Xe rau với cảnh “làm luật” trong bóng tối

Tuần qua, người trồng cũng như giới kinh doanh rau Đà Lạt khốn khổ với cảnh “sáng tươi, chiều héo, vì xe kéo (container) không đi được”. Lượng rau Đà Lạt về TPHCM hiện chỉ còn 1/10 so với tuần trước

Theo phản ánh của các cơ sở xuất khẩu rau Đà Lạt, từ ngày 24-7, xe container chở rau về TPHCM, đến Madaguil (cách Đà Lạt 151 km, cửa ngõ tỉnh Lâm Đồng), bị lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) chặn xe yêu cầu xuất trình hóa đơn đỏ.

Container qua trạm phải chung chi 200.000 đồng

Ông Hoàng Vạn Cang, chủ doanh nghiệp tư nhân (DNTN) xuất khẩu rau Hạnh Cang kể lại: Ngày 24-7, xe chở rau của cơ sở về tới trạm kiểm soát Madaguil bị giữ lại 2 giờ,vì cán bộ QLTT yêu cầu xuất trình hóa đơn đỏ. Theo ông Cang, từ trước tới nay có khi nào xe chở rau phải mang theo hóa đơn đỏ đâu!. Sau đó tài xế phải “thỏa thuận” với cán bộ QLTT mới được cho qua. Ngày 26-7, anh Trần Văn Trung, tài xế xe của Công ty TNHH Vận tải Quốc Tuấn chở rau thuê từ Đà Lạt về TPHCM cho Hợp tác xã (HTX) Hiệp Nguyên, tới Madaguil cũng bị chặn lại với yêu cầu xuất trình hóa đơn đỏ. Lái xe giải thích, mua rau của dân lấy đâu ra hóa đơn đỏ. Xe của anh Trung bị giữ ở trạm từ 15 giờ đến 21 giờ, cán bộ QLTT mới quay lại và xin tiền cà phê. Lo rau héo bị chủ hàng phạt, anh Trung đã phải chi 200.000 đồng. Ở chuyến hàng tiếp theo, anh Trung cũng phải chi khoản tiền như vậy.

Chủ nhiệm HTX Hiệp Nguyên Nguyễn Đức Hùng nói: “Chủ các DN xuất khẩu rau khác của Đà Lạt (Hạnh Cang, Khanh Cát, Gái Tiêu, Vĩnh Thịnh) cùng phản ánh xe container chở rau khi qua trạm QLTT Madaguil cũng bị gây khó khăn và phải chung chi cũng như còn đe dọa: tài xế và chủ hàng đừng dại chơi với đài, báo”. Ông Hùng cho biết thêm rằng hiện tượng này xuất hiện sau khi Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Hoàng Sĩ Sơn ký quyết định cho phép xe container chở rau ra vào TP Đà Lạt (ngày 20-7-2004).

DN bị hủy hợp đồng, giá rau rớt thảm hại

Ông Nguyễn Đức Hùng cho biết, HTX Hiệp Nguyên đã bị phía đối tác nước ngoài hủy hợp đồng 100 container do những chuyến hàng gần đây sản phẩm bị bầm dập, héo khô vì bị giam trên đường. Theo ông Hùng, thời điểm này là vụ xuất khẩu rau tươi, trung bình mỗi ngày Đà Lạt xuất trên 10 container (trên 200 tấn) cho thị trường Đài Loan. Singapore, Malaysia, Hàn Quốc, Nhật Bản... Tuy nhiên, trong một tuần qua, hàng trăm tấn rau xanh tới kỳ thu hoạch nhưng không có người mua do chịu cảnh “sáng tươi, chiều héo, vì xe kéo (container) không đi được”. Theo ông Hùng, sau một vài chuyến rau chất lượng kém (héo khô), lượng xuất ra khỏi tỉnh chỉ bằng 1/10 so với trước, giá bán rau hạ thảm hại, từ 2.500 đồng/kg xuống còn 600 đồng/kg. Ông Hùng bức xúc: Không khác gì ngăn sông cấm chợ thời kỳ bao cấp, ai đời bà con vất vả nay chịu cảnh “sú cười, người khóc”. Không biết liệu dân Đà Lạt có tiếp tục trồng rau không!

Khốn khổ hơn HTX Hiệp Nguyên, DN Hạnh Cang thu mua 500 tấn rau của dân với giá trên 2.000 đồng/kg nay không xuất được mà giá thị trường chỉ còn 1/4.

50.000 đồng, cho qua

Đúng 19 giờ 30 ngày 3-8, phóng viên Báo Người Lao Động xuất phát cùng một xe container chở đầy rau của DNTN xuất khẩu rau Khanh Cát (Đà Lạt) về TPHCM, chiếc xe đã từng bị giam 7 giờ đồng hồ ngày 26-7. Trước khi xe lăn bánh, phóng viên giả làm lơ xe, nhưng tài xế Trung cho biết, thời gian gần đây, CSGT sẽ “xử lý” mạnh tay nếu xe container và xe tải có từ 3 người trở lên ngồi trên cabin. Theo anh Trung, khi lơ xe xuống chung chi mà trên xe còn 2 người, CSGT sẽ hỏi rất gay gắt “chở nhà báo à?”. Sau hơn 5 giờ đồng hồ, chiếc xe về tới trạm kiểm soát Madaguil, cửa ngõ phía Nam tỉnh Lâm Đồng. Tại trạm kiểm soát có 2 người mặc đồng phục màu xanh nhạt trực sẵn, một người đang ngồi đánh cờ với ông chủ quán nước, người còn lại tiến về phía xe tay cầm đèn pin, không đeo bảng tên. Sau khi giao dịch xong, anh phụ xe chạy sang phía bên trái đường, nơi một CSGT đang nằm lắc lư trên võng. Người phụ xe đưa cho CSGT giấy đăng ký xe, trong đó có kẹp tờ 50.000 đồng, vị CSGT này vẫn nằm nguyên trên võng và thò tay nhón tờ giấy bạc đút vào túi. Đây chỉ là một trong nhiều chốt CSGT mà xe phải dừng lại để “làm luật” dưới sự chứng kiến của chúng tôi.