Tái tạo xương mặt sụp gãy bằng xi măng y học

Tiến sĩ Lê Hành, trưởng trung tâm phẫu thuật thẩm mỹ BV Chợ Rẫy: Chúng tôi hoàn toàn yên tâm! Với một số nước có kỹ thuật y học cao thì việc sử dụng xi măng y học trong PTTM nhằm tái tạo các phần xương sụp gãy, là một việc không có gì lạ. Do đây là một loại phẫu thuật phức tạp, liên quan đến nhiều chuyên khoa nên lâu nay không chỉ ở các cơ sở PTTM nhỏ mà chính các bệnh viện lớn ở nước ta cũng chưa nghe nói triển khai áp dụng. Trong 2 tháng qua, trung tâm PTTM của chúng tôi đã mạnh dạn áp dụng và sau 20 ca thực hiện vừa qua cho thấy thời gian phẫu thuật đối với ca phức tạp nhất cũng không quá 3 giờ, hoàn toàn không xảy ra biến chứng, người bệnh chỉ phải mất tối đa khoảng một tuần và chi phí chưa đến 1/10 so với mức chi phí khi đi thực hiện kỹ thuật này ở nước ngoài. Hiện chúng tôi hoàn toàn yên tâm để nhận phẫu thuật cho tất cả các trường hợp có nhu cầu PTTM tái tạo các phần xương vỡ sụp ở khối mặt, mũi trán, ổ mắt, xương hợp có nhu cầu PTTM tái tạo các phần xương vỡ sụp ở khối mặt, mũi trán, ổ mắt, xương L.D.C ghi

Cuối năm 2002, chị P.T.N.P (48 tuổi, ngụ tại Long An) được đưa vào Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy cấp cứu vì bị người chồng vũ phu dùng búa đánh 6 nhát rất nặng vào mặt. Chị được cứu sống nhưng phải mang một khuôn mặt biến dạng nặng nề do các chấn thương làm lõm hốc mắt, vỡ sụp nhiều chỗ ở vùng gò má và thái dương trái. Tình cảnh rất bức xúc bởi chị là một nữ doanh nhân, đi lại giao tiếp nhiều, rất cần đến hình thức thẩm mỹ từ khuôn mặt. Việc tái tạo xương  mặt cho chị đã được các chuyên gia PTTM của bệnh viện đặt ra với nhiều phương án nhưng hoàn toàn không dễ. Cuối cùng, các bác sĩ đã chọn phương án dùng xi măng y học pha dung môi, đổ trực tiếp vào từng vết sụp để xi măng chảy vào tận các ngóc ngách của phần xương bị sụp.

Trả lại những nụ cười

Ngày 28-3 vừa qua, ca phẫu thuật tái tạo khung xương mặt của chị P.T.N.P đã được ê kíp của TS Lê Hành, TS Đỗ Quang Hùng, trung tâm PTTM của BV Chợ Rẫy, thực hiện với sự hỗ trợ của các liên khoa ngoại thần kinh, mắt. Họ đã bóc tách da mặt, bộc lộ các vị trí sụp gãy. Từ đôi bàn tay khéo léo của các phẫu thuật viên, xi măng lỏng được lần lượt đổ trực tiếp vào những vị trí thương tổn và được uốn ép đến độ sâu, khít tối đa trong các chi tiết thương tổn. Gần 4 giờ chạy đua với tốc độ đông cứng của xi măng, họ đã thực hiện  được điều mong ước, khéo léo đến nỗi lúc được xuất viện vào ngày 4-4, chị P.T.N.P xúc động không nén nổi nước mắt khi nhìn lại được khuôn mặt xinh xắn đầy nữ tính của mình ngày nào. Chị không hay biết rằng ca phẫu thuật của chị là một trong số những ca đầu tiên được các chuyên gia PTTM ở đây sử dụng vật liệu xi măng để tái tạo xương mặt bị gãy vỡ; và để có được một ca phẫu thuật nhanh, chính xác như vậy, các chuyên gia của ê kíp phẫu thuật này dù được đào tạo quy mô, từng rất thuần thục, vẫn phải bỏ phí hàng bao nhiêu gói xi măng y học trị giá 3-3,5 triệu đồng/ gói 450g để luyện tập sự khéo léo của đôi bàn tay trước các vết gãy vỡ với nhiều hình thù, góc cạnh của các loại chấn thương. Rồi, họ đã phải rút kinh nghiệm từng li từng tí qua việc tái tạo cho một loạt các ca chấn thương khác có vùng gãy vỡ mang hình khối đơn giản. Ca phẫu thuật gần đây nhất là trường hợp của anh Hồ Văn T. (1968, ngụ tại P.2, quận 11, TPHCM) thực hiện vào  ngày 7-3. Anh T. là kỹ sư điện, bị một chi tiết máy nổ văng ra đập thẳng vào mặt cách đây gần 15 năm, gãy lõm xương mặt vùng trán, mù một mắt. Ca phẫu thuật đã giúp nâng toàn bộ phần trán lõm trở lại hình hài vốn có.

Thêm 20 trường hợp thành công

Sau ca phẫu thuật thành công cho chị P.T.N.P, chỉ trong vòng một tháng qua, trung tâm PTTM đã tiến hành thêm 20 trường hợp nữa và tất cả đều thành công. Hôm 15-5, khi chúng tôi đến trung tâm thì anh Ngô Tuấn V. (1984, ngụ tỉnh Long An), bị sụp khối mũi trán sau một tai nạn giao thông, được phẫu thuật 3 ngày trước, đang chuẩn bị làm thủ tục xuất viện. Với niềm vui hân hoan tràn lên đôi mắt, V. chỉ cho chúng tôi xem hình hài khủng khiếp của khuôn mặt anh qua tấm phim chụp lúc nhập viện. Buổi chiều cùng ngày một bệnh nhân nữa lại tiếp tục được xếp lịch phẫu thuật. Đó là anh Bùi Văn N. (1976, ngụ Điện Bàn, Quảng Nam) cũng bị tai nạn giao thông gãy sụp khối mũi trán. Các bác sĩ của khoa bảo với N. rằng “ca phẫu thuật chỉ cần 2 giờ là đủ”.

Nhu cầu phục hồi thẩm mỹ rất lớn

Theo tiến sĩ Trương Văn Việt, Giám đốc BV Chợ Rẫy, chỉ riêng bệnh nhân tai nạn giao thông, ngày nào BV cũng nhận được 40-70 ca, dịp lễ tết có lúc lên đến vài trăm ca. Khi được chuyển về BV Chợ Rẫy, hầu hết nạn nhân đều mang thương tích rất nặng, không giải quyết được ở y tế tuyến dưới. Trong đó, số ca sụp mặt, gãy mũi, vỡ trán, dập gò má v.v... tính ra có hàng ngàn người mỗi năm. Nếu kể cả số lượng các ca tai nạn sinh hoạt, di chứng từ vết thương chiến tranh, thì nhu cầu thực hiện PTTM  dạng này rất lớn.

Các chuyên gia của trung tâm PTTM cho biết thêm rằng với những trường hợp như vậy, lâu nay các cơ sở thẩm mỹ và bệnh viện ở nước ta đều sử dụng những vật liệu như nhựa, silicon, tổ hợp carbon composit hoặc tantanium để tạo ra phần “xương nhân tạo” nâng đỡ những khối xương đã bị sụp. So với những vật liệu này thì  xi măng y học có nhiều ưu điểm hơn hẳn như dễ uốn theo ý muốn, tỉ lệ ăn khớp cao, đông cứng bền vững, độ tương hợp sinh học cao, đào thải thấp, nhưng khó khăn đặt ra là đòi hỏi phẫu thuật viên phải rất khéo léo, nhanh tay mới kịp tạo hình vì xi măng này rất nhanh đông cứng. Lại nữa, vùng mặt liên quan rất nhiều đến an toàn của hệ thần kinh, mắt, nên một ca phẫu thuật loại này bắt buộc phải có sự phối hợp hỗ trợ từ nhiều chuyên khoa. Tuy nhiên, tất cả những khó khăn này đều đã được hóa giải. Và với thành công này, BV Chợ Rẫy đã tạo được một bước đột phá mới trong phẫu thuật thẩm mỹ.