Quanh co, đổ thừa, rồi lấy dân làm... “lá chắn”

Ngày thứ hai phiên sơ thẩm, hàng trăm người dân tại Hải Phòng vẫn kiên trì ngồi theo dõi phiên xét xử dù thời tiết rất nóng bức và ngột ngạt. Tất cả các bị cáo đã trả lời thẩm vấn. Trong đó, có 3 bị cáo quan trọng là Hoàng Anh Hùng (nguyên chủ tịch UBND thị xã Đồ Sơn), Nguyễn Văn Phong (nguyên trưởng Phòng Quản lý đất đai Sở TN-MT Hải Phòng) và Chu Minh Tuấn (nguyên giám đốc Sở TN-MT Hải Phòng).

Dùng đất để... “thu hút nhân tài”

Trong quá trình thẩm vấn, các bị cáo đều không thừa nhận việc làm trái pháp luật của mình là do động cơ tư lợi cá nhân. Bị cáo Hoàng Anh Hùng cho rằng, việc chia chác đất đai là đáp ứng yêu cầu cấp thiết về chỗ ở cho người dân và cho cán bộ cũng như các gia đình chính sách. Bị cáo Hùng giải thích: “bản thân cán bộ cũng là dân nên cũng có khó khăn về chỗ ở khi con cái đã lớn cần tách hộ”. Bị cáo Hùng còn giải trình về 10% suất đất dành cho đối ngoại: “Cái gọi là đất đối ngoại thực chất chúng tôi muốn thu hút nhân lực để những người có tài, có điều kiện đến đầu tư tại Đồ Sơn”.

HĐXX bác ngay sự quanh co trên khi chỉ rõ rằng, tổng số cán bộ cấp trưởng, phó phòng và cấp phường ở Đồ Sơn chỉ gần 80 người nhưng đã được dành 1/4 đất của dự án trong khi hơn 4.300 người dân Đồ Sơn phải chia nhau 55% đất ở của dự án này. Khi người dân đang thiếu chỗ ở thì các bị cáo biến dự án giải quyết khó khăn cho dân thành dự án “lên đời” của các “quan”.

Bị cáo Vũ Đức Vận (nguyên bí thư thị ủy kiêm chủ tịch HĐND thị xã Đồ Sơn) cũng khai nhận, việc đề xuất mang 1/4 đất trong hai dự án để chia cho quan chức thị xã và đem đi “ngoại giao” là do có sự thống nhất của thường vụ Thị ủy trong phiên họp cuối năm. Hơn nữa, lỗi này không phải là lỗi của bị cáo vì bản thân bị cáo không đề xướng ra chủ trương này mà do UBND thị xã đề xướng nên thị ủy mới xem xét, quyết định như vậy.

Liên quan đến việc lập và xét duyệt danh sách được cấp đất, trong đó có nhiều người thân thích của hai bị cáo Hoàng Anh Hùng và Vũ Đức Vận, bị cáo Hùng nại ra rằng, vì tin ở cấp phường nên đã không xem xét lại mà cứ thế trình lên còn bản thân thì không có tư lợi vì gia đình ông chẳng được cấp mảnh đất nào. Thế nhưng, khi HĐXX công bố danh sách những thân nhân của quan chức được chia chác, trong đó ông Hùng có 3 thân nhân được chia từ 90 đến 128 m² đất ở Vạn Sơn, thì ông Hùng lại cúi đầu im lặng. Đáng chú ý, tại buổi thẩm vấn, bị cáo Hoàng Anh Hùng đã xuất trình một tài liệu mới là bản báo cáo số 11 của UBND phường Vạn Hương gửi UBND thị xã, kèm theo là bản danh sách 107 hộ dân đề nghị giao đất định cư và tái định cư tại Vạn Hương. Theo bị cáo Hùng, ông Lưu Kim Thái trước khi chết đã đến thăm và đưa cho Hùng tại nhà riêng.

Cuộc đổ lỗi... trách nhiệm

Hầu hết các bị cáo đều tìm cách thoái thác hoặc rũ bỏ trách nhiệm của mình. Xung quanh việc ban hành và thực hiện chủ trương trái pháp luật, mang đất công chia cho quan chức và làm quà để “ngoại giao”, ông Hoàng Anh Hùng chưa đồng tình với cáo trạng vì cho rằng việc nói bị cáo là đồng phạm ra thông báo là không đúng. Vì việc ban hành văn bản là do cơ quan Đảng ủy ban hành chứ cá nhân bị cáo không ban hành các văn bản này. Bị cáo Hoàng Anh Hùng còn cho rằng, trong bối cảnh UBND TP Hải Phòng và Sở TN-MT chưa có hướng dẫn về việc giao đất thì sự chỉ đạo của thị ủy như trong thông báo 57 là căn cứ để UBND thị xã triển khai thực hiện. Lúc đó, ông Hùng với cương vị là chủ tịch UBND thị xã, phó bí thư thị ủy đến họp theo triệu tập của lãnh đạo thị ủy. Nội dung cuộc họp “chia đất” này do thị ủy chủ trương. Cuộc họp của thường vụ thị ủy do bí thư Vận triệu tập và chuẩn bị đưa ra các nội dung để bàn. Việc ông Vận khai chủ trương chia đất cho quan chức do ủy ban đề xuất là không đúng.

Bị cáo Chu Minh Tuấn trả lời thẩm vấn tại tòa ngày 20-6

Cũng tại buổi thẩm vấn chiều

20- 6, bị cáo Chu Minh Tuấn khẳng định, trong 8 quyết định giao đất không có quyết định nào giao thẩm định đất. Bị cáo chỉ làm đúng theo chỉ đạo UBND TP và quyết định của UBND TP là cao nhất. Bị cáo Tuấn khẳng định, ông không trực tiếp nhận hồ sơ, không có trong thành phần xét duyệt, không được giao nhiệm vụ thẩm định... Ông Tuấn đổ lỗi hoàn toàn cho bị cáo Nguyễn Văn Phong. Tuy nhiên, khi chủ tọa hỏi lại, ở Sở TN-MT ai là người chịu trách nhiệm cao nhất, ông Tuấn đáp “Là tôi!”. Chủ tọa hỏi thêm: “Phòng Quản lý đất đai có thể tự ra quyết định mà không cần chữ ký của ông hay không?”. ông Tuấn bối rối: “Thưa tòa, phải có chữ ký của tôi!”.

Hôm nay (21- 6), tòa tiếp tục làm việc.