Bài 3: Khởi động hàng không chuyên dụng y tế

Không chỉ người nước ngoài làm việc tại VN và khách du lịch nước ngoài, bệnh nhân người VN có nhu cầu ra nước ngoài trị bệnh cũng ngày càng tăng.

Đối với các trường hợp bệnh nhẹ, các phòng khám, bệnh viện (BV) quốc tế tại VN đặt vé thông thường của các hãng hàng không; trường hợp bệnh nặng, phải điều động chuyên cơ chuyên dụng để gấp rút đưa bệnh nhân sang các BV trong khu vực. Từ nhu cầu này, dịch vụ bay cấp cứu, y tế ở VN đã bắt đầu khởi động...

Điều động chuyên cơ 24/24 giờ

Một khách du lịch người Anh có triệu chứng nhồi máu cơ tim được đưa tới Phòng khám Family. Cả bệnh nhân và Công ty Bảo hiểm AXA Assistance Coordinated (Úc) mà bệnh nhân có hợp đồng đều yêu cầu gấp rút đưa bệnh nhân sang BV Singapore điều trị. Family lập tức liên hệ với Công ty Bay dịch vụ Hàng không VN (Vasco) và chỉ 4 giờ sau, bệnh nhân được đưa lên chuyên cơ cùng với 2 bác sĩ, 1 y tá của Phòng khám Family bay sang BV Singapore. Mọi thủ tục ở BV Singapore đã được phòng khám đảm nhận, bệnh nhân chỉ việc nhập viện và điều trị. Trong trường hợp chuyên cơ của Vasco bận mà bệnh nhân cần phải chuyển gấp, Family sẽ liên hệ trực tiếp thuê máy bay chuyên dụng của Thái Lan để đưa bệnh nhân đi trong thời gian nhanh nhất. Theo bà Lê Minh Tâm (Phòng khám Family), chỉ riêng chi phí máy bay cho mỗi ca chuyển bệnh cấp cứu bằng chuyên cơ sang Singapore là khoảng 10.000 USD, qua Thái Lan khoảng 7.000 USD. Nếu thuê máy bay của Thái Lan, chi phí vận chuyển tăng thêm khoảng 2.000 USD/ca.

Không chỉ ra nước ngoài, ở trong nước, việc điều động chuyên cơ cấp cứu chuyển bệnh giữa các BV cũng được triển khai nếu bệnh nhân có nhu cầu. Một khách du lịch người Argentina đi tham quan Đà Nẵng bị tai nạn xe máy, chấn thương đầu. Theo yêu cầu của bệnh nhân, Phòng khám Family (chi nhánh Đà Nẵng) lập tức điều động chuyên cơ. Chỉ 4 tiếng sau bệnh nhân đã được đưa tới BV Pháp - Việt (TPHCM) điều trị. Một bác sĩ người nước ngoài làm việc tại VN cho biết, nếu phải phẫu thuật, đa số bệnh nhân người nước ngoài đều đòi chuyển sang Singapore, Thái Lan... cho an tâm, chi phí cao đã có bảo hiểm đứng ra thanh toán. Chính vì vậy, nhu cầu được chuyển sang các BV trong khu vực của khách du lịch tới VN ngày càng tăng cao. Đây chính là động lực thúc đẩy dịch vụ hàng không chuyên dụng phục vụ y tế ở VN phát triển.

Liên kết bệnh viện - hàng không

Phó Giám đốc BV Chợ Rẫy, bác sĩ Nguyễn Trường Sơn, cho biết từ 3 năm trước đây Chợ Rẫy đã thiết lập mối quan hệ với BV của các nước trong khu vực để giới thiệu bệnh nhân ra nước ngoài điều trị. Hiện tại, BV Chợ Rẫy có một phòng ghi danh của BV Singapore cho các bệnh nhân có nhu cầu qua nước này chữa bệnh. Phòng khám Family tại TPHCM, BV Bumrungrad (Thái Lan) và BV National University Hospital (Singapore) cũng ký liên kết hỗ trợ y tế với nhau để bệnh nhân có thể được nhập viện và chữa trị trong điều kiện tốt nhất khi được chuyển từ VN qua. Việc liên kết giữa các BV trong nước và khu vực ngày càng phát triển song song với nhu cầu bức thiết phát triển dịch vụ máy bay cấp cứu. Tuy nhiên, hiện nay, máy bay chuyên dụng dành cho y tế ở VN còn quá khiêm tốn, chỉ có duy nhất một đơn vị có chức năng này là Vasco với duy nhất... một chiếc máy bay và phải kiêm nhiều nhiệm vụ khác nhau. Đây chính là lý do mà Family mặc dù có hợp đồng với Vasco nhưng đôi khi vẫn phải thuê máy bay từ Thái Lan, vì máy bay của Vasco bận làm nhiệm vụ khác. Bức xúc trước tình trạng này, ông Rafi Kot, Giám đốc Phòng khám Family, đã có lần “dẫn mối” một chiếc máy bay chuyên dụng cấp cứu nhưng bị “quá tuổi” so với quy định của VN nên không được chấp nhận. Kể lại chuyện này, ông Rafi vẫn tiếc hùi hụi vì chiếc máy bay này ngay sau đó đã được Singapore trưng dụng và hiện nay đang làm nhiệm vụ chuyên chở cấp cứu tại nước này. Hiện nay, Công ty Gas (Global Air Services) của Úc phối hợp với Vasco đang triển khai dự án mua máy bay chuyên dụng dành cho cấp cứu với vốn đầu tư 2,5 triệu USD để đưa vào VN sử dụng.

Bay dịch vụ y tế chưa được đầu tư thỏa đáng

Hàng năm có cả trăm chuyến bay dịch vụ y tế cấp cứu từ Việt Nam đi các nước. Đáng tiếc thay, dịch vụ này chủ yếu rơi vào tay các hãng hàng không nước ngoài.

Trả lời câu hỏi: Một dịch vụ bay tiềm năng như vậy, tại sao Vasco chịu để thua ngay trên sân nhà? Lãnh đạo Vasco trả lời: Đúng là bay dịch vụ y tế cấp cứu rất tiềm năng, nhưng hiện nay chúng tôi mới chỉ đảm nhận được khoảng 15% thị phần. Vấn đề cốt lõi là chưa được đầu tư thỏa đáng - thẩm quyền thuộc tầm vĩ mô. Tuy nhiên chúng tôi cũng đang tự tháo gỡ bằng các phương án như liên doanh hoặc thuê máy bay chuyên dụng... để nhanh chóng giành lại thị phần, nếu không sẽ tự đánh mất cơ hội khi tự do hóa kinh doanh hàng không đang đến gần.

H. Nhân