Mô hình sàn vàng và kinh nghiệm huy động vốn vàng trong dân của các nước

(NLĐO) – Sàn giao dịch vàng Thượng Hải (SGE) được cho là mô hình phù hợp khi Việt Nam thí điểm sàn vàng - chủ yếu là vàng vật chất giao ngay.

Giá vàng trong nước những ngày qua thường xuyên cao hơn giá vàng thế giới từ 18 tới hơn 20 triệu đồng. Theo các chuyên gia, một trong những giải pháp để thu hẹp cách biệt giá vàng trong nước và thế giới là lập sàn giao dịch vàng, góp phần khơi nguồn lực vàng trong dân.

Hiện, Ngân hàng Nhà nước đang triển khai các bước để sớm thí điểm thành lập sàn giao dịch vàng. Trong các mô hình thí điểm, Sàn giao dịch vàng Thượng Hải (SGE) được nhiều chuyên gia đề xuất là mô hình phù hợp với thực tế tại Việt Nam.

Theo Công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC), tại khu vực Châu Á, mô hình sàn giao dịch vàng Thượng Hải (SGE) có thể là trường hợp tham khảo phù hợp trong công tác thí điểm sàn vàng tại Việt Nam.

"SGE là sàn giao ngay vàng vật chất lớn nhất thế giới. Các hợp đồng giao ngay và hợp đồng hoãn giao của SGE được bổ trợ bởi hoạt động giao dịch hợp đồng tương lai trên Sàn giao dịch hàng hóa tương lai Thượng Hải (SHFE), dù hai sàn này không có liên kết trực tiếp.

Thành viên của sàn này gồm ngân hàng thương mại trong nước; ngân hàng nước ngoài được chỉ định đóng vai trò là ngân hàng thanh toán; doanh nghiệp sản xuất, tiêu thụ, đầu tư vàng; hàng nghìn khách hàng tổ chức và hàng triệu khách hàng cá nhân" – chuyên gia của VDSC nêu.

Tại sàn vàng Thượng Hải, vàng thỏi được sản xuất phù hợp với tiêu chuẩn vàng thỏi hoặc vàng miếng SGE hiện hành. Vàng được tinh luyện bởi đơn vị đạt chuẩn SGE; vàng tiêu chuẩn được sản xuất bởi nhà cung cấp đủ điều kiện, được thị trường quốc tế SGE công nhận.

Mỗi thành viên hoặc khách hàng đều được cấp một tài khoản vàng vật chất cùng với mã định danh riêng, được sử dụng để thực hiện các giao dịch giao nhận vật chất thông qua chuyển khoản giữa các tài khoản vàng.

Cũng liên quan đến việc thí điểm sàn giao dịch vàng, tại một sự kiện mới đây, ông Đặng Văn Thành, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TTC, cho rằng việc thành lập sàn giao dịch vàng là khả thi, nhưng cần triển khai thận trọng, với cơ chế minh bạch, phù hợp pháp luật và thực tế kinh tế thị trường. Với khối lượng vàng lớn đang nằm trong dân cư, sàn vàng nên được thiết kế để huy động nguồn lực này, chuyển thành công cụ tài chính hỗ trợ phát triển kinh tế.

"Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm quốc tế từ các nước châu Á như Ấn Độ, Trung Quốc hay Nga để xây dựng cơ chế vận hành hiệu quả, minh bạch và tạo lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và nền kinh tế" - ông Thành nói.

TS. Lê Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty CP Quản lý Quỹ Dragon Capital Việt Nam (DCVFM), chia sẻ một số mô hình quốc tế về huy động và giao dịch vàng mà Việt Nam có thể tham khảo. Ở Ấn Độ, Chính phủ phát hành trái phiếu vàng – thay vì mua vàng vật chất, nhà đầu tư mua trái phiếu này giúp huy động nguồn lực lớn một cách hiệu quả. Nhưng đòi hỏi cơ chế pháp lý và vận hành chặt chẽ. Tại Trung Quốc vận hành cả sàn vàng vật chất và sàn vàng phi vật chất.

"Việc chuyển từ vàng vật chất sang vàng số hóa là xu hướng tất yếu, nhưng triển khai thực tế rất phức tạp, đòi hỏi cơ chế minh bạch và kết nối chặt chẽ với thị trường vốn" – ông Lê Anh Tuấn nói.