Hút khách "ngoại" bằng du lịch y tế
5 địa phương trọng điểm là Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Quảng Ninh, Khánh Hòa triển khai mô hình du lịch y tế tích hợp bệnh viện - khách sạn - khu nghỉ dưỡng
Đề án phát triển dịch vụ khám chữa bệnh chất lượng cao và du lịch y tế giai đoạn 2025-2030 đang được Bộ Y tế xây dựng, nhấn mạnh bứt phá để đưa thương hiệu "y tế Việt Nam" ra thế giới.
Mở mới hàng loạt bệnh viện
Theo đó, đến năm 2030, ít nhất 5 địa phương trọng điểm gồm Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Quảng Ninh và Khánh Hòa sẽ trở thành trung tâm du lịch y tế với khoảng 15 bệnh viện (BV) công lập và tư nhân đạt chuẩn quốc tế (JCI hoặc tương đương), trong đó tối thiểu 5 BV công. Giai đoạn 2025-2027, Bộ Y tế sẽ thí điểm tại một số BV và địa phương đủ điều kiện, xây dựng 10-15 gói dịch vụ du lịch y tế. Từ 2027-2030, mô hình sẽ được mở rộng, hướng tới hệ thống tiếp nhận, chăm sóc, quản lý và thanh toán quốc tế đồng bộ.

PGS-TS Nguyễn Mạnh Khánh, Bệnh viện Việt Đức, chữa bệnh cho người bệnh Ấn Độ
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết chi phí khám chữa bệnh tại Việt Nam chỉ bằng 30%-50% so với Thái Lan hay Singapore, trong khi nhiều kỹ thuật cao như ghép tạng, phẫu thuật robot hay điều trị ung thư đã tiệm cận chuẩn quốc tế. Việt Nam còn sở hữu lợi thế về y học cổ truyền (YHCT), cảnh quan thiên nhiên và hệ thống du lịch nghỉ dưỡng đa dạng. Đây là nền tảng để hình thành các gói dịch vụ kết hợp chăm sóc sức khỏe - du lịch - nghỉ dưỡng, gia tăng sức cạnh tranh trên bản đồ du lịch y tế quốc tế.
Du lịch y tế là cơ hội để Việt Nam bứt phá và hội nhập sâu rộng với thế giới, là "cánh cửa mềm" vừa quảng bá chất lượng y tế, vừa nâng tầm thương hiệu du lịch quốc gia. Hiện Việt Nam thu về gần 1 tỉ USD mỗi năm từ du lịch y tế, trong đó TP HCM dẫn đầu về lượng khách quốc tế đến khám chữa bệnh. Bộ Y tế khẳng định quảng bá hình ảnh và xây dựng thương hiệu y tế Việt Nam đóng vai trò then chốt trong việc thu hút bệnh nhân quốc tế. Truyền thông được xác định là giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao uy tín và sức hút của ngành y tế trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng. Bộ Y tế đang triển khai chiến lược truyền thông, giới thiệu Việt Nam như điểm đến an toàn, tin cậy và chất lượng trong chăm sóc sức khỏe.
Chiến lược nhấn mạnh thế mạnh: Chi phí hợp lý, dịch vụ tiệm cận chuẩn quốc tế, kỹ thuật y tế hiện đại đã làm chủ cùng ưu thế YHCT và du lịch nghỉ dưỡng. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, các cơ quan ngoại giao và địa phương để xây dựng và quảng bá thương hiệu "Du lịch y tế Việt Nam", hướng tới cả thị trường trong nước và quốc tế như ASEAN, Đông Bắc Á, châu Âu và Bắc Mỹ.
Ba lợi thế nổi bật
Bộ Y tế khuyến khích các BV, cơ sở y tế tăng cường hợp tác quốc tế, liên kết với hãng hàng không, công ty lữ hành và truyền thông quốc tế để xây dựng gói sản phẩm du lịch y tế đặc thù, vừa quảng bá trực tiếp, vừa tạo dựng thương hiệu thông qua trải nghiệm thực tế của bệnh nhân và du khách. Việt Nam sở hữu 3 lợi thế nổi bật: Trình độ chuyên môn tiệm cận chuẩn quốc tế với nhiều kỹ thuật hiện đại; chi phí hợp lý, chỉ bằng 30%-50% so với các nước trong khu vực; thế mạnh YHCT kết hợp phục hồi chức năng, tạo bản sắc riêng. Dù lĩnh vực du lịch y tế mới phát triển, Việt Nam đã đạt kết quả đáng khích lệ và có tiềm năng lớn nếu khai thác đúng hướng.
Theo ông Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh - Bộ Y tế, để hiện thực hóa mục tiêu, bộ triển khai đề án phát triển y dược cổ truyền phục vụ khách du lịch đến năm 2030 với 15 tỉnh và BV Châm cứu Trung ương tham gia, đồng thời phát triển y tế chất lượng cao giai đoạn 2025-2030 tại các trung tâm du lịch lớn như Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Nha Trang. Song song đó, đào tạo nguồn nhân lực đạt chuẩn quốc tế, chú trọng ngoại ngữ và kỹ năng phục vụ khách nước ngoài để nâng cao trải nghiệm du khách. Bên cạnh đó, việc chuẩn hóa hình ảnh và thương hiệu BV được đặc biệt chú trọng. Các cơ sở y tế được khuyến khích xây dựng bộ nhận diện thương hiệu, nâng cao kỹ năng truyền thông và ứng xử chuyên nghiệp với bệnh nhân quốc tế. Khi mỗi BV đều có hình ảnh uy tín, đồng bộ, thương hiệu chung "y tế Việt Nam" sẽ được củng cố và lan tỏa mạnh mẽ hơn.
Bộ Y tế đặt mục tiêu phát triển các gói dịch vụ đa dạng: Khám chữa bệnh kỹ thuật cao, tầm soát sức khỏe, phục hồi chức năng, chăm sóc hậu điều trị, kết hợp nghỉ dưỡng và YHCT. Ngành cũng tăng cường quảng bá, xây dựng hệ thống tiếp nhận đa ngôn ngữ, hỗ trợ thanh toán quốc tế, cải cách thủ tục hành chính và nâng cao chất lượng nhân lực y tế, hướng tới tiêu chuẩn quốc tế. Đề án được triển khai trên toàn quốc, ưu tiên các địa phương có thế mạnh về du lịch và y tế chất lượng cao.
Việc triển khai theo hai giai đoạn: Giai đoạn 2025-2027 thí điểm tại một số BV và địa phương đủ điều kiện, xây dựng 10-15 gói dịch vụ đầu tiên kết hợp y tế - du lịch - nghỉ dưỡng, triển khai truyền thông, xúc tiến và đào tạo nhân lực; giai đoạn 2027-2030 mở rộng mô hình toàn quốc, thống nhất quy trình tiếp nhận, chăm sóc, thanh toán và quảng bá dịch vụ cho người nước ngoài, đồng thời tăng cường liên kết bảo hiểm quốc tế.
"Đây là lĩnh vực đầy tiềm năng, mang lại lợi ích lớn cho nền kinh tế và hệ thống y tế quốc gia. Năm 2024, Việt Nam nằm trong danh sách 110 quốc gia có hệ thống chăm sóc sức khỏe tốt nhất thế giới, xếp hạng 89/110 về chỉ số tổng thể với điểm số cao về cơ sở hạ tầng y tế và năng lực chuyên gia. Đây không chỉ chứng minh năng lực y tế Việt Nam mà còn khẳng định tiềm năng cạnh tranh phát triển" - ông Tuyên nhấn mạnh.
Tháo "điểm nghẽn", chọn xứng tầm
Dù có nhiều tiềm năng lớn, song vẫn còn nhiều bất cập. Cơ sở đạt chuẩn quốc tế còn hạn chế, chủ yếu tập trung ở BV tư nhân; dịch vụ hỗ trợ chưa đồng bộ, thiếu phiên dịch, khách sạn y tế và chăm sóc hậu điều trị; cơ chế tài chính chưa linh hoạt, việc thanh toán bảo hiểm quốc tế còn hạn chế; quảng bá ra thị trường quốc tế chưa mạnh khiến thương hiệu "du lịch y tế Việt Nam" chưa tạo dấu ấn. Thực trạng này dẫn đến mỗi năm khoảng 40.000 người Việt có thu nhập cao ra nước ngoài điều trị, vừa gây thất thoát ngoại tệ, vừa ảnh hưởng uy tín hệ thống bệnh viện trong nước.
Theo BSCK2 Hà Thị Hồng Linh, Phó Giám đốc BV YHCT TP HCM, YHCT là một mũi nhọn đầy tiềm năng. Nhóm khách hàng của lĩnh vực này chủ yếu là người cao tuổi, tìm kiếm "du lịch chữa lành" và trải nghiệm văn hóa. Nền YHCT Việt Nam lâu đời, đặc sắc với nguồn dược liệu phong phú, tạo nên một nét riêng biệt, song vẫn chưa được khai thác hiệu quả.
Hiện nay, TP HCM là nơi dẫn đầu về số và chất lượng dịch vụ du lịch y tế cả nước. Trên địa bàn thành phố có 162 BV, trong đó 12 BV trung ương, 32 BV đa khoa, 28 BV chuyên khoa, 90 BV ngoài công lập, 9.880 phòng khám chuyên khoa, hàng chục ngàn cơ sở kinh doanh dược, nhà thuốc tư nhân… Trong 6 tháng đầu năm 2025, TP HCM đã đón hơn 3,85 triệu lượt khách quốc tế và 18,3 triệu lượt khách nội địa, nâng tổng số khách đạt trên 22 triệu lượt. Tổng thu từ du lịch ước gần 118.000 tỉ đồng, cho thấy sự tăng trưởng tích cực của ngành.
Để du lịch y tế phát triển cần phân loại thành 3 nhóm sản phẩm: (1) chữa bệnh và tầm soát sức khỏe; (2) làm đẹp, thẩm mỹ với các trung tâm uy tín; (3) chăm sóc sức khỏe tinh thần dựa vào thiên nhiên như suối khoáng nóng, bùn khoáng, thiền, mát xa, thực dưỡng... TP HCM hội đủ cả 3 nhóm sản phẩm, vấn đề là phải lựa chọn "ứng cử viên" xứng tầm để đầu tư và khai thác.
H.Đào