Súng điện và những vụ chết người

Ngành an ninh nội địa Mỹ gần đây lại đương đầu với loạt xì-căng-đan liên quan các trường hợp gây tử vong khi dùng súng điện trấn áp tội phạm...

Đêm 24-6-2004, cảnh sát tại bang Pennsylvania đã chĩa khẩu súng điện Taser M26 vào nghi phạm Kris J. Lieberman. Trong vòng vài phút, đương sự quằn quại trong đau đớn và cuối cùng tắt thở. Kris J. Lieberman trở thành một trong nhiều nạn nhân tử vong vì súng điện của cảnh sát Mỹ thời gian gần đây. Taser International, công ty chuyên sản xuất súng điện dùng cho lực lượng cảnh sát, khẳng định rằng súng điện không nguy hiểm, thậm chí đối với người bệnh tim mạch hoặc dùng máy trợ tim. Tuy nhiên, thực tế lại khác, nhiều người đã trợn trừng mà chết sau khi bị điện giật hồi dài, bởi “trúng đạn” súng điện. Theo New York Times, dù nhấn mạnh tính an toàn của Taser M26, Taser International trong thực tế chỉ thử nghiệm trên... một con lợn vào năm 1996 và 5 con chó vào năm 1999. Nhóm nghiên cứu do công ty trả lương, không phải khoa học gia làm việc độc lập, đã chưa bao giờ công bố kết quả khảo sát của họ trên bất kỳ chuyên san khoa học nào. Taser International cũng không có một vị quản lý về mặt y khoa làm việc toàn thời gian và cũng không có mô hình được máy tính tạo ra cho thử nghiệm mức độ ảnh hưởng của luồng điện. Đáng nói hơn hết, trừ một nghiên cứu của Bộ Quốc phòng, không cơ quan cấp bang nào ở Mỹ bỏ thời gian xem xét tính an toàn của Taser M26 và tất nhiên chẳng ai rỗi hơi điều tra nguyên nhân tử vong của các trường hợp do Taser M26 gây ra!

Theo New York Times, hiện có khoảng 100.000 cảnh sát Mỹ dùng Taser (gấp 20 lần so với năm 2000) và hầu hết đều dùng M26. Hiện thời, Taser International là công ty duy nhất tại Mỹ sản xuất súng điện và “tiềm năng” làm ăn là rất “khả quan”. Cổ phiếu công ty đang tăng vù vù. Giám đốc điều hành Bernard B. Kerik (nguyên cảnh sát trưởng New York) đã bán được số cổ phiếu trị giá 60 triệu USD từ tháng 11-2003. Với phiên bản nhẹ X26, Taser International đang tiếp thị cho thị trường tiêu dùng công chúng. “Chúng tôi nói với công chúng rằng khẩu súng này (X26) không bao giờ gây chết người cả. Tận trong đáy lòng mình, tôi tin rằng đó là sự thật” – tổng giám đốc điều hành Patrick Smith phát biểu. Tất nhiên, Taser International đã không “ngu gì” tiết lộ các nghiên cứu của Anh và Canada đồng thời kể rằng hàng ngàn cảnh sát tình nguyện thử nghiệm đã không hề bị tổn thương. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh, trong thử nghiệm, người tình nguyện chỉ bị bắn một phát, kéo dài nửa giây hoặc ít hơn. Trên thực địa, cảnh sát thường bắn liên tục nhiều phát hoặc bắn một phát kéo dài đến 5 giây.

Hơn nữa, theo tiến sĩ John Wikswo thuộc Đại học Vanderbilt, nạn nhân khi bị bắn thường trong tình trạng hoảng sợ và điều này có nghĩa tim họ đã đập nhanh hơn bình thường (so với đối tượng tình nguyện thử nghiệm). Tiến sĩ Andrew Podgorski (Canada) nói thêm rằng Taser International cần nghiên cứu nhiều thêm nữa trước khi bán X26 cho đối tượng người tiêu dùng bình thường. Theo dự báo, hãng Taser có thể gom được 15 triệu USD lợi nhuận từ doanh số 60 triệu USD trong năm nay và giá cổ phiếu tăng nhanh đã đồng thời đem lại cho Taser giá trị thị trường công ty là 1,2 tỉ USD. Tuy nhiên, lợi nhuận tăng lại xảy ra cùng lúc với tỉ lệ tử vong tăng. Chỉ trong tháng 6-2004, đã có ít nhất 6 người chết vì súng điện Taser.