Khi phụ nữ trung niên khởi nghiệp

Nhiều phụ nữ trung niên ở ĐBSCL đang viết nên những câu chuyện khởi nghiệp đầy cảm hứng

Cách đây nhiều năm, chứng kiến những miếng vỏ vàng ươm bị vứt bỏ sau mỗi lần thưởng thức quả bưởi, bà Phạm Thị Phượng (ngụ phường Cái Vồn, tỉnh Vĩnh Long) không khỏi băn khoăn. Điều đó đã thôi thúc bà biến rác thải nông nghiệp này thành những sản phẩm giá trị, được thị trường ưa chuộng.

Vượt qua định kiến

Hành trình khởi nghiệp của bà Phượng bắt đầu từ một ý tưởng giản dị: làm mứt từ vỏ bưởi. Những mẻ mứt đầu tiên được bà tỉ mỉ chế biến thủ công rồi mang tặng người thân, bạn bè.

Phản hồi bất ngờ về hương vị thanh ngọt, dẻo dai của mứt vỏ bưởi đã tiếp thêm động lực để bà Phượng bắt đầu nhận đơn đặt hàng. Tuy nhiên, khi xu hướng tiêu dùng chuyển dịch - ưu tiên sản phẩm ít đường và tốt cho sức khỏe, doanh số mứt vỏ bưởi của bà giảm sút. Không nản chí, bà dành thời gian nghiên cứu sâu hơn về công dụng của vỏ bưởi.

"Sau khi nhận ra những tiềm năng ẩn trong lớp vỏ trái cây này, tôi chuyển hướng sang dòng sản phẩm sấy khô. Vỏ bưởi sấy giòn Vân Phượng ra đời, kết hợp với các thảo dược tự nhiên, có tác dụng tốt cho sức khỏe. Để khắc phục vị đắng và độ dai của vỏ bưởi, tôi đã xây dựng quy trình chế biến công phu, từ khâu lựa chọn, ngâm, sấy đến đóng gói" - bà Phượng nhớ lại.

Từ việc sản xuất hoàn toàn thủ công, bà Phượng mạnh dạn đầu tư máy móc, đăng ký giấy phép kinh doanh và chú trọng bảo đảm tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm cho sản phẩm. Thành quả là những miếng vỏ bưởi sấy trắng ngà, giòn tan, vị ngọt thanh hòa quyện cùng hương tinh dầu đặc trưng. Sản phẩm dần chiếm được lòng tin của người tiêu dùng tại TP HCM và Cần Thơ với sản lượng khoảng 2.000 hộp/tháng.

Không dừng lại ở đó, người phụ nữ U70 này tiếp tục đa dạng hóa sản phẩm từ vỏ bưởi, như trà, thạch thô, nước cốt… "Tuy sản phẩm bước đầu được thị trường đón nhận nhưng tôi cũng gặp một số khó khăn về vốn. Dù vậy, tôi đã vượt qua được định kiến xã hội - vốn cho rằng phụ nữ, lại lớn tuổi, thì khó thể khởi nghiệp" - bà bày tỏ.

Hướng đến lối sống xanh, bền vững

Trong khi đó, chuyện bà Trương Thị Bạch Thủy (ngụ xã Thuận Hòa, TP Cần Thơ) giúp "hồi sinh" làng nghề mây tre đan truyền thống đã truyền cảm hứng cho nhiều người.

Sinh ra ở thôn quê, bà Thủy mang tình yêu sâu sắc với lũy tre làng. Năm 17 tuổi, bà đã mạnh dạn mở cơ sở sản xuất mây tre đan. Nhiều năm sau, khi trở lại quê nội, chứng kiến làng nghề dần mai một, bà trăn trở và quyết định "làm thật". Năm 2023, bà thành lập Hợp tác xã (HTX) Mây tre đan Thủy Tuyết với 32 xã viên, hoạt động trên khuôn viên hơn 3.000 m².

Không chỉ sản xuất những mặt hàng gia dụng thông thường, bà Thủy cùng các xã viên còn sáng tạo nhiều sản phẩm để đưa vào khách sạn, nhà hàng cao cấp và xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Mỹ, Thụy Sĩ, Thái Lan… HTX Thủy Tuyết hiện sở hữu hơn 700 mẫu sản phẩm, từ đồ sinh hoạt, trang trí đến quà tặng.

HTX của bà Thủy còn chú trọng phát triển các công trình kiến trúc từ tre, hướng đến lối sống xanh và bền vững. Những nỗ lực ấy đã được ghi nhận, bà vinh dự được phong tặng danh hiệu nghệ nhân cấp quốc gia. Năm 2023, HTX Thủy Tuyết xuất sắc giành giải đặc biệt tại Cuộc thi Ý tưởng phụ nữ khởi nghiệp cấp vùng và giải nhất cấp toàn quốc.

Cũng như bà Thủy, ở độ tuổi U50, dược sĩ Đoàn Thị Hồng Thắm (phường Tân An, TP Cần Thơ) góp phần chứng minh rằng phụ nữ tuổi trung niên vẫn có thể khởi nghiệp thành công. Bà đã đi theo một con đường không dễ dàng nhưng nhiều ý nghĩa: khởi nghiệp với dược trà từ nông sản vùng ĐBSCL.

Từ khi còn là sinh viên, bà Thắm đã đam mê nghiên cứu dược liệu. Sau khi ra trường và công tác trong ngành, bà tiếp tục tìm hiểu chuyên sâu về dược liệu trước khi quyết định thành lập Công ty TNHH Hygie & Panacee.

"Năm 2019, tôi nghỉ việc để tập trung phát triển dược trà hòa tan. Không giống trà túi lọc thông thường, dược trà được sản xuất bằng cách ứng dụng công nghệ chiết xuất, loại bỏ bã, cô đặc hoạt chất để cho ra dạng bột hòa tan rất tiện dụng, dễ mang theo và sử dụng" - bà Thắm tiết lộ. Bà giải thích với mỗi loại nguyên liệu như gừng, tía tô, diếp cá hay đinh lăng, quá trình chiết xuất đều khác nhau và phải điều vị để dược trà dễ uống hơn.

Ban đầu, sản phẩm dược trà hòa tan gặp nhiều hoài nghi, song bà Thắm kiên trì đến nhiều địa phương giới thiệu, dùng cách truyền miệng để lan tỏa. Đến nay, công ty của bà đã sản xuất được 15 sản phẩm dược trà hòa tan, trong đó 6 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 4 sao, 2 sản phẩm OCOP tiêu biểu ĐBSCL. Bà còn liên kết với các HTX rau sạch để giữ ổn định nguồn nguyên liệu.

Dự án sản xuất dược trà hòa tan của bà Thắm đã đoạt nhiều giải thưởng cao tại các cuộc thi khởi nghiệp ở ĐBSCL. Cũng như nhiều người khởi nghiệp khác, bà đang tìm kiếm nguồn vốn đầu tư để mở rộng quy mô sản xuất. Việc tiếp cận vốn vay ưu đãi từ các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ hay thu hút đối tác chiến lược đang là ưu tiên hàng đầu của người phụ nữ này, nhằm phát triển bền vững.