Hội chứng não cấp - tử vong cao, di chứng nhiều
Ngày 16-5, một cháu bé mắc hội chứng não cấp lại tử vong tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 TPHCM, nâng tổng số trẻ tử vong do hội chứng não cấp trong 4 tháng qua tại đây lên 18 ca. Hiện có 7 trẻ mắc bệnh này đang nằm điều trị tại Khoa Nhiễm – Thần kinh. Ngày 16-5, trong buổi trò chuyện với thầy thuốc về đề tài “Những điều cần biết về bệnh viêm não cấp ở trẻ em”, bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng Khoa Nhiễm - Thần kinh Bệnh viện Nhi Đồng 1 TPHCM, cho biết: Số lượng mắc hội chứng não cấp (hay còn gọi là viêm não cấp) hàng năm ở miền Nam khoảng 400 đến 600 người và tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 hàng năm có khoảng 250-300 trẻ mắc bệnh. Từ năm 1998-2002, số trường hợp mắc viêm não bị tử vong chỉ đứng sau bệnh sốt xuất huyết.
Làm gì khi nghi ngờ trẻ mắc bệnh viêm não cấp? . Mang trẻ tới bệnh viện ngay. . Khi chưa có triệu chứng rõ ràng và chưa có điều kiện đưa trẻ đi khám bệnh thì điều trị tại nhà chủ yếu hạ sốt bằng thuốc Paracetamol, cho trẻ uống nước nhiều hơn bình thường, cho trẻ ăn thức ăn dễ tiêu và ăn thành nhiều bữa. . Không phải tất cả những trường hợp được phát hiện và điều trị sớm đều trở lại cuộc sống bình thường nhưng việc phát hiện và điều trị sớm giúp người bệnh có nhiều khả năng được cứu sống hơn, giảm thiểu ít nhất di chứng có thể xảy ra.
Bệnh viêm não cấp là gì?
Theo bác sĩ Khanh, viêm não cấp (VNC) là một bệnh viêm nhiễm của não bộ, đây là một loại bệnh rất nặng gây tử vong và di chứng rất cao. Tỉ lệ tử vong 15-20%, tỉ lệ di chứng 30%-35%. Bệnh thường gặp ở trẻ em hơn là người lớn, vùng nông thôn nhiều hơn thành thị.
Nhiều loại siêu vi gây bệnh; nhiều cách lây truyền
Nguyên nhân gây bệnh do nhiều loại siêu vi trùng khác nhau. Các loại siêu vi trùng này xâm nhập vào cơ thể qua nhiều đường: Siêu vi trùng vào máu có thể qua muỗi chích. Muỗi hút máu súc vật như heo, chim có mang siêu vi trùng gây bệnh sau đó chích vào người và lây bệnh cho người - là cách lây của bệnh viêm não Nhật Bản. Siêu vi trùng có thể xâm nhập vào người qua đường tiêu hóa do dùng thức ăn, thức uống có chứa siêu vi trùng gây bệnh sau đó siêu vi trùng từ ruột đi vào máu - là cách lây bệnh của siêu vi trùng đường ruột. Siêu vi trùng cũng có thể xâm nhập vào người qua đường hô hấp do hít phải không khí có chứa vi trùng. Tuy nhiên, không phải tất cả các siêu vi trùng nói trên khi xâm nhập vào cơ thể cũng gây viêm não mà đa số chỉ gây bệnh nhẹ thông thường như sốt, cảm cúm, ho, sổ mũi hay tiêu chảy, ói. Một số rất ít siêu vi trùng có độc tính mạnh hay do cơ thể có sức đề kháng yếu nên vi trùng mới tấn công vào não gây bệnh VNC.
Ba giai đoạn và các triệu chứng của bệnh
Giai đoạn chưa có dấu hiệu VNC: Kéo dài 2-3 ngày. Ở giai đoạn này, triệu chứng của bệnh VNC có thể xuất hiện rất nhanh, biểu hiện ban đầu có thể là những triệu chứng giống như những bệnh thông thường khác như sốt, ho, sổ mũi hay sốt, tiêu chảy, ói hoặc chỉ sốt. Giai đoạn sắp hôn mê: Trẻ sốt cao, bỏ ăn, bỏ bú, yếu tay chân. Trẻ ngủ li bì, biếng chơi, lừ đừ, mặt không lanh lợi như trước, hay bứt rứt, hoảng hốt, có lúc trẻ trợn mắt, gồng nhẹ rồi tự hết. Khi thấy trẻ có những dấu hiệu này nên đưa trẻ tới khám bác sĩ ngay. Giai đoạn hôn mê: Trẻ sốt cao, thở mệt, co giật, hôn mê và dễ dẫn tới tử vong.
Khoảng 50% trẻ sau điều trị sẽ khỏi bệnh và hoàn toàn bình thường, số còn lại sẽ tử vong hoặc vẫn sống nhưng để lại các di chứng như: yếu liệt tay chân, méo miệng, co gồng, động kinh, khó khăn trong việc đi lại và nặng nhất là sống đời sống thực vật.
Cách phòng bệnh
Hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị cho đa số siêu vi trùng gây VNC, do vậy việc phòng ngừa là rất quan trọng. Phải chống muỗi đốt bằng cách diệt muỗi, ngủ mùng, bảo đảm vệ sinh trong ăn uống. Đối với trẻ nhỏ, tránh để trẻ mút tay, ngậm đồ chơi và chơi đùa ở những nơi không vệ sinh. Trẻ trên 12 tháng tuổi nên tiêm vắc-xin phòng viêm não Nhật Bản, đặc biệt là những trẻ sống ở vùng nông thôn, nơi có trồng lúa và chăn nuôi heo. Sơ chủng tiêm 3 liều: Liều 2 cách liều 1 từ 7-10 ngày, liều 3 sau liều 2 một năm. Tái chủng: Tiêm nhắc lại sau 3-4 năm. Tuy nhiên, khi trẻ đã chích ngừa viêm não Nhật Bản vẫn có thể mắc bệnh VNC vì VNC do nhiều loại siêu vi trùng gây ra.