Cưỡi... đà điểu giữa Sài Gòn

Đâu cần đến tận xứ sở châu Phi xa xôi, ngay tại đất Sài Gòn này, nếu muốn, bạn vẫn có thể lang thang vào những trại đà điểu cả trăm con và... cưỡi lên lưng chúng để... chạy đua tựa như người dân đang cư ngụ ở vùng cận nhiệt đới Nam bán cầu

Thú thật, trước đến giờ, tôi chỉ biết đến những chú đà điểu cao lêu nghêu, đầy lông lá qua những lần dạo Thảo Cầm Viên Sài Gòn. Không ngờ rằng loài đại gia cầm này đang trở thành con vật nuôi... “dễ thương” của không ít gia đình. Nói “dễ thương” là vì trông chúng đầy lông và xù xì như vậy nhưng lại đem đến hiệu quả kinh tế “siêu lợi nhuận” cho người nuôi.

Ông “trùm”... đà điểu

Thật ra, những chú đà điểu châu Phi đã bắt đầu được nghiên cứu và nuôi thử nghiệm tại Việt Nam từ năm 1997. Nhưng chính xác đàn đà điểu bắt đầu “đổ bộ” rầm rộ bằng đường... hàng không vào Việt Nam phải tính từ đầu năm 2001. Người khởi xướng chính là anh Hà Việt Hùng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Vietfarm Hùng Tiến. Bốn năm qua, công ty của anh đã nhập về Việt Nam trên 2.300 con đà điểu, phân phối cho hàng trăm hộ, trang trại trong và ngoài TP. Riêng tại trại của Hùng Tiến ở tỉnh Tây Ninh và bán đảo Thanh Đa, quận Bình Thạnh cũng đang nuôi hơn 700 con...

Cái tên Hà Việt Hùng đã quá quen thuộc với dân làm nông nghiệp. Từ mấy năm trước, người ta đã biết đến anh với những biệt danh: Hùng “ba ba”, Hùng “trùn quế”... Giờ đây, chàng thanh niên vừa tròn 30 tuổi này còn thêm một biệt danh mới: Hùng “đà điểu”. Hùng Tiến được xem là một “ông trùm” về đà điểu và là một trong những nhà cung cấp, thu mua, bao tiêu sản phẩm đầu ra đà điểu có quy mô lớn nhất ở Việt Nam hiện nay. Bình quân mỗi tháng, nơi này cung cấp từ 300 - 500 con giống và 200 - 250 tấn thịt đà điểu. Anh đã tự mày mò nghiên cứu tài liệu nuôi đà điểu qua sách, báo. Sau khi có một kiến thức cơ bản “hèm hèm”, Hùng mua vé máy bay “mò” sang... Nam Phi để lặn lội khắp các trang trại nước bạn rồi “tậu” về Việt Nam một đàn đà điểu đầu tiên 3 tháng tuổi...

Hùng dẫn tôi thăm trại đà điểu của mình ở địa chỉ 558/8D đường Bình Quới, phường 28, Bình Thạnh. Những chú đà điểu cao nghều, cổ dài ngoằng, vỗ vỗ cánh như chào mọi người. Bộ lông của chúng phủ đều trên đôi chân vững chắc. Theo Hùng, con trống cao trên dưới 2,7 m và nặng từ 140 - 150 kg. Con mái cũng phải cao đến gần 2 m, nặng không dưới 100 kg.

Hùng đưa cho tôi xem 1 quả trứng đà điểu to trị giá hơn 120 USD vừa mới ra “lò”, giới thiệu: “Nuôi đà điểu 1 năm là có thể “thu hoạch”. Đà điểu 1 tuổi mỗi năm có thể đẻ 30 - 40 trứng, mỗi trứng nặng 1,2 - 1,5 kg, nở ra cân nặng khoảng 1 kg. Nhưng chỉ cần nuôi sau 1 năm là đã nặng đến hơn... 100 kg. Khi đã trưởng thành mỗi chú cần diện tích ít nhất là 25 m2 để chạy nhảy. Món ăn khoái khẩu của chúng là thức ăn xanh như cỏ voi, xà lách, rau muống...

Vật nuôi “siêu lợi nhuận”

Tôi nêu thắc mắc là vì sao con vật có nguồn gốc từ cao nguyên khô cằn bên kia bán cầu này lại được người chăn nuôi Việt Nam “mặn mà” như vậy? Câu trả lời chung từ các hộ làm “nghề” chính là hiệu quả kinh tế cao! Hơn nữa, đà điểu không hề nằm trong danh sách động vật quý hiếm nên thủ tục mua cũng đơn giản. Ông Trần Minh Trương, ngụ ở phường Bình Trưng Đông, quận 2, sau một thời gian nuôi thử nghiệm 5 con đà điểu tại nhà, vừa mới “tậu” thêm gần 30 con đà điểu để lập trang trại ở Nhơn Trạch, Đồng Nai, cho biết, bình quân mỗi năm, cứ từ 1 con đà điểu ông lãi ít nhất trên 10 triệu đồng...

Thường thì 1 nàng đà điểu mẹ có thể sinh sản ít nhất cũng cỡ 20 - 25 con trong vòng 1 năm. Như vậy, chỉ sau 1 năm, người nuôi đã có được 2.000 - 2.500 kg thịt đà điểu, cao gấp 3, 4 lần so với bò và lợn. Trong khi đó, một đà điểu “mẫu” có thể “khai thác” đến 40 - 50 năm cho khoảng trên 100 tấn thịt! Ông Trương nói, thịt đà điểu hiện nay ở thị trường lên đến 300.000 - 350.000 đồng/kg, giá trên thị trường quốc tế là 30 - 40 USD/kg nhưng cung không đủ cầu vì được đánh giá là “thịt sạch” của thế kỷ 21 giữa lúc bò, heo, gia cầm nhỏ thi nhau bị bệnh, dịch. Thịt đà điểu có hàm lượng dinh dưỡng cao, giàu protein và cholesterol rất thấp... Hơn hết, thịt đà điểu lại rất ngon, ăn một lần khó mà quên được. Tôi đã thưởng thức đĩa thịt đà điểu được chế biến tại trại Hùng Tiến. Một miếng thịt đỏ au như thịt bò được xào tái ăn mềm, ngọt và thơm kỳ lạ, không hề có mỡ và gân. Hèn gì, nghe đâu có không ít du khách châu Âu, châu Á... qua tận Nam Phi chỉ để thưởng thức thịt đà điểu.

Đua... đà điểu

Cưỡi ngựa, cưỡi voi thì rất bình thường chứ còn chuyện cưỡi... đà điểu thì tôi có thể quả quyết rằng nhiều người không thể nào hình dung được. Trưa Sài Gòn nắng gắt chang chang, tôi được đội một chiếc mũ rộng vành, mặc chiếc áo khoác như “kỵ sỹ... Phi châu”. Anh nhân viên từ từ đỡ tôi lên lưng... đà điểu và lớn tiếng dặn: “Nắm chặt lấy hai cánh của nó... Vỗ vào thân cho nó chạy đi...”. Trong nháy mắt, chú đà điểu lấy thăng bằng, hơi co người lại rồi xoạc đôi chân dài để... phi nước đại. Hai tay tôi ghì chặt đôi cánh con vật mà tim đập thình thịch vì hồi hộp không biết nó sẽ “đưa” mình về đâu? Mặc kệ, chàng đà điểu cứ lả lướt phóng đi như biểu diễn khắp một vòng trang trại rồi chở tôi về chỗ cũ theo hướng dẫn của anh nhân viên. Hóa ra, đà điểu chạy nhanh như... ngựa vì tốc độ chạy của chúng gần 50 km/giờ, ở đoạn nước rút có thể vọt lên đến 70 km/giờ trang trại.

Anh Hùng bảo, ở Nam Phi, chuyện cưỡi và đua... đà điểu là một loại hình du lịch thông dụng, lý thú được rất nhiều người ưa chuộng: “Ở mình chỉ mới là thử nghiệm thôi. Chứ còn sau này, khách du lịch sẽ được cưỡi đà điểu ở một khuôn viên rộng lớn của các trang trại du lịch sinh thái. Du khách còn có thể thi tài với nhau xem ai cưỡi... đà điểu về đến đích trước”. Gần đây, một số trại đà điểu là “vệ tinh” của Công ty Hùng Tiến ở các tỉnh miền Tây đã bắt đầu đưa loại hình cưỡi... đà điểu vào phục vụ khách tham quan với đầy đủ... yên, áo đúng kiểu. Còn tại Sài Gòn, dự kiến, sau khi khu du lịch sinh thái khép kín tại phường Long Trường, quận 9 của Công ty Hùng Tiến đi vào hoạt động, du khách không những được thưởng thức thịt đà điểu tại chỗ mà còn được tham gia những cuộc đua... đà điểu “nảy lửa” đầy hấp dẫn...

Hùng “đà điểu” ấp ủ dự tính xây dựng một lò mổ và ấp trứng đà điểu quy mô, hiện đại với công nghệ mới nhất để phát triển đàn giống và thịt đà điểu trong toàn quốc. Xem ra, thời gian tới, sẽ còn không ít chuyện lý thú về con vật... “đáng yêu” này.

Chẳng riêng gì thịt, da đà điểu còn đẹp và bền hơn da cá sấu vì cấu trúc da của chúng có một loại mỡ đặc biệt nên không bị gãy, nứt và khô cứng. Do vậy, da của con vật này có thể dùng sản xuất áo da, giày, thắt lưng, túi, nệm... Lông tơ, vỏ trứng, móng vuốt không chỉ dùng làm đồ trang sức, tác phẩm nghệ thuật mà lông còn có thể trở thành bàn chải lau chùi máy vi tính vì không tạo thành lông tĩnh điện... Tuy vậy, anh Hùng cho rằng, muốn thu hiệu quả kinh tế cao nhất từ con đà điểu này thì tốt nhất nên nuôi theo mô hình “khép kín”. Có nghĩa kết hợp với nuôi ba ba, trùn... để có thể tận dụng thức ăn thừa, phân thải... của con vật này mà nuôi lại con kia.