Nông dân mất trắng, nhà sập, công ty thủy lợi nói việc xả lũ đúng quy trình

(NLĐO) - Thiệt hại lan rộng từ vườn thanh long đến khu dân cư; lũ lớn gây thiệt hại hơn 230 tỉ đồng tại Lâm Đồng và nhiều tranh luận quanh việc thông báo xả lũ.

Người trồng thanh long lo mất vụ Tết

Đợt lũ và xả lũ đầu tháng 12-2025 gây thiệt hại nghiêm trọng cho cây thanh long tại Bình Thuận cũ. Hàng trăm ha thanh long bị ngập sâu, trong đó khoảng 100 ha hư hỏng nặng. Nhiều vườn đang chong đèn phục vụ vụ Tết 2026 bị chìm trong nước, nông dân lo nguy cơ "mất trắng".

Ông Nguyễn Văn Lý, chủ 2.000 trụ thanh long ở phường Hàm Thắng, cho biết gia đình "gần như trắng tay" sau nhiều ngày ngập sâu. "Sau 2 đợt lũ, toàn bộ trụ thanh long đều bị no, phù nước, bộ rễ úng, khó phục hồi. Số thanh long 700 trụ đang chong đèn được ít ngày cũng coi như mất trắng" - ông Lý nói.

Nhiều hộ trồng thanh long khác tại Lâm Đồng cũng lâm vào tình cảnh tương tự: toàn bộ công chăm sóc, phân bón, chi phí chuẩn bị vụ Tết đều bị cuốn theo dòng nước. Dù nước đã rút, song nhiều vườn vẫn còn đọng nước, nông dân phải bơm tiêu, vệ sinh và làm đất lại. Tất thảy bà con đều lo ngại vụ Tết năm nay khó thể cứu vãn.

Nông nghiệp, nhà cửa, hạ tầng thiệt hại nặng

Thống kê mới nhất, đợt mưa lũ từ ngày 3 đến 4-12 đã gây ngập hơn 7.100 căn nhà, làm một người chết và ước tính gây thiệt hại hơn 230 tỉ đồng tại Lâm Đồng.

Theo Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh, lượng mưa lớn 120–200 mm tại nhiều địa phương khiến hàng loạt khu dân cư vùng trũng bị nhấn chìm.

Toàn tỉnh ghi nhận 7.104 căn nhà bị ngập, 9 căn hư hỏng, hơn 4.330 hộ dân phải sơ tán. Sản xuất nông nghiệp thiệt hại nặng với 4.912 ha cây trồng ngập úng, 28 tàu cá chìm, trôi, cùng 12.573 con gia súc, gia cầm bị cuốn trôi.

Hệ thống giao thông xuất hiện hơn 18 điểm sạt lở, nhiều đoạn quốc lộ qua Sơn Điền, D'ran bị ách tắc; hiện còn hai vị trí trên QL28 và QL27 đang được khẩn trương khắc phục.

Đến sáng 8-12, nước rút tại hầu hết khu vực, người dân bắt đầu dọn dẹp, ổn định sinh hoạt.

Thủy lợi nói gì về thông tin "chỉ thông báo trước 2 giờ" trong đợt xả lũ kỷ lục?

Trao đổi với Báo Người Lao Động, đại diện Công ty TNHH MTV Khai thác các công trình thủy lợi Bình Thuận, cho biết hiện tại hai hồ chứa do đơn vị vận hành là hồ Sông Quao và hồ Lòng Sông vẫn đang tiếp tục xả điều tiết theo chỉ đạo của tỉnh để ứng phó đợt áp thấp sắp vào. 

Lưu lượng về hồ Sông Quao và Lòng Sông vẫn còn, tuy không lớn, nhưng hồ Sông Quao đang phải hạ thấp mực nước để chủ động đón mưa mới. Hiện lượng xả qua tràn của hồ Sông Quao là 79 m³/giây, hồ Lòng Sông 6,5 m³/giây.

Về dư luận cho rằng đơn vị "chỉ thông báo trước 2 giờ" khi xả lũ là nguyên nhân gây thiệt hại nặng cho hạ du, đại diện công ty cho biết ngày 4-12 khi mực nước về hồ tăng nhanh, đơn vị đã thông báo tăng thêm lưu lượng xả trước 2 giờ, "không phải thông báo đợt xả mới".

"Thông báo điều tiết nước ban đầu đã được gửi từ trước đó, vì hồ đã xả từ ngày hôm trước. Mốc thời gian 2 giờ trong ngày 4-12 là thông báo điều chỉnh tăng lưu lượng. Khi có tăng giảm, chúng tôi đều báo ngay cho địa phương", vị này nói.

Trách nhiệm hỗ trợ cho hạ du?

Về quy trình vận hành điều tiết nước qua hồ chứa, Công ty TNHH MTV Khai thác các công trình thủy lợi Bình Thuận khẳng định nước từ hồ Sông Quao được điều tiết liên tục từ đầu tháng 9 theo đúng quy trình. Tuy nhiên, do thời tiết cực đoan, đơn vị đề nghị sớm điều chỉnh quy trình vận hành hồ chứa cho phù hợp thực tế hiện nay.

"Chúng tôi cũng muốn sắp tới sẽ có quy định mới trong vận hành điều tiết hồ chứa để phù hợp với tình hình thời tiết cực đoan. Do thời tiết cực đoan bất ngờ nên phải đề nghị điều chỉnh lại quy trình vận hành hồ chứa cho nó phù hợp thực tế" - đại diện công ty nói.

Về hỗ trợ thiệt hại cho người dân hạ du, phía công ty này cho biết đây là đơn vị công ích, nhiệm vụ chính là quản lý – vận hành hồ chứa, cấp nước sản xuất và sinh hoạt, không phải thuần túy kinh doanh.

"Công ty không có nguồn kinh phí để hỗ trợ thiệt hại. Các khoản hỗ trợ, nếu có, sẽ do chính quyền xem xét từ các nguồn phù hợp"- đại diện công ty nói.