“Chợ tình” thời công nghiệp

Thực ra, đó là những phiên chợ bình dân mọc lên gần các khu công nghiệp phục vụ cho công nhân sau giờ tan ca. Đó cũng là nơi gặp gỡ, giao lưu của công nhân nam nữ, một cách tự nhiên nó trở thành “chợ tình” tự phát dành cho công nhân xa xứ

Nằm ở bãi đất trống cạnh Khu Công nghiệp (KCN) Sóng Thần, huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương có một phiên chợ nhỏ, chỉ nhóm họp từ 5, 6 giờ chiều cho đến khuya lắc, khuya lơ, phục vụ cho việc mua sắm của công nhân (CN) xa xứ sau giờ làm việc. Thật ra, đó cũng chỉ là một khu chợ tự phát như bao nhiêu phiên chợ “bình dân” mọc lên ở ven các KCN khác. Nhưng Nguyễn Thị Thủy, CN Công ty May Duy Hưng, KCN Sóng Thần lại quả quyết với tôi đó là phiên “chợ tình” của tụi em đấy. “Anh không tin cứ thử đến đây sau giờ tan tầm xem. Phiên chợ ấy là nơi hẹn hò, gặp gỡ của bao đôi lứa yêu nhau và gần như là nơi duy nhất mà CN tụi em có thể đến để tìm một nửa của mình sau giờ làm việc...” - Thủy nói nửa đùa, nửa thật.

Những cuộc tình từ phiên chợ đêm.- Mưa lất phất. Đường dẫn vào chợ đầy sình và bụi. Phiên chợ đêm chỉ là những dãy hàng hóa được trải bằng tấm bạt trên nền đất, san sát dưới ngọn đèn đường cao áp khi mờ khi tỏ hắt ra gần đó. Vài chục người hàng xén ngồi bệt trên bạt trông hàng. Những bó rau xanh đã héo, úa màu. Ít cá ươn xen lẫn với thịt ôi được bày lẫn lộn. Những bộ quần áo, những đôi giày, dép dạng hàng “siêu rẻ” đáp ứng nhu cầu của khách ít tiền được móc sơ sài dưới một vài cây dù cũ. 9 giờ 45 phút tối, giờ tan ca của phần lớn CN ở KCN Sóng Thần. Hàng ngàn chàng trai, cô gái trẻ đổ ra các ngả để đi về “làng nhà trọ” gần đó. Nhưng hầu như người nào cũng tranh thủ tạt vào phiên chợ này trước khi về, làm cho phiên chợ náo nhiệt hẳn lên. Kẻ mua, người bán trở nên tấp nập...

Có những người chẳng mua, chẳng bán vẫn cứ đi dạo một vòng hay tần ngần đứng mãi chưa đi. Thủy giải thích, đó là những người đang đứng đợi vợ, đợi người yêu của họ làm ở công ty khác để cùng về chung đường. “Cũng có người chỉ muốn nhìn không khí sôi động ngoài “đời” một tí. Được gặp gỡ, chuyện trò với những người khác phái. Anh nghĩ xem, từ sáng sớm đến tối mịt chỉ biết lui cui bên những cỗ máy. Đêm về lại chui vào phòng trọ. Nếu không tranh thủ ở những phiên chợ này, thì chẳng biết đến bao giờ...” - Thủy đang nói bỗng dưng bỏ lửng nửa chừng.

Gần 11 giờ khuya, phiên chợ đêm vẫn còn khá nhộn nhịp, mặc dù hàng hóa đã được dọn dần. Từng tốp CN chuyện trò rôm rả. Xen lẫn vào đó là những cặp nam nữ CN, đồng phục cùng màu lẫn khác màu, che chung tấm áo mưa, nắm tay nhau đi khá tình tự. Thủy nói, vào những ngày nghỉ như ngày lễ, chủ nhật, phiên chợ này vẫn đông như thường, thậm chí còn đông hơn vì CN được nghỉ, chẳng biết đi đâu nên đổ ra những chợ phiên dạng này mua sắm, dạo mát. “Quần áo sặc sỡ, người nói cười huyên thuyên, anh cứ ngỡ như đi hội hay ở một phiên chợ tình nào đó trên vùng cao vậy”.

Thủy cũng có một cuộc tình bắt đầu từ phiên chợ này. Quê cô ở Nghệ An, vào TP làm việc ở KCN này đã gần 8 năm. Từ ngày vào TP, mải lo làm để gửi tiền về quê nuôi cha mẹ và 4 đứa em nhỏ đang ăn học đến độ hầu như cô quên bẵng tuổi xuân của mình. Đôi lần, nửa đêm, mưa bão, giật mình trở giấc trong căn phòng trọ mới chợt nhớ mình đã gần 30 tuổi... Ai ngờ duyên phận lại tình cờ đến với cô trong một lần đi dạo ở phiên chợ đêm. Đang đi lơ ngơ lại “đâm” phải một anh CN làm nghề điện ở Công ty Giày da An Sơn gần đó. Vậy là quen nhau, hằng ngày hẹn hò ở phiên chợ để đưa đón nhau về. Được đôi ba tuần, chàng CN quê ở Thanh Hóa đã tỏ tình với người bạn gái bằng một nhánh hoa... chuồn chuồn được hái vội ở khu đất hoang nằm phía sau lưng chợ. Cô gái lặng người đi vì xúc động. Gần hết tuổi xuân, lần đầu, cô mới có được người tỏ tình, tặng hoa. Vậy là yêu nhau. Hai người dự định cuối năm nay sẽ làm đám cưới...

Ba người bạn gái cùng phòng với Thủy cũng nhờ chuyện “đâm sầm” vào những người khác phái ở phiên chợ này mà hai người đã lên xe hoa, một đang trong giai đoạn mặn nồng. Một cặp thành, hai cặp thành rồi nhiều cặp thành, giới CN ở KCN kháo nhau về chuyện tìm “bạn tình” ở phiên chợ vô danh nói trên nên đêm đêm vẫn rủ nhau đi chợ mà cũng là đi tìm một nửa kia của mình: “Chợ tình vùng cao thì có khèn, có sáo. Còn ở đây, anh thích cô nào cứ việc làm quen bằng cách giả vờ “đâm sầm” vào làm rơi túi xách đối tượng, sau đó cúi nhặt, xin lỗi rồi làm quen...”. Hùng, CN Công ty Duy Hưng, mách nước. Cậu ta đã có ba mối tình cũng nhờ cách này nhưng rồi đều chia tay vì không hợp. Cách đây vài ngày, cậu ta quen được một cô cũng làm CN ở KCN và hẹn gặp nhau ở đây nhưng chờ mãi mấy bữa nay không thấy cô ta ghé lại. Dò hỏi thì không ai biết, có thể chỉ là một cuộc gặp gỡ tình cờ... Chị Nguyễn Thị Xằng, bán hàng bông ở chợ, kể với tôi rằng chị cũng đã đứng ra giúp cho nhiều cặp thành đôi bằng việc chuyển thư từ, lời nhắn gửi của nhiều đối tượng khi hai bên bắt đầu “kết” nhau. Hai năm bán ở chợ, chị đã được mời đi ăn đám cưới của bảy cặp lấy nhau từ phiên “chợ tình” này...

Đi tìm một nửa.- Chị Trương Thị Bích Hạnh, cán bộ LĐLĐ tỉnh Bình Dương, đã có lần nói vui với tôi rằng, chẳng riêng gì KCN Sóng Thần, hầu như ở các KCN nào cũng có những phiên “chợ tình” tự phát kiểu trên. Để kiểm chứng điều này, tôi đã đi một vòng đến các KCN ở Bình Dương, TPHCM thì quả thật, những nơi này đều có một vài phiên chợ nhỏ phục vụ cho đời sống CN. Thật ra, đây chỉ là những khu chợ bán hàng giá rẻ khá bình thường như bao nhiêu dạng chợ nhỏ, dạng tự phát khác. Nhưng điều đáng nói chính là những CN xa quê tìm đến đây không chỉ để chọn mua những món hàng thấp giá như mọi người vẫn nghĩ, mà đây còn là nơi họ đến để tự tạo cho mình một cơ hội giao lưu, gặp gỡ, tìm kiếm một nửa còn lại đang còn lẩn khuất đâu đó...

Tỉnh Bình Dương có hơn 280.000 CN đang làm việc ở các KCN, còn ở TPHCM con số này lên đến tròm trèm nửa triệu. Hơn 2/3 những người này đều là CN xa xứ. Hàng triệu con người ấy, sáng sáng vào ca đến tối mịt mới về mang theo biết bao khao khát, ước mơ thầm lặng của đời mình... Thực tế với đồng lương ba cọc ba đồng, điều kiện làm việc mặt tắt, mày tối, chẳng còn thời gian, điều kiện để mà vui chơi, giải trí, giao lưu. Sau giờ làm việc chỉ biết “rúc” trong phòng trọ chờ thời gian trôi qua. Đối với họ, những tụ điểm ca nhạc, khu vui chơi giải trí... gần như là những nơi “xa xỉ”, khó vào. Do vậy những phiên chợ vô danh lại là một “cứu cánh” cho đời sống tinh thần của họ...

Tôi quen Lê Thị Bích Thu, CN Công ty Giày Thái Bình, KCN Bình Đường, trong một lần ghé vào phiên chợ đêm Khiết Tâm, quận Thủ Đức, nơi tiếp giáp với các KCN Bình Đường, Sóng Thần và KCN Linh Trung, TPHCM... Hầu như đêm nào, sau giờ tan ca, cô gái trẻ quê ở Quảng Bình này cũng phải tạt vào phiên chợ. Thu bảo rằng đi chợ đêm đã trở thành một thói quen của cô trong hai năm nay. Tan ca, dù mệt mấy cũng phải đảo một vòng chợ mặc dù thức ăn, gạo mắm phải ba, bốn ngày cô mới mua một bận. “Ít ra mình cũng còn được gặp bạn bè cùng trang lứa, nghe được chuyện thiên hạ kể với nhau, còn hơn về phòng trọ, nằm nhớ nhà, chỉ biết khóc một mình, đúng không anh?”. Mỗi tháng thu nhập bình quân của Thu được 700.000 đồng. Cố sống gói ghém, tiết kiệm chỉ với 300.000 đồng, còn lại cô gửi về cho gia đình. Thu nói, khổ mấy cô cũng chịu được nhưng chỉ ao ước “giá mà có được một người bạn trai chở đi vòng vòng tâm sự vào những tối cuối tuần”. Bởi vì phụ nữ mà anh, “cái tuổi nó đuổi xuân đi”. Ở cái chợ đêm Khiết Tâm này có một quán chè nhỏ được soi sáng bằng ngọn đèn néon nho nhỏ nhưng đông nghịt khách là CN xa xứ. Giá chè thì bình dân chỉ có... 500 đồng một ly. Từng cặp uyên ương thường hẹn nhau vào quán này. Nhiều bạn gái làm cùng chỗ với Thu nhờ ghé vào đây mà quen được người khác phái.

Đối diện với KCN Tân Tạo, quận Bình Tân, TPHCM cũng có một khu chợ nhỏ họp vào buổi tối, phục vụ cho những CN nhà trọ. Ở đây có một quán cóc với gần 30 cái ghế nhưng chỉ chuyên bán... trà đá. Tôi đã đến đây vài ba lần và đều khá ngạc nhiên khi hầu như lần nào cũng thấy từng tốp CN nữ ngồi đây đến tận khuya mới về. Chỉ có điều, mỗi lần ghé lại đều thấy thêm một vài gương mặt mới. “Tụi nhỏ bảo quán này là “hội quán tình yêu”, dành cho những nữ CN cô đơn, xa xứ”.

Nếu không có “chợ tình”...- Xét về mặt mỹ quan đô thị thì những phiên chợ tự phát nói trên là hoàn toàn không ổn vì nhiều chợ lấn chiếm lòng, lề đường, tạo nên cảnh ùn tắc giao thông vô cùng hỗn độn. Nghiêm trọng hơn vẫn là vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm, vì nhiều sản phẩm ở các chợ này là hàng quá “đát”. Ngay cả những cuộc hẹn hò, những cuộc tình chóng vánh dưới những ngọn đèn đêm kia cũng không hẳn đã dẫn đến toàn những điều tốt đẹp.

Thủy kể rằng, khá nhiều trường hợp cùng dãy phòng trọ với cô cũng vì gặp gỡ nhau ở các phiên chợ, “quen nhanh, yêu vội”, góp gạo thổi cơm chung chỉ trong một thời gian ngắn rồi đổ vỡ, hậu quả cuối cùng chỉ có nữ CN là khổ, phải vừa làm vừa nuôi con nhỏ... Dạo này, nhiều thanh niên là dân địa phương thường kháo nhau về việc đi tìm bồ khá dễ dàng ở các phiên chợ ven KCN. Chỉ cần rà máy xe, tán tỉnh vài câu thì có vài em “chết”. Khối cô gái trẻ đã rơi vào bẫy tình này và bị lừa gạt, ôm hận cả đời. “Thì do khát khao tình cảm mà ra cả. May nhờ, rủi chịu, sao biết được...” - Thủy thở dài nói. Hai cô bạn gái sát phòng trọ của cô vừa mang bầu mới phát hiện hai ông chồng hờ quen nhau gần cả năm ở chợ Khiết Tâm đều đã có vợ, vợ lớn đến đánh ghen tùm lum, hai gã đàn ông “quất ngựa truy phong”...

Anh Nguyễn Văn Trung, thành viên Ban Quản lý KCN Sóng Thần, nói với tôi rằng cần phải có một cái nhìn toàn diện về hiện tượng trên để có cách tổ chức đời sống về tinh thần và cả vật chất cho CN ở các KCN, trong đó cần phải chấm dứt các hoạt động dạng chợ tự phát ven KCN vì những tác động xấu đến mỹ quan đô thị. Tôi hoàn toàn đồng ý với anh Trung nhưng không hiểu sao lại nhớ đến lời của Bích Thu và nhóm bạn của cô: “Đâu ai muốn phải trông chờ kiếm tìm tình cảm của mình ở một phiên chợ. Nhưng thật sự nếu không có phiên chợ này thì tụi em cũng chẳng biết đi tìm ở đâu...”. Bởi vì, theo Thu, các đoàn thể địa phương cũng có thành lập các CLB, hội, nhóm cho CN xa xứ nhưng với điều kiện giờ giấc, thời gian làm việc thường tăng ca liên tục như cô thì khó mà tham gia được. Xem ra, những phiên “chợ tình” tự phát của CN cũng chỉ là giải pháp tự phát và quá nhiều may rủi mà họ đành phải chọn... Còn muốn khác hơn thì lại là việc căn cơ tính toán của các ngành chức năng, những người có trách nhiệm...