn tuyệt đối". "Mỹ phẩm chăm sóc da không chỉ có vai trò làm đẹp mà còn góp phần bảo vệ làn da, bảo vệ sức khỏe. Do đó, nếu thấy có tình trạng viêm da tiếp xúc, kích ứng hay phản ứng với các thành phần khi dùng mỹ phẩm nên đến cơ sở y tế chuyên khoa thăm khám" - PGS Doanh lưu ý.

Theo ông Tạ Mạnh Hùng, nhiều mỹ phẩm tự chế hiện không công bố, không rõ xuất xứ, không đạt yêu cầu chất lượng, tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Một số còn quảng cáo sai sự thật, chứa thành phần không công bố, thậm chí có dấu hiệu làm giả.

Để chấn chỉnh, Bộ Y tế yêu cầu các địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi vi phạm. Trong đó, kiểm soát quảng cáo và bán mỹ phẩm trên mạng xã hội như TikTok, Facebook, Zalo, YouTube... là nội dung trọng tâm. Bộ Y tế cũng yêu cầu phối hợp chặt với lực lượng QLTT, công an và các cơ quan liên quan để phát hiện, xử lý, gỡ bỏ các nội dung quảng cáo mỹ phẩm vi phạm. Cục Quản lý Dược khẳng định sẽ tiếp tục theo dõi, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến mỹ phẩm, đặc biệt là trên môi trường mạng - nơi vi phạm ngày càng tinh vi, khó kiểm soát.