Hội chứng “tế bào gốc” ở Nga

Bất chấp chi phí đắt đỏ và những cảnh báo tiền mất tật mang, hội chứng chữa bệnh bằng liệu pháp tế bào gốc ở Nga vẫn tiếp tục bùng nổ

Khi Svetlana Galiyeva tìm thấy một bệnh viện đề nghị chữa trị chứng xơ cứng khớp xương cho cô bằng tế bào gốc từ phôi thai, cô lập tức đồng ý. Nhưng sau khi mất 20.000 USD, cô vẫn còn ngồi trên xe lăn và thất vọng cùng cực. Và không có chứng cứ gì cho thấy những thứ tiêm chích vào người cô có liên quan đến tế bào gốc...

Liệu pháp gây tranh cãi

Tế bào gốc là những tế bào chưa phát triển trong cơ thể người có thể tiếp tục phát triển khi được đưa vào xương, cơ hoặc các mô khác. Chúng có nhiều trong phôi thai và được cho là có nhiều công dụng hơn so với tế bào gốc trích từ tủy và mỡ người lớn. Nhưng tế bào gốc từ phôi thai đang là vấn đề gây tranh cãi vì để có chúng, các nhà khoa học phải tiêu hủy phôi thai người.

Ở các bệnh viện hàng đầu trên thế giới, đa số các cuộc nghiên cứu tế bào gốc chỉ mới thực hiện trên cá và động vật. Nhưng ở Nga lại hoàn toàn khác. Hàng chục bệnh viện và thẩm mỹ viện ở nước này đã mạnh miệng quảng cáo họ đang sử dụng tế bào gốc từ phôi thai và xương người để chữa trị mọi thứ, từ xóa nếp nhăn, bệnh Parkinson cho đến rối loạn cương.

. Bất chấp hậu quả: Trong lúc các nhà khoa học thế giới chỉ mới nghiên cứu tế bào gốc, hàng chục bệnh viện và thẩm mỹ viện ở Nga đã sử dụng cả tế bào gốc từ tủy, mỡ và phôi thai người để điều trị mọi chứng bệnh, từ xóa nếp nhăn đến rối loạn cương, bất chấp sức khỏe của bệnh nhân.

Galiyeva, một bác sĩ phụ khoa 40 tuổi ở thành phố Perm thuộc dãy Ural, bị xơ cứng khớp cách đây 9 năm. Cô dần dần không còn điều khiển được các cơ và thường xuyên bị co thắt cơ, khiến các bác sĩ bi quan về khả năng hồi phục. Dù bi quan, nhưng Galiyeva vẫn đến một bệnh viện ở Moscow để tiêm nhiều liều tế bào gốc từ phôi thai, với chi phí 20.000 USD, một khoản tiền rất lớn so với mức lương trung bình của một người Nga chỉ là 400 USD/tháng.

Ban đầu, cơ thể của cô gần như phản ứng với các chất lạ khi cô bị sốt gần 40oC. Sau đó các cơ của cô bắt đầu có cảm giác, nhưng điều này không kéo dài lâu. Galiyeva thốt lên cay đắng: “Tiếp tục điều trị bằng cách này cũng vô dụng mà thôi”.

Cô không bỏ cuộc, tìm đến bệnh viện tư Beauty Plaza, nơi quảng cáo chữa trị nhiều thứ bệnh bằng liệu pháp tế bào gốc. Tình trạng của cô cải thiện sau nhiều đợt tiêm chích mới, nhưng cô vẫn chưa thể đi lại, dù có thể đứng một mình không cần trợ giúp trong khoảng thời gian ngắn.

Những tác dụng phụ chết người

Giống như Galiyeva, hàng trăm đồng hương của cô nghe theo lời quảng cáo hấp dẫn, đổ xô đến các bệnh viện và thẩm mỹ viện ở Nga để chữa bệnh và làm đẹp. Bác sĩ Roman Knyaev của Bệnh viện Cellulite, một bệnh viện ở trung tâm Moscow, quảng cáo giúp phụ nữ xóa được lớp cặn mỡ và trông trẻ trung hơn bằng cách tiêm các liều tế bào gốc từ phôi thai vào đùi, mông và bao tử. Yelena, một nữ doanh nhân 37 tuổi người Moscow, nói rằng liệu pháp này tỏ ra hữu hiệu đối với cô. Người phụ nữ từ chối cho biết họ này kể: “Sau khi sinh, bụng tôi nhăn nheo và tôi có nhiều vết căng. Nhưng giờ thì chúng biến mất”. Chi phí điều trị mất 2.850 USD tại bệnh viện của Knyaev.

Nhưng các chuyên gia cho biết việc chữa trị bằng liệu pháp tế bào gốc tiềm ẩn những tác dụng phụ chết người. Vladimir Smirnov, Giám đốc Viện Thử nghiệm bệnh tim, người đang quản lý một ngân hàng tế bào gốc người lớn, cho biết: “Không một bệnh viện hoặc thẩm mỹ viện nào được cấp phép chữa trị bằng tế bào gốc. Vì thế tất cả đều làm lậu”. Ông Smirnov nói rằng ông biết có vài viện nghiên cứu thuộc Chính phủ Nga đã tiến hành điều trị thử nghiệm bằng tế bào gốc từ tủy và mỡ người. Tuy nhiên, nhiều bệnh viện khác cứ quảng cáo vô tội vạ và những thứ họ tiêm chích vào người bệnh nhân, khách hàng có phải là tế bào gốc hay không cũng chẳng ai biết. Các nhà khoa học cho rằng việc cấy và cô lập tế bào gốc cần kỹ năng và dụng cụ chuyên dùng, những thứ mà các bệnh viện không cần thiết phải có. Vì thế, những thứ được xem là tế bào gốc có thể đã được trích từ một mô bào thai vào tế bào da. Nhiều nguồn tin cho biết một số bệnh viện còn sử dụng tế bào gốc của động vật.

Luật còn kẽ hở

Andre Yuriyev, Phó Cục trưởng Cục Thanh tra Bộ Y tế Nga, cho biết luật chỉ cho phép trích và dự trữ tế bào gốc chứ không cho phép điều trị. Cơ quan của ông Yuriyev đang tiến hành điều tra gần 20 thẩm mỹ viện có sử dụng liệu pháp tế bào gốc. Nhưng với những quy định còn mập mờ, hàng chục bệnh viện và thẩm mỹ viện khác tiếp tục sử dụng liệu pháp này. Bác sĩ Alexander Teplyashin, giám đốc Beauty Plaza, cho biết ông sử dụng tế bào gốc từ mỡ, tủy sống của bệnh nhân hoặc người hiến để điều trị bệnh tiểu đường, các bệnh về mắt và những bệnh khác. Ông Teplyashin biết rằng về kỹ thuật, những điều ông làm chưa được nhà nước cho phép. Nhưng ông cho rằng mình không làm sai. Người đứng đầu bệnh viện tại trung tâm Moscow nói: “Chúng tôi chỉ tận dụng những lỗ hổng của luật... Những điều gì luật không cấm có nghĩa là chúng tôi được phép làm”.