Lời mời gọi đầu tư "sặc mùi" lừa đảo

Những lời mời chào đầu tư với cam kết lợi nhuận cao gấp 3 lần lãi suất ngân hàng "đều có mùi lừa đảo"

Những ngày qua, vụ việc bà P.N.P.T., chủ doanh nghiệp (DN) lúa gạo tại Tiền Giang, tố bị chiếm đoạt hơn 434 tỉ đồng khi "đầu tư chứng khoán quốc tế" giả mạo đang gây chấn động dư luận. Đáng chú ý, chủ DN này không phải trường hợp cá biệt mà gần đây đã có rất nhiều vụ việc lừa đảo đầu tư chứng khoán, forex đã được ghi nhận trên khắp cả nước.

Tràn lan các hội nhóm "lùa gà"

Phản ánh với phóng viên Báo Người Lao Động, anh P.V.T (Quảng Nam) cho biết đã mất gần 700 triệu đồng khi đầu tư vào một sàn giao dịch ngoại hối không rõ ràng. Theo lời kể, ban đầu, anh quen một người phụ nữ tên Trần Kim Yến qua Zalo. Người này sử dụng hình đại diện lịch sự và giới thiệu đang đầu tư dầu thô trên sàn Bent, qua ứng dụng có tên Cool Network, do Công ty TNHH Cool Network Technology vận hành, với tài khoản ngân hàng tại ACB và UOB nên anh tin tưởng. 

Là người có kinh nghiệm đầu tư chứng khoán, anh T. muốn thử sức ở kênh mới nên làm theo hướng dẫn, tải app, đăng ký tài khoản và tham gia các buổi livestream có "chuyên gia" tư vấn cách đầu tư để sinh lời. Ban đầu, anh nạp vài chục triệu đồng và nhanh chóng thấy lãi gấp đôi, nên tiếp tục đầu tư thêm, nâng tổng số tiền lên gần 700 triệu đồng.

Tài khoản trên app sau đó hiển thị số dư hơn 1,8 tỉ đồng nhưng anh T. không ra được. Người phụ nữ liên lạc anh yêu cầu nộp thêm 250 triệu đồng tiền "hoa hồng" thì mới được rút khoản lợi nhuận trước đó. Nghi ngờ có dấu hiệu lừa đảo, anh đề nghị đến công ty trực tiếp để đưa tiền mặt và rút tiền.

Anh T. mua vé bay vào TP HCM và đến tòa nhà Pearl Plaza (quận Bình Thạnh) như hướng dẫn nhưng không gặp được ai như đã hẹn. Hỏi bảo vệ tòa nhà, anh mới biết tại đây không có công ty nào tên Cool Network, và cũng từng có nhiều người đến đây rồi thất vọng ra về. "Do tin tưởng vào tài khoản ngân hàng rõ ràng và website chuyên nghiệp nên tôi mới rơi vào bẫy lừa đảo. Tôi mong câu chuyện của mình là lời cảnh tỉnh cho những ai đang tìm kiếm cơ hội đầu tư qua mạng" - anh T. chia sẻ.

Thực tế, tình trạng mạo danh các công ty chứng khoán mời nhà đầu tư tham gia các hội, nhóm đầu tư, từ đó dẫn dụ chơi forex, chứng khoán quốc tế, tiền ảo… không hiếm. Chị Khánh Thy (ngụ TP Thủ Đức, TP HCM) cho biết gần như ngày nào cũng có cuộc gọi tới tự xưng là nhân viên công ty chứng khoán, mời mở tài khoản, tư vấn đầu tư để có mức sinh lời cao. 

Không chỉ gọi điện, trên mạng xã hội như Facebook, Zalo, chị Thy cũng thường xuyên được mời vào các hội, nhóm đầu tư forex, ngoại hối hoặc vàng với những lời hứa hẹn lợi nhuận cao. "Công cụ chỉ báo hủy diệt sàn forex - chìa khóa giúp bạn làm chủ thị trường. Tên của nhóm đầu tư trên Zalo mà tôi chưa đồng ý, vì đồng ý phải cung cấp số điện thoại để xác nhận. Nhóm này quảng cáo điểm mua/bán rõ ràng; xác định hỗ trợ/kháng cự quan trọng của cổ phiếu; tự tin vào lệnh không phụ thuộc ai và đặc biệt là dễ dàng nhân 2-10 lần tài khoản chỉ trong 1 tháng" - chị Thy kể.

Trên mạng xã hội như Facebook, Zalo, và Telegram trước đây, các hội nhóm đầu tư tài chính cũng ngày càng "nở rộ" với lời chào hấp dẫn như "lãi 5%-10% mỗi ngày", "đầu tư an toàn - lợi nhuận cao", đi kèm hình ảnh chuyển khoản và lời cảm ơn từ "nhà đầu tư thành công" để tạo độ tin tưởng. 

Nhiều nhóm áp dụng "chơi thử", tức người mới được dùng tài khoản demo hoặc nạp một khoản nhỏ để thử. Một số nhóm còn giả mạo tổ chức tài chính quốc tế, sử dụng logo ngân hàng lớn hay tên công ty chứng khoán uy tín nhằm tăng độ tin cậy.

Trong một nhóm Zalo gần 400 thành viên, tài khoản "chim mồi" liên tục khoe lãi hàng trăm triệu hoặc kiếm ngàn USD chỉ sau vài ngày đầu tư. Tài khoản Phùng Thị Hoa quảng bá app E.T với khẩu hiệu: "Chơi vui nhưng nhận tiền thật", cam kết không mất phí, không rủi ro, còn mời gọi: "Bác nào đang khó khăn thì liên hệ em". 

Tuy nhiên, khi có người tố lừa đảo, các tài khoản này thường phản bác rằng "chưa thử nên tiêu cực" và yêu cầu người nghi ngờ phải "vào chơi thử". Nhưng theo chia sẻ từ người từng tham gia, khoản thưởng cam kết không được chi trả, cuối cùng họ bị dụ tiếp nạp tiền để mở khóa tài khoản hoặc xác thực giao dịch trước khi mất trắng.

Những điều phải biết

Trao đổi với phóng viên, chuyên gia tài chính Phan Dũng Khánh khẳng định rằng những lời mời chào đầu tư với cam kết lợi nhuận cao gấp 3 lần lãi suất ngân hàng "đều có mùi lừa đảo". Do đó, nhà đầu tư cần hết sức cảnh giác.

Liên quan đến vụ việc nữ chủ DN tố cáo bị lừa hơn 434 tỉ đồng khi đầu tư vào một sàn chứng khoán quốc tế, ông Khánh cho biết đây là thủ đoạn lừa đảo khá phổ biến hiện nay. Tên gọi "sàn chứng khoán HTX" mà nữ chủ doanh nghiệp đề cập nghe giống một sàn giao dịch tiền số quốc tế, nhưng rất có thể là giả mạo nhằm chiếm đoạt tài sản. 

"Nếu đối tượng tự xưng là nhân viên ngân hàng, nhà đầu tư chỉ cần gọi trực tiếp đến ngân hàng để xác minh - thao tác đơn giản này có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ bị lừa. Ngoài ra, cần tìm hiểu rõ chức năng của công ty cung cấp dịch vụ đầu tư: hoạt động trong hay ngoài nước, có được cấp phép hợp pháp tại Việt Nam hay không. Phải kiểm tra tính xác thực của giấy phép hoạt động, tránh trường hợp giấy phép một đằng, dịch vụ một nẻo" - ông Khánh khuyến cáo.

Theo ông Phan Đức Nhật, Chủ tịch Coin.Help & BHO.Network - một chuyên gia trong lĩnh vực tài sản số, trong thời đại mà "đầu tư" trở thành từ khóa thời thượng, không ít người vì thiếu kiến thức và cảnh giác đã trở thành nạn nhân của những màn lừa đảo được dàn dựng tinh vi.

Vụ việc một phụ nữ lớn tuổi bị chiếm đoạt hơn 434 tỉ đồng vì đầu tư chứng khoán quốc tế không rõ nguồn gốc là một ví dụ điển hình và là hồi chuông cảnh tỉnh. Ông Nhật cho biết những kẻ lừa đảo thường nhắm đến người lớn tuổi, có điều kiện tài chính nhưng không rành công nghệ. Chúng cho "ăn mồi" nhỏ để tạo cảm giác chiến thắng, sau đó dẫn dụ nạn nhân nạp thêm tiền theo kiểu "rót nhỏ nhưng đều", hình thành thói quen và giảm cảnh giác. Khi nạn nhân nghi ngờ, chúng kéo dài thời gian hoặc dùng chiêu "kỹ thuật" rồi biến mất.

Các yếu tố khiến nạn nhân dễ bị lừa gồm: ảo tưởng "lãi cao, không rủi ro", niềm tin vào đầu tư "nửa chính thống" trong bối cảnh kinh tế bất ổn, thiếu kỹ năng xác minh thông tin kỹ thuật số, và đặc biệt là hiệu ứng "chi phí chìm" - tâm lý không muốn bỏ cuộc sau khi đã đầu tư một khoản lớn. 

"Kẻ lừa đảo ngày nay không chỉ giỏi công nghệ, mà còn am hiểu tâm lý con người. Họ đánh vào lòng tham, sự thiếu hiểu biết và cả cảm xúc cá nhân" - ông Nhật cảnh báo và đưa ra lời khuyên cho các nhà đầu tư rằng tuyệt đối không tin vào những hứa hẹn lợi nhuận cao mà không có rủi ro, chỉ nên dùng các ứng dụng có nguồn gốc rõ ràng, minh bạch pháp lý và tuyệt đối không chuyển tiền vào tài khoản cá nhân lạ. Việc xác minh danh tính người tư vấn và tham khảo ý kiến người thân trước khi xuống tiền là điều rất quan trọng. Theo ông, đầu tư là câu chuyện của lý trí, không phải cảm xúc và chỉ một sự tỉnh táo đúng lúc có thể giúp bảo vệ cả gia sản khỏi những bi kịch không đáng có.

Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước khẳng định chưa cấp phép cho bất kỳ sàn forex nào hoạt động tại Việt Nam, và các giao dịch thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài liên quan đến forex là không được phép theo quy định quản lý ngoại hối hiện hành. 

Hoạt động sàn forex trái phép chủ yếu diễn ra trên không gian mạng, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ từ các cơ quan chức năng để phát hiện và xử lý. Ngân hàng Nhà nước đã cung cấp khung pháp lý liên quan cho Bộ Công an và các cơ quan điều tra, đồng thời đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông có biện pháp kiểm soát các sàn forex trực tuyến.