Hành động vì sự phát triển của TP HCM

Đẩy mạnh huy động nguồn vốn xã hội hóa, đa dạng hình thức đầu tư, cụ thể hóa cơ chế, chính sách… là những yếu tố giúp TP HCM phát triển nhanh

Sáng 19-9, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM tổ chức phiên giải trình việc tổ chức thực hiện Nghị quyết số 98/2023 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM; giải ngân vốn đầu tư công, chuyển đổi số và xây dựng chính quyền số.

Hai nguyên nhân ảnh hưởng đầu tư công

Tại phiên giải trình, ông Hoàng Vũ Thảnh, Phó Giám đốc Sở Tài chính TP HCM, báo cáo đến hết ngày 11-9-2025, giải ngân kế hoạch vốn năm 2025 là 53.712,819 tỉ đồng, đạt 45,2% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao và đạt 35,5% kế hoạch vốn thành phố đã triển khai.

Với kết quả này, tỉ lệ giải ngân vốn của TP HCM tương đương với bình quân của cả nước được Bộ Tài chính dự kiến (46,3%). Dù vậy, việc thực hiện giải ngân vốn của thành phố chưa đạt như kế hoạch đề ra.

Một số nguyên nhân chính trong công tác giải ngân các tháng đầu năm 2025 của TP HCM sau sắp xếp còn chậm liên quan đến việc cập nhật, điều chỉnh quy định trong lĩnh vực đầu tư công.

Ngoài ra còn liên quan đến sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và chuyển sang mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Theo đó, quá trình triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp còn phát sinh một số khó khăn, vướng mắc chủ yếu từ khâu tổ chức thực hiện, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công của thành phố.

Nâng cấp Nghị quyết 98

Phiên giải trình nhận được nhiều ý kiến từ các đại biểu. Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thiện Nhân - nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy TP HCM - đánh giá những kết quả mà thành phố đạt được trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp rất đáng trân trọng, đồng thời chỉ ra không ít khó khăn mà các phường, xã TP HCM phải đối mặt. 

Trong đó, phường, xã hiện nay có 108 nhiệm vụ thuộc 10 lĩnh vực với 363 thủ tục, điều này dễ dẫn tới quá tải.

Ông Nguyễn Thiện Nhân dẫn chứng về lĩnh vực tài chính, phường, xã sẽ quản lý, sử dụng để khai thác kết cấu hạ tầng thủy sản, thủy lợi, chợ, kết cấu hạ tầng giao thông, đường thủy nội địa, dự án đầu tư công… Việc này không hoàn toàn khó nhưng hiện không đủ người làm, nếu chỉ có bộ phận tài chính thì sẽ không làm nổi.

Từ thực tế trên, ông Nguyễn Thiện Nhân cho rằng nên sớm xây dựng danh mục vị trí việc làm và các tiêu chuẩn cán bộ, công chức ứng với từng vị trí, việc làm. Có như vậy thì việc ở phường, xã mới có thể suôn sẻ.

Cũng theo ông Nguyễn Thiện Nhân, quy mô diện tích, dân số của cấp xã hiện nay rất khác nhau. Do đó, TP HCM nên đề xuất với Trung ương nguyên tắc biên chế mỗi phường, xã sẽ không cố định mà phải tương ứng với quy mô của từng địa phương. "TP HCM cần chủ động ước lượng và báo cáo với Trung ương vấn đề này" - ông Nguyễn Thiện Nhân gợi ý.

Theo TS Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn triển khai Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội, hiện nay, TP HCM đang bổ sung cơ chế, chính sách trong Nghị quyết để trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp vào tháng 10 tới đây. 

TS Trần Du Lịch nhấn mạnh trong "nâng cấp Nghị quyết 98" thì cần thiết nhất là gỡ những điều khoản chưa hợp lý để thu hút nhà đầu tư chiến lược. Trong đó, mở rộng danh mục các ngành, lĩnh vực cần nhà đầu tư chiến lược nên được ưu tiên.

Cụ thể hóa cơ chế, chính sách

Phát biểu kết luận phiên giải trình, ông Nguyễn Văn Lợi - Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM - đề nghị thành phố đẩy mạnh việc huy động nguồn vốn xã hội hóa, đa dạng hình thức đầu tư, cụ thể hóa cơ chế, chính sách mới thúc đẩy phát triển. Đồng thời, quan tâm đến nguồn thu phí, lệ phí, nguồn thu từ đất đai…

Ông Nguyễn Văn Lợi nhấn mạnh việc phân cấp, phân quyền rất quan trọng, cần giảm cơ chế "xin - cho", thay vào đó là cơ chế giao quyền cho TP HCM và thành phố phải chịu trách nhiệm thực hiện các dự án đầu tư từ khâu đầu đến khâu cuối. "Đề nghị bổ sung cơ chế này vào dự thảo Nghị quyết Sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội" - ông Nguyễn Văn Lợi nói.

Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM cũng đề nghị thành phố rà soát lại, tập trung tháo gỡ và đẩy nhanh tiến độ dự án đang chậm triển khai. Nội dung quan trọng nữa, đó là TP HCM đầu tư đồng bộ hạ tầng công nghệ thông tin và trang thiết bị, máy móc vận hành. Cùng với đó, tăng cường an ninh mạng, bảo mật dữ liệu, đặc biệt quan tâm chính sách thu hút nguồn nhân lực, nhất là đội ngũ công nghệ thông tin.