Ai mua MD, phòng thu bán cho!

Chưa bao giờ giá MD phòng thu lại rẻ đến mức như thế. Hầu hết các bản hòa âm của các ca sĩ đã phát hành CD đều được các chuyên viên phòng thu đem về sao chép, chỉnh sửa rồi bán công khai cho các ca sĩ trẻ

Cơn gió xã hội hóa trong hoạt động biểu diễn nghệ thuật đã cho phép nhiều đơn vị, cá nhân tổ chức phòng thu âm và ngay cả nghệ sĩ, ca sĩ cũng được phép đăng ký thực hiện phòng thu với mức độ vừa phải trong đầu tư tùy theo túi tiền của họ. Từ sự cạnh tranh gay gắt giữa các phòng thu đã hình thành nhiều đường dây ê-kíp nghệ sĩ, ca sĩ chuyên sống nhờ phòng thu.

Phòng thu lúc nửa đêm

Theo chân một số ca sĩ đến phòng thu của V. ở quận 3 - TPHCM, chúng tôi không khỏi kinh ngạc trước sự đông đảo của các ca sĩ trẻ chờ đợi để được vào phòng thu. Có tiếng mát tay trong việc o bế các giọng ca mới vào nghề, phòng thu của đại gia V. quy tụ đến 10 chuyên viên thực hiện đĩa master giỏi nhất TP. Chúng tôi hỏi Đ.N, một ca sĩ vừa tham gia cuộc thi Tiếng hát Vành đai xanh ở một quận vùng ven nay muốn bước vào thế giới biểu diễn chuyên nghiệp, vì sao bạn chọn phòng thu này, Đ.N cười rất tự tin: “Chỗ này mát tay lắm đó, Q.D, H.N, M.T... đều từ lò này mà phất lên. Nên đắt đỏ mấy em cũng xin giờ vào thu. Có ngày hơi mệt vì chờ từ 20 giờ đến 2 giờ sáng mà vẫn chưa vào được. Có bữa gặp một chị ca sĩ ngôi sao vào mix có mấy chữ mà lâu quá trời”.

Chính vì thế mà phòng thu này mở cửa gần như 24/24 giờ. Các chuyên viên đổi ca và ca sĩ cũng nhận sô thu theo từng ca. Nhộn nhịp nhất là phòng thu làm việc lúc nửa đêm. Bên trong ca sĩ thu, bên ngoài những người chưa vào thu gầy sòng “tiến lên” chờ đợi. Chúng tôi thắc mắc vì sao đi hát về khuya, hơi hát còn đâu mà vào thu? L.N – chàng ca sĩ người Huế - cười trước sự ngu ngơ của tôi: “Chúng nó có hát thiệt bao giờ mà hết hơi. Toàn nhép với nhép. Hôm qua chúng tôi đến đúng giờ phải nhường phòng thu cho một ngôi sao vào thu để có MD gấp bay sô sang Mỹ. Thấy mà ngứa mắt, đã sang tới bên đó diễn mà còn nhép thì thật nhục”.

Thế nhưng, mấy ai biết bầu D. chỉ toàn hẹn ca sĩ nữ thu vào ban đêm và có cách chăm sóc các em thật chu đáo. Quanh phòng thu, chúng tôi nhìn thấy có để sẵn gối, chăn, ai thích ngủ lấy sức cứ việc nằm lăn ra ngủ. Ai không ngủ thì phòng thu có sẵn bài cào, bài tứ sắc, đô mi nô để giải trí trong khi chờ vào phòng thu làm việc.

Ở một số phòng thu khác, có những trò bịp như cố tình làm hư bản phối, thu âm gian dối khiến bài hát bị phô vài chữ để cảnh cáo ca sĩ trẻ muốn thu tốt phải biết điều với các chuyên viên. Lúc nửa đêm mấy ai biết lại có một thế giới làm việc nhộn nhịp như thế.

Ca sĩ dở khóc dở cười

Các phòng thu đều có những ban nhạc chuyên nghiệp chịu trách nhiệm hòa âm phối khí cho ca sĩ theo đơn đặt hàng. Có nơi làm việc rất nghiêm túc, bảo vệ tối đa phần hòa âm mà ca sĩ đã ký độc quyền với các hãng băng cũng như phòng thu. Tuy nhiên, vẫn có một số nơi làm ăn gian dối, họ lén bán cho các ca sĩ trẻ những hòa âm của ca sĩ ngôi sao đang ăn khách hoặc chỉnh sửa đơn giản để ăn thù lao được hai đầu. Dư luận thời gian qua đã xôn xao về chuyện ca sĩ trẻ Đàm Vĩnh Hùng mua tất cả những bài hòa âm của ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng để thu âm một CD nhạc.

Điều đáng lên án là phòng thu B.L đã bán nhạc hòa âm cho ca sĩ này. Tương tự, ca sĩ Lý Hải thi thoảng vẫn thấy những bản hòa âm của mình bị chỉnh sửa lại và các ca sĩ trẻ, nhóm nhạc trẻ hát khắp nơi. Hỏi ra anh mới biết mình bị lừa vì trên thực tế chẳng ai giữ độc quyền phần hòa âm của ca sĩ.

Chỉ những phòng thu thuộc các hãng băng đĩa uy tín mới bảo vệ tác quyền bản phối cho ca sĩ, cũng là bảo vệ tác quyền cho hãng. Ảnh: T.HIỆP

Một thực tế khác, các CD, VCD của ca sĩ thường tặng kèm các bản hòa âm karaoke, thế là ca sĩ trẻ chộp lấy, vào phòng thu xào nấu thành tác phẩm của mình và lên sân khấu nhép vô tư. Phòng thu M. chuyên làm công việc này, ngay cả các hòa âm của VCD hải ngoại, vốn có phần lời họ vẫn chế biến để ca sĩ trẻ hát chồng tiếng lên, rồi chép ra MD để làm ăn. Ca sĩ Giao Linh cho biết: “Phần hòa âm thu trong một CD nhạc rất quan trọng. Nó đòi hỏi công lao đầu tư chất xám của nhạc sĩ và ca sĩ để làm nên một tác phẩm hay. Còn biểu diễn trên sân khấu nhất quyết phải tập với ban nhạc, đó là sự sáng tạo trực tiếp để đem lại hiệu quả trong biểu diễn ca hát. Nếu được các phòng thu bảo vệ phần hòa âm, ca sĩ sẽ yên tâm vì chất xám của mình được tôn trọng”.

Một bản hòa âm giá bán 50.000 đồng

Chưa bao giờ thị trường MD phòng thu lại rẻ đến mức như thế. Hầu hết các bản hòa âm của các ca sĩ đã phát hành CD đều được các chuyên viên phòng thu đem về sao chép, chỉnh sửa rồi bán công khai cho các ca sĩ trẻ. Họ làm giàu bất chính bằng hành động ăn cắp bản quyền của những nhạc sĩ hòa âm. Ca sĩ làm chủ những phần nhạc hòa âm đó đành ngậm bồ hòn làm ngọt, vì có kiện cũng chẳng đem lại lợi ích gì. Phòng thu cứ hưởng lợi. Giá một bài hòa âm sao chép được bán chỉ 50.000 đồng cho các ca sĩ trẻ và nhóm ca. Cộng luôn tiền công thu, chỉ tốn từ 400.000 đồng đến 500.000 đồng đã có một bài hát nhép ưng ý.

Một số phòng thu chuyên "chôm" tiếng hát của các ca sĩ ngôi sao để “ghép” vào phần tiếng không đạt yêu cầu của một số ca sĩ trẻ. Trong một ca khúc, có những ca từ cần xử lý thật chính xác và truyền cảm, nếu ca sĩ trẻ không đạt yêu cầu thì đừng lo, chữ hát đó đã được chuyên viên phòng thu “chôm” của các ca sĩ chuyên nghiệp để đưa vào, sau đó chế biến, xóa bớt đi để hình thành một bài thu âm hoàn chỉnh. Khi chúng tôi hỏi muốn mua một số bản hòa âm của Quang Dũng, Mỹ Tâm, Cẩm Ly, Đan Trường, Lam Trường, Phương Thanh... các ca sĩ trẻ hồ hởi khoe, chỉ 50.000 đồng/bài sẽ có ngay một MD đầy đủ các bản phối.