Tăng trí thông minh cho... chuột

Mục đích nghiên cứu không nhằm tạo ra những con chuột thông minh, nhưng sẽ đưa đến một đột phá sinh học ấn tượng trong việc sản xuất loại dược phẩm mới chữa trị các chứng rối loạn tiếp thu và ghi nhớ...

Trông không khác mấy so với những con chuột bình thường, nhưng “con chuột thông minh” này có một số đặc trưng khác biệt về não bộ sau khi được chỉnh sửa di truyền. “Nó phát hiện ra chiếc bục nhựa ẩn trong nước nhanh hơn những con chuột khác - nhà nghiên cứu não bộ James Bibb nói. Hành động này đã cho các nhà khoa học não bộ một nhận thức mới về trí thông minh...”.

Tình cờ gien Cdk5

Trên tờ Khoa học thần kinh số ra tuần qua, ông James Bibb viết: “Đa số chúng ta khi nói đến sự thông minh thường nghĩ về khả năng học và ghi nhớ, nhưng sự phức hợp của não bộ trong xử lý những thay đổi của tình huống mới thực sự quan trọng. Có thể coi đây là tiêu chí đầu tiên để đánh giá sự thông minh...”. Tại phòng thí nghiệm ở Trung tâm Y khoa ĐH Tây Nam Texas (Dalas, Mỹ), ông và các đồng nghiệp đã kiểm tra hành vi xử trí tình huống của “con chuột thông minh” khi cho nó bơi trong một hồ nhỏ. Thí nghiệm này không nhằm tạo ra những con chuột thông minh, mà chỉ muốn nghiên cứu chức năng của một loại gien bí ẩn Cdk5, vì có liên quan với Alzheimer – căn bệnh gây ra chứng lú lẫn ở người già cũng như hiện tượng lên cơn nghiện ma túy...

Thí nghiệm

Bằng kỹ thuật mới có tên “conditional knockout”, các nhà khoa học đã tạo ra một phiên bản Cdk5 để lồng vào não chuột khi chúng còn nhỏ, nhằm vô hiệu hóa chức năng của gien này. Khi trưởng thành với bộ não không có gien Cdk5, “chuột thông minh” đã thực hiện các bài kiểm tra thí nghiệm tốt hơn so với những con bình thường, như phát hiện nhanh bục nhựa trong hồ nước hay tìm ra hộp sữa trong mê cung... “Thí nghiệm không chỉ phát hiện nó có bộ nhớ tốt hơn, mà còn cho thấy khả năng ghi nhận đã được cải thiện – Bibb khẳng định. Điều ấn tượng hơn là khả năng xử trí vấn đề, phát hiện nhanh những thay đổi tình huống và thích nghi với tình huống mới...”.

Tác giả hy vọng, việc nhận diện chức năng hoạt động của gien Cdk5 có thể đưa đến khả năng chế tạo một loại thuốc mới chữa trị các chứng rối loại nhận thức và ghi nhớ; đặc biệt là tình trạng sang chấn trầm cảm sau chấn thương, được đánh dấu bằng sự lo âu gia tăng sau một sự kiện gây sốc. Trong trường hợp này, nạn nhân thường có sự hồi tưởng ngược và khả năng ghi nhớ ở mức độ mạnh hơn. “Bằng việc tập trung vào những cơ chế phức hợp liên quan, chứ không chỉ có việc củng cố khả năng ghi nhận, hy vọng sẽ phát triển phương pháp chữa trị hiệu quả cho các chứng tâm thần... – Bibb lạc quan. Nghiên cứu còn giúp tìm ra phương cách cải thiện vấn đề chậm nhận thức và cắt cơn nghiện ma túy...