Khai phóng sức bật cho siêu đô thị (*): Hướng đến lộ trình top 100 thế giới

TP HCM nỗ lực trở thành siêu đô thị quốc tế bằng những kế hoạch đã và đang triển khai dựa trên việc khai thác hiệu quả lợi thế sau sắp xếp

Tại Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, TP HCM đặt tầm nhìn trở thành "siêu đô thị quốc tế" của Đông Nam Á, top 100 thành phố đáng sống nhất thế giới, mang sứ mệnh dẫn dắt và lan tỏa phát triển cho cả nước.

5 tiêu chí vàng

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, TS Đào Thị Thu Hằng, ĐH Kinh tế TP HCM (UEH), cho rằng để TP HCM sau sắp xếp vươn lên nhóm 100 đô thị toàn cầu, cần hội đủ 5 tiêu chí "vàng". 

Đó là hạ tầng kết nối quốc tế, chất lượng sống tốt, dịch vụ đẳng cấp, đô thị thông minh, phát triển bền vững. Trong đó, hệ thống sân bay, cảng biển và logistics ngang tầm khu vực, trí tuệ nhân tạo được ứng dụng hiệu quả trong quản lý đô thị và trải nghiệm du khách, giảm phát thải, kinh tế tri thức phát triển...

Nếu đạt đồng bộ các yếu tố trên, TP HCM không chỉ đủ chuẩn mà còn có cơ hội tạo dấu ấn riêng trên bản đồ toàn cầu. 

"TP HCM đang sở hữu sự giao thoa độc đáo giữa văn hóa sông nước, di sản địa phương và tinh thần khởi nghiệp trẻ trung. Đặc biệt, chi phí sinh hoạt, dịch vụ hợp lý và lòng hiếu khách biến thành phố thành nơi mà du khách có thể vừa tận hưởng vừa sáng tạo. Đó là lợi thế ít đô thị toàn cầu nào có được" - TS Đào Thị Thu Hằng nói.

Cũng theo TS Đào Thị Thu Hằng, 3 điểm khởi đầu cần làm trong tiến trình xây dựng đô thị toàn cầu là biến sông Sài Gòn thành "trục cảnh quan - văn hóa", hạ tầng giao thông công cộng như metro, xe buýt điện hiện đại, dịch vụ công được tối ưu hóa. 

Ba yếu tố này giúp thay đổi cảm nhận của cả cư dân và khách quốc tế, tạo nền tảng cho bước phát triển sâu hơn.

Tăng sức cạnh tranh

TS Dương Đức Minh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển kinh tế và du lịch TP HCM, phân tích TP HCM đang có bước ngoặt quan trọng để tái định vị du lịch vùng Đông Nam Bộ không chỉ về mặt không gian mà còn cả chiến lược phát triển, mô hình vận hành và giá trị cốt lõi của ngành. 

Đây không đơn thuần là sự mở rộng hành chính mà là một cấu trúc thể chế - kinh tế - xã hội mới tạo điều kiện cho phát triển, đồng nghĩa với tăng sức cạnh tranh khu vực.

Trên thế giới, không thiếu những mô hình siêu đô thị vừa có tính đô thị hóa cao, vừa tích hợp đa ngành từ công nghiệp, cảng biển, đến du lịch sinh thái, biển đảo, di sản văn hóa. TP HCM có thể học hỏi, điều chỉnh và phát triển con đường riêng.

Nếu được quản trị hiệu quả, thành phố đủ khả năng thành hình mẫu về siêu đô thị, nơi hội tụ giá trị đô thị thông minh, công nghiệp xanh, nghỉ dưỡng cao cấp và sáng tạo bản sắc địa phương. Trong tương lai, đây vừa là điểm đến vừa là "nền tảng trải nghiệm sống - học tập - làm việc - khám phá" cho du khách toàn cầu.

Bộ máy tốt, nhân lực chất lượng

Dưới góc độ quy hoạch, TS Nguyễn Hữu Nguyên, Hội Quy hoạch phát triển đô thị TP HCM, cho rằng TP HCM với quy mô lớn hơn trước, đi kèm với đó là khối lượng công việc cũng lớn hơn và đòi hỏi nhiều giải pháp đồng bộ để phát triển mạnh mẽ thời gian tới. Việc TP HCM thành lập lại Sở Quy hoạch - Kiến trúc là minh chứng và điều này góp phần phục vụ phát triển thành phố trong tình hình mới.

Sở hữu thế mạnh từ 3 địa phương trước đây, bài toán của TP HCM hiện nay là sự phân bổ nguồn lực hợp lý và hiệu quả đầu tư. 

Với nguồn lực có hạn thì phải đầu tư dự án có trọng tâm, trọng điểm, dự án cốt lõi để từ đó tạo ra giá trị dẫn dắt, giá trị lan tỏa. Các dự án phải có tầm nhìn rộng, hướng tới lợi ích cho cả khu vực Đông Nam Bộ chứ không chỉ riêng thành phố.

Nêu điển hình, TS Nguyễn Hữu Nguyên cho rằng trước mắt nên giải quyết tốt vấn đề kẹt xe, ngập nước để nâng cao chất lượng sống người dân và làm được điều này thì yêu cầu cao là đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông, dự án giảm ngập.

Cũng theo TS Nguyễn Hữu Nguyên, quản trị siêu đô thị thông minh thì đòi hỏi nguồn nhân lực công nghệ thông tin, ngoài ra, công tác phục vụ chuyển đổi số bảo đảm đáp ứng nhu cầu. Điều quan trọng nữa, bên cạnh yếu tố chuyên môn thì tinh thần trách nhiệm công việc của cán bộ, công chức cũng phải rất cao.

Truyền cảm hứng lâu dài

Trong bối cảnh TP HCM sở hữu nhiều lợi thế sau sáp nhập, cùng với kỳ vọng nâng tầm vị thế quốc tế, thành phố còn hướng đến cạnh tranh cũng như hội nhập với các siêu đô thị du lịch hàng đầu châu Á như Seoul, Thượng Hải hay Bangkok.

Mới đây, theo "City Pulse 2025 - The Magnetic City", TP HCM lọt vào tốp 2 đô thị giữ chân cư dân tốt nhất thế giới, vượt qua nhiều đô thị phát triển như Singapore, Sydney hay Berlin... 

Ông Lê Trương Hiền Hòa, Phó Giám đốc Sở Du lịch TP HCM, phân tích rằng quan trọng hơn cả thứ hạng, kết quả này cho thấy thành phố không chỉ là nơi để làm việc hay du lịch mà đã trở thành một nơi đáng gắn bó, đáng sống và truyền cảm hứng lâu dài cho cư dân.

Với ngành du lịch Việt Nam, điều trên mang tới cơ hội để nhìn nhận lại giá trị bền vững của một điểm đến. Du lịch không còn những hành trình ngắn ngày mà là trải nghiệm sống và kết nối cảm xúc.

"Một thành phố giữ chân được cư dân chính là nơi có khả năng giữ chân du khách, đặc biệt là nhóm khách dài ngày, chuyên gia quốc tế, người trẻ dịch chuyển toàn cầu. Kết quả này là nền tảng quan trọng để du lịch TP HCM và cả nước định vị hình ảnh đô thị hiện đại, có bản sắc và chiều sâu văn hóa" - ông Hiền Hòa nói. 

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 29-9.