HEAD Honda bán quá giá: Thuế cần vào cuộc

Luật sư Trần Đình Triển, Chủ nhiệm Văn phòng luật sư Vì Dân cho rằng, cơ quan thuế cần vào cuộc xem xét khoản chênh lệch từ việc các HEAD của Honda bán xe quá giá đề xuất, để tránh bị thất thoát khoản lợi nhuận cực lớn do "lách" thuế mà có

HEAD phải bán theo giá cam kết của Honda

 

- Ông bình luận như thế nào về mâu thuẫn trong hợp đồng mà Honda ký với các HEAD đang gây ra sự lúng túng trong việc xử lý của cơ quan nhà nước?
 

Trong sự việc Honda vừa qua, chúng ta phải phân định rõ mối quan hệ giữa Honda và các HEAD. Trước hết, nếu theo hợp đồng các HEAD khi nhận bán sản phẩm LEAD của Honda thì họ phải áp dụng bán theo giá chung của nhà sản xuất Honda.

Tuy nhiên, khi mà các HEAD phân phối đến "cầu" thứ hai, tức là các HEAD bán trực tiếp cho người tiêu dùng hoặc bán cho một DN khác cũng có chức năng kinh doanh ôtô xe máy (nhưng không ký hợp đồng trực tiếp với Honda) thì lúc này vấn đề cam kết về giá bán sẽ xoay theo hướng khác.

Các DN kinh doanh xe máy mua xe Honda Lead từ các HEAD sẽ tùy ý điều chỉnh giá bán của họ mà không bắt buộc bán theo giá mà Honda đưa ra. Nhưng họ phải chịu sự điều tiết và giám sát của cơ quan thuế để không được bán với giá quá cao so với giá gốc của sản phẩm.

- Nếu nói như vậy thì các HEAD rõ ràng đã vi phạm hợp đồng, vì không phải đợi qua đến "cầu" thứ 2 họ đã tăng giá bán ngay khi nhập xe từ xưởng của Honda?

- Nếu đại lý đã ký hợp đồng với Honda mà lại bán sai giá thì đại lý đó vi phạm hai quy định: Một là vi phạm với Honda, hai là vi phạm điều khoản mà luật thuế quy định.

Rõ ràng anh nhập với giá 30 triệu đồng mà lại bán chênh lệch lên tận 38, 39 triệu thì khoản chênh lệch đó ai điều tiết về thuế (?!).

Nhà nước chỉ có thể thu thuế trên lợi nhuận mà họ ký hợp đồng với Honda còn khoản lợi nhuận lách ra không nộp thuế rất khó quản lý.

- Song các HEAD vẫn khăng khăng cho rằng, trong hợp đồng họ là nhà phân phối nên có quyền mua đứt bán đoạn, còn Honda cũng "nại" ra là họ không có quyền can thiệp vào giá bán. Phải chăng họ đang cố tình tạo ra một quy trình khép kín để bắt tay nhau tăng giá?

- Nếu các DN cấu kết với nhau để đưa ra một giá cả không phù hợp thì đó là hành vi vi phạm Luật Cạnh tranh. Luật Cạnh tranh chỉ quy định việc phối hợp, hợp tác với nhau để cạnh tranh và hạn chế tối đa tính độc quyền để đem đến lợi thế cho mình.

Giả sử trong trường hợp Honda và các HEAD nhìn thấy nhu cầu xã hội như vậy để độc quyền sản xuất và tăng giá lên thì vi phạm Luật Cạnh tranh.

Cơ quan thuế cần vào cuộc

- Nhưng trong Luật Cạnh tranh lại có quy định để chứng minh DN độc quyền thống lĩnh thị trường thì phải có cơ sở kết luận DN đó chiếm giữ tới 30% thị phần. Tuy nhiên, cơ quan quản lý cạnh tranh nói rằng để chứng minh được điều này là hết sức khó khăn?

- Trong Luật Cạnh tranh đặt ra vai trò quản lý của Nhà nước phải điều tra DN nếu chiếm thị phần 30% là vi phạm quy định độc quyền thống lĩnh thị trường.

Đấy là quy định chung, nhưng có những trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng mà ảnh hưởng đến lợi ích của người dân, kinh tế thì kể cả dưới 30% vẫn có thể xử lý được.

Hậu quả nghiêm trọng ở đây có thể hiểu là: Có rất nhiều DN không chiếm thị phần đến mức đấy nhưng lại có khả năng gây hạn chế cạnh tranh một cách đáng kể. Hành vi của ông ảnh hưởng đến tiêu dùng của người dân, sự quản lý của nhà nước tạo ra một môi trường cạnh tranh không lành mạnh.

Một ví dụ cụ thể về trường hợp thỏa thuận hạn chế cạnh tranh giữa các DN là vụ vi phạm hãng taxi Sao Việt với Hiệp hội Taxi. Khi tất cả các DN taxi thuộc Hiệp hội Taxi đều thống nhất mức cước 12.000đ/km đầu tiên và 10.000đ/km tiếp theo thì Sao Việt tung ra mức giá rẻ hơn là 10.000đ/km đầu tiên và 8.000 đồng/km tiếp theo. Lúc này, người tiêu dùng mới biết là từ trước đến nay mình bị móc túi hội đồng.

Việc nhiều DN thỏa thuận hạn chế cạnh tranh tạo thế độc quyền dù không thể chiếm lĩnh được đến 30%, nhưng hành vi đó khiến người tiêu dùng ít có cơ hội lựa chọn sản phẩm đúng giá là đã có dấu hiệu vi phạm.

- Có thể cơ quan nhà nước không có quyền can thiệp vào việc người tiêu dùng chấp nhận bỏ ra một khoản tiền lớn hơn giá trị của chiếc xe để thỏa mãn sở thích, nhu cầu của mình, và chấp nhận quy luật thị trường, nhưng vấn đề là những khoản lợi nhuận chênh lệch kia sẽ chỉ rơi vào túi một vài người mà không đem lại lợi ích cho quốc gia, cho cộng đồng, thưa ông?

- Việc đó là trách nhiệm của cơ quan thuế. Cơ quan thuế đã cho phép họ nhập xe đó về hoặc lắp ráp tại Việt Nam với mức giá thành phẩm đã được xác lập rõ ràng thì các HEAD chỉ được bán và hưởng giá hoa hồng.

Còn nếu các HEAD bán ra cho các nhà phân phối khác để bán chênh lệch cao hơn, thì lúc đó việc quản lý, xử lý là trách nhiệm là của cơ quan thuế. Việc này phải phân định rạch ròi.

Việc giải quyết các vấn đề liên quan đến thuế phải xử lý nghiêm để DN có trách nhiệm với nhà nước. DN kinh doanh trên địa bàn thu lợi nhuận về thì cũng phải nghĩ đến những quyền lợi mà nhà nước mang lại, như đường đi, môi trường, an ninh trật tự...

- Xin cảm ơn ông!