Kinh tế

Giá mới thách thức lạm phát

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng CPI cả năm 2012 có thể bị tác động lớn từ việc tăng giá xăng dầu vừa qua nên phải hết sức cảnh giác trong công tác quản lý giá

Theo tính toán của Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), việc tăng giá xăng dầu trong tháng 3 chỉ tác động làm tăng 0,85% chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của cả năm 2012. Tuy nhiên, diễn biến thị trường cũng như dự báo của các chuyên gia kinh tế đang cho thấy tác động từ tăng giá xăng dầu có thể không chỉ dừng ở con số dự báo này.

Ảnh hưởng CPI tháng 3 và 4

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, cho biết sáng qua (9-3), hiệp hội đã gửi văn bản khuyến cáo các thành viên khi thấy mội số nơi rục rịch tăng giá cước.

Nội dung khuyến cáo gồm 2 việc. Một là, đề nghị các doanh nghiệp (DN) tính toán kỹ lưỡng tác động của tăng giá xăng dầu đến hoạt động của đơn vị mình, nếu thấy không thể chịu đựng được thì tăng giá cước ở mức tương ứng, không lợi dụng cơ hội này để tăng thêm lợi nhuận.

Chi phí vận tải đang tăng. Ảnh: HỒNG THÚY

Hai là, phải có phương án tổ chức lại vận tải để tiết kiệm chi phí, ổn định giá cước vì xu hướng giá xăng dầu vẫn có thể tiếp tục tăng trong thời gian tới, tiếp tục gây áp lực đến giá thành vận tải. Nếu DN bố trí kế hoạch khai thác hợp lý, tăng được thời gian chở hàng, chở khách đủ tải thì sẽ tiết kiệm được chi phí…

“Chúng tôi đã có ý thức ngăn chặn việc tăng giá bất hợp lý bằng các văn bản khuyến cáo nhưng thực hiện thế nào còn phụ thuộc vào khả năng chịu đựng của mỗi DN”- ông Hùng nói.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế, cái khó cho công tác quản lý giá không chỉ nằm ở những hoạt động có tính chất hiệp hội như vậy mà còn ở giá các mặt hàng, dịch vụ bán lẻ. Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh cho biết từ sáng 7-3 (khi chưa có quyết định tăng giá xăng dầu), ông đã phải trả thêm tiền cho suất ăn điểm tâm hằng ngày vì chủ quán nói là tăng theo giá xăng.

Đây là một phản ứng rất điển hình của những đợt điều chỉnh giá xăng, giá điện mà cơ quan quản lý chưa có giải pháp hữu hiệu nào khắc phục. “Từ thực thế này cho thấy CPI năm nay sẽ “sốc” với giá xăng và sắp tới là giá điện” - ông Vũ Đình Ánh bình luận.

Ông Nguyễn Đức Thắng, Vụ trưởng Vụ Giá - Tổng cục Thống kê, nhận xét giá xăng dầu tăng từ 600 - 2.100 đồng/lít (kg) là mức rất lớn và có thể ảnh hưởng mạnh đến CPI của hai tháng 3 và 4. Trước đây, những đợt tăng giá xăng ở mức vài ngàn đồng mỗi lần điều chỉnh đều có tác động lớn đến CPI cả năm. Do đó, CPI cả năm 2012 có thể bị tác động lớn từ đợt tăng giá này và phải hết sức cảnh giác trong công tác quản lý giá.

Cần kiểm soát tăng giá tâm lý

Ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội, nhận định thị trường sẽ có những đợt tăng giá mới đối với nhiều sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ khác, không chỉ do tác động trực tiếp của giá xăng mà còn do tác động tâm lý.

PGS Ngô Trí Long, nguyên phó viện trưởng Viện Nghiên cứu giá cả - Bộ Tài chính, cho rằng nhiệm vụ kiềm chế lạm phát ở mức một con số như Chính phủ đề ra sẽ rất khó khăn trong năm 2012. Năm 2008, giá xăng tăng 4.500 đồng/lít thì lạm phát cả năm là gần 20%. Tháng 2-2011, giá xăng tăng 2.900 đồng/lít thì cuối năm, lạm phát là 18,3%.

Vì thế, Cục Quản lý giá tính toán tăng giá xăng 2.100 đồng/lít vừa qua làm CPI tăng 0,85% là không thực tế và chắc chắn chưa phản ánh được hiệu ứng lạm phát tâm lý. Cần phải có con số dự báo sát thực tế hơn, cả bằng mô hình và theo kinh nghiệm thực tế Việt Nam để có giải pháp ứng xử phù hợp. Cơ quan quản lý giá và Cục QLTT cần phải phối hợp kiểm tra việc tăng giá của các tổ chức, cá nhân có hợp lý không. Bằng nghiệp vụ của mình, nếu bóc tách thấy nơi nào tăng giá bất hợp lý không giải trình được trong lúc lạm phát tăng cao, toàn dân đang phải chịu đựng thì nên rút giấy phép kinh doanh.

Theo PGS Ngô Trí Long, đối với các đơn vị sử dụng xăng dầu từ ngân sách, cần đưa ra định mức tiêu dùng chuẩn và kiểm soát chặt chẽ, không để ngân sách tăng tác động đến lạm phát. Các DN phải tiết giảm chi phí, tổ chức cải tiến công nghệ để hạ chi phí sản xuất, không để vì giá xăng tăng mà đẩy chi phí đầu vào tăng lên quá lớn. “Chỉ khi chi phí đầu vào được giảm xuống thấp thì mới có thể phấn đấu hạ mặt bằng CPI chung”- ông Long nhận xét.

Sau khi giá xăng dầu tăng, thị trường sẽ thiết lập mặt bằng giá mới, rất cần có sự can thiệp của cơ quan quản lý để biết mặt bằng giá này có phù hợp hay không.
_Ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội