Nâng tầm vóc người Việt nhờ dinh dưỡng học đường

(NLĐO) - Việt Nam coi dinh dưỡng học đường là chiến lược nâng tầm vóc, thể lực thế hệ trẻ, cần khung pháp lý và chính sách đủ mạnh để thực hiện hiệu quả.

Sáng 14-8, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cùng Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng sự đồng hành của Tập đoàn TH, tổ chức hội thảo hội thảo "Khoa học quốc tế về Dinh dưỡng học đường năm 2025 - Vì một Việt Nam khỏe mạnh, vì tầm vóc Việt".

Hoàn thiện chính sách dinh dưỡng để nâng tầm vóc Việt

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, biểu dương sáng kiến tổ chức hội thảo. Ông khẳng định đây là hoạt động thiết thực nhằm triển khai chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và định hướng của Tổng Bí thư Tô Lâm về xây dựng một Việt Nam khỏe mạnh, nơi mọi người dân được sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh và hạnh phúc; nguồn nhân lực đủ sức khỏe, thể chất, tinh thần, trí tuệ và đạo đức.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh các kiến nghị tại hội thảo là cơ sở quan trọng để các cơ quan tham mưu xây dựng chính sách. Ông yêu cầu tập trung nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện khung chính sách toàn diện về dinh dưỡng, góp phần thực hiện mục tiêu chăm sóc sức khỏe, phát triển nguồn nhân lực, nâng cao chất lượng sống của người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đề nghị sau hội thảo, các cơ quan và địa phương tập trung 4 nhiệm vụ: đổi mới tư duy, thống nhất hành động; hoàn thiện thể chế bảo vệ, chăm sóc sức khỏe; đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức, thói quen lành mạnh; huy động mọi nguồn lực, nhất là khu vực tư nhân, để nâng cao thể lực, trí lực, tầm vóc người Việt.

Thanh niên Việt vẫn thấp còi

Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Tấn Dũng, Việt Nam vẫn đối diện gánh nặng kép về dinh dưỡng: nhiều vùng nông thôn, miền núi có tỉ lệ suy dinh dưỡng và thấp còi cao; trong khi ở đô thị, chế độ ăn mất cân đối, thừa năng lượng nhưng thiếu vi chất và ít vận động, khiến sức khỏe học sinh chưa được bảo đảm. Chiều cao trung bình của học sinh Việt Nam vẫn thấp hơn so với mức trung bình của các nước trong khu vực.

Từ góc độ ngành y tế, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức nhấn mạnh Việt Nam cần tạo bước đột phá về dinh dưỡng học đường, coi trường học – đặc biệt giai đoạn vàng 2 - 12 tuổi, là "mặt trận" chiến lược để can thiệp toàn diện về dinh dưỡng và vận động, tạo thay đổi trọn đời.

Thứ trưởng Thức khẳng định Việt Nam có quyền tự hào được quốc tế ghi nhận là điểm sáng về cải thiện dinh dưỡng: trong giai đoạn 2010–2020, chiều cao thanh niên 18 tuổi tăng rõ rệt, nam tăng 3,7 cm, nữ tăng 2,6 cm.

Tỉ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ dưới 5 tuổi giảm ngoạn mục từ hơn 30% xuống dưới 19,6% (năm 2020), nhanh hơn mức trung bình Đông Nam Á.

Tuy vậy, công tác dinh dưỡng còn nhiều thách thức. Tỉ lệ thấp còi ở trẻ em vùng dân tộc thiểu số trên 30%, gần gấp đôi mức trung bình; thừa cân, béo phì ở thành phố tăng gần gấp đôi trong một thập kỷ, vượt 20%. Chiều cao thanh niên Việt Nam dù cải thiện nhưng vẫn thấp hơn Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan.

Ông nhấn mạnh lứa tuổi học đường là "giai đoạn vàng cuối cùng" để can thiệp toàn diện về dinh dưỡng và vận động, tạo thay đổi trọn đời. Do đó, tập trung nâng cao dinh dưỡng học đường là định hướng chiến lược nâng cao tầm vóc, thể lực và trí tuệ người Việt.

Nâng tầm vóc Việt từ dinh dưỡng học đường

Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị hoàn thiện thể chế, coi đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển, xây dựng khung pháp lý và chính sách đủ mạnh để nâng cao tầm vóc, thể lực thế hệ trẻ.

Dinh dưỡng học đường là vấn đề lớn, cần lời giải tổng thể và sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống. Các giải pháp về giáo dục, xã hội hóa và ứng dụng khoa học – công nghệ cũng cần được bảo đảm bằng chính sách bao trùm.

Mục tiêu là xây dựng "Hệ sinh thái Dinh dưỡng học đường toàn diện" – từ "ăn no" đến "ăn đúng, ăn đủ và vận động khoa học", tạo cuộc cách mạng trong nhận thức, chuyển bữa ăn học đường từ "ăn no" sang "ăn đúng – ăn đủ – ăn đa dạng – ăn an toàn".

Tại hội thảo, GS-TS Trần Thanh Dương, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, đề xuất ban hành tiêu chuẩn bữa ăn học đường, luật hóa các quy định về dinh dưỡng dựa trên mô hình điểm "Bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý kết hợp tăng cường hoạt động thể lực" cho học sinh, sinh viên.

Chia sẻ kinh nghiệm từ Tiêu chuẩn dinh dưỡng Đức (DGE) và chương trình sữa - rau - quả học đường của EU, TS Philipp Rösler, nguyên Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Y tế Đức, khuyến nghị Việt Nam nhân rộng mô hình thí điểm thành công và xây dựng bộ tiêu chuẩn dinh dưỡng quốc gia riêng.

Tại diễn đàn, các chuyên gia kêu gọi đưa dinh dưỡng học đường thành ưu tiên trong các chương trình, kế hoạch của bộ, ngành và địa phương.

Bà Nguyễn Thị Mai Thoa, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa - Xã hội của Quốc hội, kiến nghị đưa dinh dưỡng học đường vào nghị quyết của Trung ương, coi đây là nhiệm vụ chiến lược nâng cao tầm vóc Việt; đồng thời yêu cầu các cấp ủy, chính quyền tăng cường chỉ đạo, tuyên truyền và nhân rộng mô hình bữa ăn học đường hiệu quả.