Người lao động không thông báo chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp, doanh nghiệp “ngồi không yên”
(NLĐO) - Doanh nghiệp không thể đăng ký tham gia BHXH cho người lao động khi họ chưa chấm dứt hưởng bảo hiểm thất nghiệp
Tại hội nghị đối thoại giữa doanh nghiệp và BHXH TP HCM mới đây, đại diện Công ty CP Vận tải Việt Nhật (phường Tân Thuận, TP HCM) đã nêu ra một tình huống vướng mắc mà đơn vị đang gặp phải trong việc khai báo tham gia BHXH cho người lao động (NLĐ).
Cụ thể, ông H. có thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp theo từ ngày 21-7-2025 đến ngày 20-1-2026. Ngày 21-8-2025, ông H. ký hợp đồng lao động với Công ty Vận tải Việt Nhật. Công ty đã nhiều lần nhắc nhở, hướng dẫn ông H. thông báo chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đã tìm được việc làm mới nhưng ông H. không thực hiện.
Đại diện Công ty CP Vận tải Việt Nhật nêu vướng mắc tại buổi đối thoại
Nhằm đảm bảo tuân thủ quy định về tham gia BHXH bắt buộc cho NLĐ, ngày 17-9-2025, công ty đã thực hiện báo tăng mới BHXH cho ông H. Khi đó, công ty nhận được Phiếu yêu cầu bổ sung, hoàn thiện hồ sơ của BHXH TP HCM với nội dung: NLĐ đang hưởng BHTN, đề nghị đơn vị đính kèm quyết định chấm dứt hưởng bảo hiểm thất nghiệp, sau đó mới thực hiện thông báo tăng mới theo quy định.
Đối với yêu cầu này, công ty nhận thấy trách nhiệm thông báo với trung tâm dịch vụ việc làm khi thuộc các trường hợp chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp thuộc về nghĩa vụ của NLĐ. Bên cạnh đó, do NLĐ không hợp tác nên công ty không biết nơi họ đang hưởng trợ cấp thất nghiệp để phối hợp báo cáo với cơ quan có thẩm quyền. Mặc khác, ngày 21-10-2025, ông H. đã nộp đơn xin nghỉ việc và hiện nay công ty không thể liên hệ được với người này.
Người lao động tại TP HCM làm thủ tục hưởng bảo hiểm thất nghiệp
Vướng mắc trên dẫn đến việc công ty không thể báo tăng mới BHXH cho NLĐ từ tháng 9-2025 cho đến nay theo quy định, dẫn đến rủi ro có thể bị tính tiền lãi chậm đóng BHXH, bị xử lý vi phạm hành chính... mặc dù nguyên nhân hoàn toàn do lỗi của NLĐ và công ty đã thực hiện mọi biện pháp nhưng không thể đóng BHXH được. Từ sự việc trên, công ty đề nghị BHXH TP HCM hướng dẫn và hỗ trợ tháo gỡ các vướng mắc để công ty có thể thực hiện việc đóng BHXH theo đúng quy định pháp luật.
Về tình huống này, đại diện BHXH TP HCM chia sẻ theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 53 Luật Việc làm 2013, NLĐ đang hưởng trợ cấp thất nghiệp bị chấm dứt hưởng khi có việc làm. Trong 3 ngày làm việc kể từ ngày có việc làm, NLĐ phải thông báo với Trung tâm Dịch vụ việc làm nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp để chấm dứt việc hưởng theo đúng quy định. Tuy nhiên, thời gian qua, tình trạng NLĐ đã có việc làm nhưng không thông báo để tiếp tục hưởng trợ cấp thất nghiệp diễn ra khá phổ biến.
Để tránh tình trạng NLĐ tiếp tục hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đã có việc làm, đảm bảo quá trình đóng BHXH không trùng với thời gian hưởng trợ cấp, BHXH TP HCM sẽ giải quyết hồ sơ báo tăng BHXH sau khi NLĐ hoàn tất thủ tục hủy hoặc chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp đúng quy định. Trường hợp NLĐ cố tình vi phạm, không thực hiện đúng quy định pháp luật, dữ liệu BHXH có ghi nhận lưu trữ và sẽ tiến hành thu hồi, xử lý vi phạm (nếu có).
Ngoài ra, bà Phan Thị Mai, Trưởng phòng Phòng quản lý thu và phát triển người tham gia BHXH TP HCM, cho hay BHXH TP cũng đã có chỉ đạo các BHXH cơ sở về hướng xử lý đối với trường hợp doanh nghiệp đã làm thủ tục báo tăng nhưng vì lý do khách quan nào đó (chẳng như NLĐ chưa chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp…) chưa thể đóng BHXH cho NLĐ, dẫn đến tình huống có thể bị tính lãi chậm đóng. Theo đó, cán bộ quản lý thu sẽ làm phiếu giải trình gửi đến Ban giám đốc BHXH TP, trong đó nêu rõ lý do doanh nghiệp chậm đóng BHXH cho NLĐ. Trên cơ sở đó, Ban giám đốc BHXH TP sẽ phê duyệt không tính lãi chậm đóng đối với doanh nghiệp.
Về lâu dài, Phòng quản lý thu và phát triển người tham gia sẽ phối hợp cùng Phòng chế độ BHXH tham mưu cho Ban giám đốc BHXH TP giải quyết theo hướng cho đơn vị báo tăng ngay tại thời điểm báo tăng hoặc lùi thời gian báo tăng sau 1 tháng để tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp.