Nhà sản xuất cố ý qua mặt người tiêu dùng

Liên tục trong những ngày qua người tiêu dùng rất bức xúc trước thông tin hàng loạt doanh nghiệp (DN) sản xuất nước tương tại TPHCM đã bị phát hiện sản phẩm có chất 3-MCPD gây ung thư cho người sử dụng. Đi tìm quy trình sản xuất và cung ứng sản phẩm của các đơn vị này, chúng tôi nhận thấy nhiều đơn vị có lối làm ăn coi thường sức khỏe người tiêu dùng.

Thị trường nội địa - nơi tiêu thụ nước tương “đen”

Trong số 17 DN bị phát hiện sản xuất nước tương có chất gây ung thư thì đa số chỉ sản xuất nước tương để tiêu thụ trong nước. Tuy nhiên, trong đó, một số đơn vị như Nam Dương, Nosafood... bên cạnh quy trình sản xuất nước tương thông thường, đã có dây chuyền sản xuất nước tương sạch từng được đánh giá là “an toàn” về chất 3-MCPD. Song, tại các đơn vị này, nước tương sạch chủ yếu để xuất khẩu, còn tiêu thụ nội địa phần lớn là nước tương sản xuất theo công nghệ cũ.

Chẳng hạn: Sản lượng nước tương của Nam Dương lên đến 4 triệu lít/năm, trong đó nước tương sạch (với 2 loại hương đậu phộng và hương đậu nành) chiếm khoảng 25%-30% tổng sản lượng và 90% trong số đó xuất khẩu sang các nước châu Âu như Đức, Nga... Tương tự, công suất của Nosafood đạt khoảng trên 100.000 lít/tháng (thực tế sản xuất khoảng 20.000 – 30.000 lít/tháng). Riêng dây chuyền sạch công suất cũng lên tới 30.000 – 50.000 lít/tháng...

Tuy nhiên, chính các đơn vị này cho biết sản phẩm nước tương sạch chủ yếu để xuất khẩu, còn tiêu thụ nội địa phần lớn là loại nước tương sản xuất theo công nghệ cũ...

Biết độc hại nhưng vẫn bán

Giải thích vì sao phần lớn nước tương sạch để xuất khẩu, còn sản phẩm tiêu thụ nội địa là các loại nước tương sản xuất trên công nghệ cũ, ông Nguyễn Quang Đạt, Phó Giám đốc Công ty Nước chấm Nam Dương, nói: “Nước tương sạch bán ra thị trường nội địa chỉ được khoảng 10%. Nguyên nhân là do nước tương sạch vị mặn, có mùi thuốc bắc nên người tiêu dùng trong nước chưa quen dùng”. Bà Phạm Thị Kim Kim Cương, Phó Giám đốc Công ty Nosafood, cũng giải thích: Sở dĩ nước tương sạch của Nosafood chủ yếu chỉ để xuất khẩu vì quý III/2005 Nosafood đã từng đưa ra thị trường vài ba ngàn lít nước tương sạch nhưng bán không được phải thu về cho nên trong năm 2006, Nosafood ngưng không sản xuất nước tương sạch nữa. Cuối năm 2006, công ty lại sản xuất nước tương sạch, đầu năm 2007 thì đưa một ít ra bán tại các siêu thị (chỉ khoảng 400 – 500 chai). “Không phải Nosafood không quan tâm đến sức khỏe người tiêu dùng nhưng do nước tương sạch khó tiêu thụ nội địa (có thể do không hợp khẩu vị) nên chúng tôi vẫn phải sản xuất trên dây chuyền cũ” - bà Kim Cương nói.

Dư luận đặt vấn đề: Nếu vì mùi vị không hợp, DN có thể cải tiến từ từ để phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Song, các đơn vị này đã không làm như vậy mà vẫn tập trung sản xuất nước tương theo dây chuyền cũ, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Chắc chắn do ỷ lại công tác quản lý Nhà nước còn quá lỏng lẻo nên các công ty này “tận dụng” thời cơ tiếp tục tung ra các sản phẩm không bảo đảm chất lượng, thiếu an toàn để dễ tiêu thụ.

Lừa dối người tiêu dùng

Trong những ngày qua, nhiều người tiêu dùng phản ánh đến Báo Người Lao Động với thái độ rất bức xúc: Phải chăng các DN đã lừa dối người tiêu dùng? Bằng chứng là khi DN đã lắp đặt dây chuyền sản xuất nước tương sạch thì hơn ai hết DN đã biết nước tương sản xuất trên dây chuyền cũ tạo ra sản phẩm không an toàn (có hàm lượng 3-MCPD cao)...

Hẳn nhiều người còn nhớ, trước khi các đơn vị này đưa nước tương sạch ra thị trường (quý III/2005), tại TPHCM đã có một hội thảo lớn về nước tương nhiễm chất 3-MCPD. Các đơn vị này đã thấy rõ nước tương sản xuất từ công nghệ cũ sẽ tạo ra sản phẩm có vấn đề... Rất tiếc là từ đó đến nay, suốt gần 2 năm các đơn vị này vẫn tiếp tục sản xuất loại nước tương trên dây chuyền cũ để tiêu thụ nội địa. Và hậu quả là ở lô hàng bị cơ quan chức năng lấy mẫu kiểm nghiệm vừa được công bố, chất 3-MCPD trong nước tương của Nam Dương cao gấp 2.342 lần, Nosafood thì cao hơn đến 4.202 lần mức quy định!