Mở rộng đối tượng được vay vốn ưu đãi đi làm việc ở nước ngoài

(NLĐO) - Dự thảo Luật Việc làm lần này phân định rõ 2 nhóm đối tượng được hưởng mức lãi suất thấp hơn khi có nhu cầu vay vốn đi làm việc ở nước ngoài

Trong những năm gần đây, xuất khẩu lao động đã trở thành một trong những giải pháp quan trọng giúp giải quyết việc làm, cải thiện thu nhập và nâng cao chất lượng sống cho người dân, đặc biệt là nhóm lao động nghèo và yếu thế. Các thị trường như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức... không chỉ mang lại thu nhập ổn định mà còn góp phần giảm nghèo bền vững, đồng thời nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho Việt Nam.

Trước khi xuất cảnh, người lao động được trang bị kỹ năng nghề và ngoại ngữ thông qua các chương trình đào tạo, giúp họ ngày càng có năng lực cạnh tranh cao hơn. Nhiều người sau khi hoàn thành hợp đồng lao động trở về nước đã tích lũy được tay nghề, kinh nghiệm làm việc quốc tế và dễ dàng tái hòa nhập thị trường lao động trong nước.

Tuy nhiên, chi phí xuất cảnh vẫn là rào cản lớn đối với người lao động có thu nhập thấp. Dù nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài rất cao, nhưng các chi phí ban đầu như đào tạo nghề, học ngoại ngữ, khám sức khỏe, làm hộ chiếu, visa, mua vé máy bay… thường vượt quá khả năng tài chính của nhiều gia đình. Không ít người đành từ bỏ cơ hội thay đổi cuộc đời, dù đã đáp ứng đầy đủ điều kiện về sức khỏe và trình độ.

Nhằm tháo gỡ nút thắt này, dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) đã đề xuất mở rộng chính sách tín dụng đối với người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Thay vì chỉ giới hạn trong 5 nhóm đối tượng như quy định hiện hành.

Cụ thể, các đối tượng được ưu tiên vay vốn bao gồm: người dân tộc thiểu số; người thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo hoặc có mức sống trung bình; thân nhân người có công với cách mạng; người sống tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng bãi ngang, ven biển, hải đảo; người có đất bị thu hồi; thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự, công an, thanh niên tình nguyện, trí thức trẻ đã kết thúc chương trình tại khu kinh tế - quốc phòng.

Đáng chú ý, khoản 2 điều 10 của dự thảo quy định 2 nhóm đối tượng được vay vốn với lãi suất ưu đãi thấp hơn gồm: người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo và người dân tộc Kinh thuộc hộ nghèo đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Đây là những nhóm có điều kiện sống khó khăn và cơ hội tiếp cận đào tạo hạn chế, vì vậy chính sách tín dụng ưu đãi là giải pháp thiết thực giúp họ tiếp cận cơ hội việc làm, đồng thời góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Một điểm mới đáng chú ý trong dự thảo là trao quyền chủ động nhiều hơn cho chính quyền địa phương. Cụ thể, khoản 4 điều 10 quy định rằng, đối với nguồn vốn vay từ ngân sách địa phương ủy thác, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh có thể quyết định mở rộng danh sách đối tượng được vay vốn ưu đãi, căn cứ vào điều kiện thực tế tại địa phương.

Quy định này tạo ra cơ chế linh hoạt, giúp chính sách phù hợp hơn với từng vùng, từng nhóm dân cư dễ bị tổn thương như người có đất bị thu hồi, lao động nữ đơn thân, người sau cai nghiện hoặc thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự. Mặc dù các nhóm này không mặc định thuộc diện được vay ưu đãi, nhưng vẫn có thể được xem xét hỗ trợ thông qua các chính sách khác khi tham gia đi làm việc ở nước ngoài.

Về điều kiện vay vốn, theo dự thảo luật, người lao động cần đáp ứng ba tiêu chí: có năng lực hành vi dân sự; có hợp đồng hợp pháp với doanh nghiệp hoặc tổ chức được cấp phép đưa người lao động ra nước ngoài làm việc; và có tài sản bảo đảm theo quy định của pháp luật, tương tự như các khoản vay tín dụng thông thường.

Khoản 1 và 2 điều 15 của dự thảo cũng quy định rõ một số trường hợp người lao động sẽ được hỗ trợ chi phí trước khi xuất cảnh. Các chế độ hỗ trợ bao gồm: đào tạo định hướng, nâng cao kỹ năng nghề và ngoại ngữ phù hợp với yêu cầu của quốc gia tiếp nhận lao động, cùng một số chi phí khác liên quan đến việc chuẩn bị cho việc đi làm việc ở nước ngoài.