Tái định vị thị trường bảo hiểm nhân thọ

Nhiều tranh chấp giữa khách hàng và công ty bảo hiểm trong thời gian qua chủ yếu phát sinh từ hành vi của đại lý

Sau nhiều năm tăng trưởng nóng, từ năm 2023, ngành bảo hiểm nhân thọ đã trải qua giai đoạn khó khăn chưa từng có. Dù từ đầu năm 2025 đến nay, thị trường có dấu hiệu hồi phục nhẹ nhưng vẫn chưa thể gọi là khởi sắc. Tại talkshow "Tái định vị thị trường bảo hiểm nhân thọ" do Báo Người Lao Động tổ chức ngày 3-10, các chuyên gia kinh tế, luật sư cùng đại diện doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ đã chia sẻ nhiều góc nhìn quan trọng về việc làm sao để thị trường vận hành minh bạch, lấy lại niềm tin với khách hàng.

Tìm giải pháp tái định vị

Chuyên gia kinh tế Trần Nguyên Đán nhấn mạnh: "Thị trường bảo hiểm nhân thọ muốn phục hồi tốt cũng cần có lực đẩy từ khách hàng. Nhưng 2 năm qua, bối cảnh tài chính khó khăn khiến thu nhập của nhiều người dân giảm sút, việc tham gia bảo hiểm cũng bị ảnh hưởng. Nếu thị trường tài chính, bất động sản hay đầu tư khởi sắc, bảo hiểm nhân thọ cũng sẽ hưởng lợi".

Đáng chú ý, từ ngày 1-7, Luật Kinh doanh bảo hiểm mới cùng các nghị định, thông tư đi kèm đã có hiệu lực, siết chặt quy trình tư vấn sản phẩm và nâng cao yêu cầu năng lực của đội ngũ đại lý. Điều này đã khiến nhiều đại lý bảo hiểm nhân thọ phải "rời cuộc chơi" song theo giới chuyên gia, đó là bước đi cần thiết để thị trường phát triển lành mạnh.

Ông Phùng Bá Khang, Phó Tổng Giám đốc Marketing và Hoạch định giá trị cam kết AIA Việt Nam, nhìn nhận: "So với nhiều quốc gia trong khu vực, thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam còn khá non trẻ và hiện trải qua giai đoạn điều chỉnh sau thời kỳ tăng trưởng nóng. Điều này là tất yếu, kéo theo những thách thức về doanh thu, lợi nhuận và niềm tin khách hàng. Nhưng từ góc độ khác, đây là cơ hội để bảo hiểm nhân thọ tái định vị. Các chính sách và luật mới sẽ giúp thị trường vận hành minh bạch, chuẩn mực hơn, tạo nền tảng để niềm tin được phục hồi".

Theo ông Khang, để khôi phục niềm tin của khách hàng, doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ phải chủ động thay đổi, đặt họ ở trung tâm mọi chiến lược. Ông Khang cho biết AIA Việt Nam đang thực hiện định hướng "Khách hàng làm trung tâm", với điểm nhấn là chiến lược "Đại lý ngoại hạng 3.0" nhằm xây dựng lực lượng tư vấn toàn thời gian, chuyên nghiệp và tận tâm thông qua đào tạo chuyên sâu. Không chỉ bảo vệ tài chính, AIA còn cung cấp giải pháp chăm sóc sức khỏe toàn diện qua chương trình AIA Vitality, khuyến khích khách hàng duy trì lối sống lành mạnh; hợp tác với Teladoc Health triển khai dịch vụ song hành y tế hỗ trợ bệnh nhân ung thư và bệnh hiểm nghèo…

"Mục tiêu của chúng tôi là biến bảo hiểm nhân thọ thành một phần của lối sống khỏe mạnh, an tâm dài hạn, kiến tạo thị trường bền vững và nhân văn hơn" - ông Khang nhấn mạnh.

Cần "cứng rắn" trong quản lý

Chuyên gia Trần Nguyên Đán cho rằng nhiều tranh chấp thời gian qua giữa khách hàng và công ty bảo hiểm chủ yếu phát sinh từ hành vi của đại lý. Do đó, trách nhiệm của các công ty bảo hiểm nhân thọ là phải kiểm soát chặt chẽ đội ngũ này, cần "rắn" hơn trong quản lý chất lượng đại lý.

"Nếu xảy ra tranh chấp thì phải xem xét lại trách nhiệm của đại lý, chứ không thể đổ hết cho khách hàng. Dù doanh nghiệp có thắng kiện nhưng thiệt hại về danh tiếng là vô cùng lớn" - ông Đán nhìn nhận. Theo ông, vai trò của marketing, truyền thông minh bạch, cũng như sự đối thoại thiện chí ngoài tòa án giữa hai bên là điều rất cần thiết để duy trì niềm tin với khách hàng.

Là người tham gia xử lý nhiều vụ tranh chấp bảo hiểm nhân thọ, luật sư Nguyễn Khắc Thành Đạt (Đoàn Luật sư TP HCM, chuyên gia bảo hiểm nhân thọ) cho rằng các công ty bảo hiểm phải toàn tâm toàn ý trong việc tuân thủ quy định pháp luật, không được làm đối phó hay qua loa trong quá trình xây dựng sản phẩm và quản lý chất lượng đội ngũ tư vấn. Sự cẩu thả trong khâu tư vấn hay thiết kế hợp đồng không chỉ gây rủi ro pháp lý mà còn trực tiếp bào mòn niềm tin thị trường.

Với khách hàng, ông Đạt nhấn mạnh cần có sự thay đổi nhận thức. Theo đó, bảo hiểm nhân thọ không phải là công cụ đầu cơ ngắn hạn để kiếm lời, mà là phương tiện bảo vệ an toàn tài chính trước những rủi ro trong cuộc sống, đồng thời có yếu tố tiết kiệm dài hạn.

"Người tham gia bảo hiểm nhân thọ cần chọn sản phẩm đúng nhu cầu, đúng khả năng tài chính. Khách hàng phải đọc kỹ quy tắc, điều khoản hợp đồng, kê khai đầy đủ và trung thực thông tin, tránh để đại lý làm qua loa, gây ảnh hưởng quyền lợi. Điều quan trọng nhất là phải duy trì đóng phí trong ít nhất 3-4 năm đầu để bảo đảm quyền lợi lâu dài" - ông Đạt khuyến nghị.