Mỹ tiếp tục tung đòn thuế quan

Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn tin tưởng biện pháp thuế quan sẽ giúp giảm thâm hụt ngân sách, đồng thời thúc đẩy sản xuất trong nước

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 25-9 công bố một loạt thuế mới lên hàng hóa nhập khẩu, theo đó, đáng chú ý là mức thuế 100% đối với dược phẩm có thương hiệu, 30% đối với đồ nội thất bọc nệm và 25% lên xe tải hạng nặng. Các mức thuế mới nói trên dự kiến bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1-10.

Nhà lãnh đạo Mỹ cho rằng mức thuế mới đối với xe tải hạng nặng nhằm bảo vệ các nhà sản xuất trước "sự cạnh tranh không công bằng từ bên ngoài". Các mức thuế cao hơn đối với xe thương mại có thể gây áp lực lên chi phí vận tải vào thời điểm ông Donald Trump cam kết giảm lạm phát, nhất là đối với mặt hàng tiêu dùng như thực phẩm.

Ngoài ra, ông Donald Trump cho biết thuế mới sẽ không áp dụng cho các công ty đang xây dựng nhà máy sản xuất dược phẩm tại Mỹ. Theo Nhà Trắng, chính sách thuế quan công bố hồi đầu năm nay đã thúc đẩy nhiều công ty dược phẩm lớn - bao gồm Johnson & Johnson, AstraZeneca, Roche, Bristol Myers Squibb, Eli Lilly… - công bố đầu tư vào sản xuất tại Mỹ.

Theo cơ sở dữ liệu thống kê thương mại hàng hóa của Liên hợp quốc, kim ngạch nhập khẩu dược phẩm của Mỹ đạt khoảng 213 tỉ USD trong năm 2024, tăng gần gấp 3 so với một thập kỷ trước. Giới phân tích cho rằng mức thuế mới sẽ giáng đòn mạnh vào các công ty dược phẩm. Nhiều công ty trong số này cảnh báo thuế quan có thể làm tăng chi phí, cản trở đầu tư tại Mỹ và làm gián đoạn chuỗi cung ứng thuốc, cuối cùng có thể khiến người bệnh gặp rủi ro. Một số ý kiến khác nhấn mạnh thuế quan sẽ khiến các nhà sản xuất Mỹ mất đi nguồn vốn cần thiết cho đổi mới và tái đầu tư trong nước vì họ phải dồn vốn để giảm bớt tác động của thuế.

Không dừng lại ở đó, một số chuyên gia chính sách y tế lo ngại đòn thuế mới có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng thuốc, gây thiệt hại cho bệnh nhân Mỹ, làm tăng chi phí một số phương pháp điều trị hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu thuốc đang diễn ra. Ông Pascal Chan, Phó Chủ tịch phụ trách chính sách chiến lược và chuỗi cung ứng tại Phòng Thương mại Canada, nhấn mạnh thuế quan có thể gây hại cho sức khỏe của người Mỹ khi giá cả tăng vọt ngay lập tức, hệ thống bảo hiểm bị quá tải, bệnh viện thiếu hụt nguồn cung và nguy cơ bệnh nhân phải hạn chế hoặc từ bỏ các loại thuốc thiết yếu.

Ngoài ra, bà Leigh Purvis, chuyên gia chính sách thuốc kê đơn tại Viện Chính sách Công AARP (Mỹ), nói với đài CNBC rằng nhiều nhà sản xuất thuốc gốc có thể sẽ phải lựa chọn giữa việc chấp nhận thua lỗ hoặc rút sản phẩm khỏi thị trường. Mặt khác, nhiều nhà phân tích chỉ ra rằng việc đưa sản xuất trở lại Mỹ sẽ rất khó khăn, tốn kém và có thể kéo dài nhiều năm. Theo họ, chuỗi cung ứng toàn cầu rất phức tạp, trong đó ngành dược phẩm thuộc loại phức tạp nhất nên việc di chuyển hoạt động sản xuất không hề đơn giản.

Dù vậy, AP nhận định các mức thuế mới cho thấy nhà lãnh đạo Mỹ vẫn đang tin tưởng biện pháp này sẽ giúp giảm thâm hụt ngân sách của chính phủ đồng thời thúc đẩy sản xuất trong nước. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết Washington có thể thu được 300 tỉ USD vào cuối năm 2025, cao hơn 3 lần so với nguồn thu thuế quan hằng năm trong những năm gần đây.