Kinh tế

Thách thức lớn từ an ninh lương thực

Dù xuất khẩu hơn 7 triệu tấn gạo mỗi năm nhưng Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức về an ninh lương thực như đô thị hóa, nước biển dâng...

Đó là ý kiến được các diễn giả đưa ra tại diễn đàn “An ninh lương thực” do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp Tập đoàn Dupont tổ chức ngày 21-9, tại TPHCM.

Ông Đào Quốc Luận, Vụ phó Vụ Kế hoạch, Bộ NN-PTNT, cho biết dù là quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới với hơn 7 triệu tấn/năm nhưng Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức lớn về an ninh lương thực. Chẳng hạn, nhu cầu sử dụng lương thực ngày càng cao khi dân số mỗi năm tăng thêm 1 triệu người (sẽ cần thêm khoảng 200.000 tấn thóc).
 
Trong khi đó, diện tích đất sản xuất lương thực liên tục giảm cả số lượng và chất lượng. Theo số liệu của Bộ Tài nguyên và Môi trường, trong giai đoạn năm 2000-2010, mỗi năm mất 27.000 ha đất trồng do canh tác chưa hợp lý, suy thoái đất, xâm nhập mặn vùng cửa sông. Theo kịch bản biến đổi khí hậu, nếu mực nước biển dâng thêm 1m, Việt Nam sẽ mất khoảng 30% diện tích đất, nghĩa là sẽ mất hơn 15 triệu tấn thóc.

GS-TS Võ Tòng Xuân cho rằng quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa đang thu hẹp diện tích đất lúa, đặc biệt là khi các khu đô thị, công nghiệp này đều nằm trên đất nông nghiệp. “Dù Chính phủ quy định phải giữ được 3,8 triệu ha đất trồng lúa nhưng tôi nghĩ là rất khó, nếu không có tư duy mới về phát triển đô thị, khu công nghiệp” - GS Xuân nhận định.

Ông James C.Borel, Phó Chủ tịch cấp cao Tập đoàn Dupont (nghiên cứu các giải pháp về an ninh lương thực), phân tích vấn đề lớn về an ninh lương thực mà Việt Nam cần chú ý như đưa khoa học kỹ thuật vào trồng lúa cho nông dân, quan tâm việc sử dụng nguồn nước cho cây lúa.

“Làm sao có sự đồng thuận của 4 nước trong việc sử dụng nước sông Mê Kông, điều này rất khó. Các nước đã ngồi lại bàn với nhau nhưng khi về là mạnh ai nấy làm. Vì vậy, cần có cái nhìn, hành động cụ thể để tính toán việc sử dụng nước cho cây lúa của mình” - GS Võ Tòng Xuân khuyến cáo.