Cái gốc vẫn là con người

Cơ quan chức năng cần kiểm soát và kiềm chế việc tăng giá vô tội vạ, đào tạo lại nguồn nhân lực vừa thiếu vừa yếu và cần một nhạc trưởng cầm trịch… là những điều các doanh nghiệp lữ hành mong muốn để thay đổi hình ảnh du lịch Việt Nam

Cách làm ngược đời

Điểm yếu nhất của ngành du lịch bây giờ là con người. Do mải mê cạnh tranh, không quan tâm đến công tác đào tạo nên người làm du lịch, hướng dẫn viên du lịch… hầu hết đều yếu kém. Trong khi Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia… mỗi hướng dẫn viên chỉ phụ trách một khu vực nên chuyên sâu và rất am hiểu du lịch địa phương thì ở ta, hướng dẫn viên đi xuyên Việt nên không tránh khỏi thiếu chuyên sâu, chất lượng kém. Mức lương cho đội ngũ làm du lịch cũng chưa cao và thói quen lên xe phải có tiền boa, “vòi vĩnh” thù lao thêm cùng với tình trạng “đạo tour”, tổ chức tour kém chất lượng… đã ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh du lịch Việt Nam.

Ngay vịnh Hạ Long trả ơn hàng triệu người dân, khách du lịch bằng cách tăng giá vé khi được bầu chọn làm kỳ quan thiên nhiên mới của thế giới cũng là cách làm ngược đời. Sau khi tăng vé máy bay, một tour từ TPHCM - Hà Nội lên tới 12-13 triệu đồng, trong khi TPHCM - Singapore, Thái Lan, Malaysia… chỉ từ 9-10 triệu đồng. Nếu không có kích cầu để thu hút khách sẽ càng khó cho ngành du lịch nước ta…

Gia tăng liên kết

Điểm yếu của ngành du lịch Việt Nam hiện nay là chúng ta chưa thể cung cấp những gói chương trình, dịch vụ hấp dẫn thu hút du khách. Vì vậy, Nhà nước cần tích cực hơn nữa trong việc thiết lập cơ chế phối hợp, liên kết các bên cùng có lợi nhằm tạo ra những sản phẩm có tính cạnh tranh, bảo đảm giá cả và chất lượng dịch vụ cùng sự đa dạng về dịch vụ tại các điểm đến để thu hút thêm nhiều du khách.

Trong tình hình hiện nay, việc tăng giá dịch vụ quá cao và liên tục sẽ có ảnh hưởng không nhỏ đến mức cầu trên thị trường. Lúc này, cơ quan Nhà nước cần điều phối hiệu quả để bảo đảm mối liên kết giữa lữ hành - khách sạn - hàng không cung cấp những dịch vụ trọn gói với giá tốt nhất cho du khách sẽ có tác động tích cực đến ngành du lịch.

Đầu tư đào tạo nguồn nhân lực

Du lịch Việt Nam hiện nay đang thiếu sự đầu tư đúng mức về kinh phí, thiếu chuyên nghiệp trong công tác quảng bá xúc tiến… Sản phẩm du lịch từ vùng đồng bằng sông Cửu Long, du lịch biển Trung Bộ đều na ná nhau, trùng lắp, đơn điệu. Ý thức của người dân nhằm tạo hình ảnh tích cực về Việt Nam trong lòng du khách còn quá kém bên cạnh việc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp làm du lịch đã ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ, hình ảnh ngành du lịch.

Vì vậy, đến lúc chúng ta cần có sự đầu tư đúng mức trong việc đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng cho bộ máy quản lý Nhà nước về du lịch. Cần có quy hoạch phát triển du lịch mang tính đồng bộ và bền vững trên khắp cả nước, tránh tình trạng tự phát vô tổ chức như hiện nay.

Thua vì không biết cách làm

Xét về tiềm năng du lịch cả ở giá trị văn hóa lẫn tự nhiên, Việt Nam không thua bất kỳ quốc gia nào trong khu vực và cả thế giới. Tuy nhiên, bên cạnh điểm yếu về nguồn nhân lực thì chúng ta còn bất cập nhiều khâu trong tư duy và thực hiện. Một ví dụ nhỏ, chợ nổi miền Tây nổi tiếng từ lâu do được thiên nhiên ưu đãi, sông nước mênh mông nhưng chúng ta chưa biết khai thác tiềm năng làm du lịch. Trong khi đó, chợ nổi ở Thái Lan nếu xét về thiên nhiên ban tặng thì họ thua xa nhưng công tác quảng bá, xúc tiến và cách làm du lịch của họ quá tốt đã thu hút du khách trong nước, quốc tế. Ngay du khách Việt cũng kéo nhau qua Thái Lan thăm chợ nổi trong khi chúng ta vẫn ở dạng… tiềm năng!

Ngành du lịch các nước trong khu vực đang cạnh tranh gay gắt nhưng trong tình trạng khủng hoảng kinh tế hiện nay, chính sách giá vẫn là điều được quan tâm hàng đầu. Năm 2012, bên cạnh sự lựa chọn những điểm đến yêu thích, du khách sẽ quan tâm đến giá cả. Lúc này, sự kết hợp giữa các nhà cung cấp dịch vụ, sản phẩm sẽ góp phần giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh và thúc đẩy thị trường du lịch trong nước phát triển, thu hút du khách quốc tế tốt hơn, thay vì du khách đổ ra nước ngoài ngày càng nhiều như hiện nay.

Ông Nguyễn Văn Mỹ, Giám đốc Công ty Du lịch Lửa Việt: Cần một “nhạc trưởng” Du lịch Việt Nam đang thiếu những người quản lý vừa có tầm vừa có tâm. Chính xác hơn đó là một “nhạc trưởng” cho ngành du lịch thay vì mạnh ai nấy làm hoặc bắt chước du lịch các nước một cách máy móc. Cái gốc của vấn đề chính là con người. Nếu ngành du lịch nước ta chấp nhận đi lùi vài năm để đào tạo lại đội ngũ làm du lịch mới hy vọng có sự đột phá. Đồng thời, hệ thống hạ tầng giao thông như tình trạng kẹt xe, ngập nước, đường sá chật hẹp và cả việc thiếu điện… cũng ảnh hưởng không nhỏ đến du lịch. Chuyện môi trường an toàn cho du khách, an toàn vệ sinh thực phẩm… chúng ta cũng chưa làm được. Trong một lần sang Việt Nam, Philip Kopler - huyền thoại về marketing - nhận xét Việt Nam sẽ có cơ hội đi tắt, thoát khỏi sự “lận đận” của ngành du lịch bằng con đường ngắn nhất chính là trở thành bếp ăn của thế giới. Ẩm thực Việt Nam vô cùng phong phú nhưng đến nay, chúng ta chưa biết khai thác, đưa ẩm thực vào du lịch.