Tầm nhìn mới, khát vọng mới
Khi mở rộng không gian phát triển sau sáp nhập, TP HCM có thêm nhiều lợi thế.
Trước hết, quỹ đất tăng thêm sẽ giúp tháo gỡ những điểm nghẽn về đất đai cho công nghiệp công nghệ cao, logistics và hạ tầng kỹ thuật.
Việc kết nối vùng - liên vùng được cải thiện giúp tạo điều kiện tận dụng chuỗi cung ứng miền Đông và Tây Nam Bộ, làm phong phú nguồn lao động và nguyên liệu đầu vào. Quy mô dân số và thị trường rộng mở sẽ là đòn bẩy thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào các khu công nghiệp, đóng góp tích cực vào việc tăng trưởng kinh tế...
Dù vậy, sau sáp nhập, hạ tầng giao thông, năng lượng, viễn thông… đòi hỏi phải đồng bộ giữa vùng lõi thành phố và vùng ven, nếu không thì rất dễ phát sinh điểm nghẽn. TP HCM cũng cần có cơ chế phối hợp thống nhất giữa các khu vực để tránh phát sinh thủ tục và mâu thuẫn quy hoạch. Bên cạnh đó, áp lực lên các dịch vụ công tăng cao, đòi hỏi ngân sách cùng năng lực điều hành, giám sát phải tương xứng.
TP HCM đang có những động lực tăng trưởng mới. Trong đó, đáng chú ý là kinh tế số với những cú hích thể chế như: Nghị quyết 57/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 05/2025 của Chính phủ về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa...
TP HCM là nơi tập trung nhiều trường đại học, viện nghiên cứu và các start-up công nghệ. Việc khuyến khích hợp tác công - tư và thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ rút ngắn "khoảng cách đổi mới" giữa TP HCM với các trung tâm công nghệ trong khu vực. Nghị quyết 05 còn có thể tạo điều kiện rút ngắn quy trình huy động vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa, đồng thời giúp thu hút vốn FDI và vốn tư nhân vào TP HCM, tạo động lực tài chính trực tiếp cho phát triển kinh tế số.
Nếu triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết 57 và Nghị quyết 05, TP HCM sẽ hình thành được hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và tài chính số khép kín, từ nghiên cứu, ươm tạo công nghệ đến huy động vốn, giao dịch tài sản số và thương mại hóa sản phẩm. Quy trình này sẽ kích thích tăng trưởng kép nhờ nâng cao năng suất, mở rộng thị trường tài chính, thu hút đầu tư, gia tăng hàm lượng công nghệ trong nhiều ngành kinh tế.
Nhìn rộng hơn, trong bối cảnh TP HCM đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP 2 con số trong giai đoạn 2026-2030, chìa khóa không chỉ là đòn bẩy công nghệ hay tài chính mà còn là việc đổi mới thể chế. Chính quyền thành phố cần khẳng định vai trò kiến tạo khi thiết lập nền tảng công nghệ số và thể chế linh hoạt, đồng thời giữ vị trí giám sát, điều phối để thúc đẩy việc phát triển bền vững.
Việc đánh giá tác động chính sách cũng cần được chú trọng nhằm bảo đảm tính khả thi và hiệu quả của nguồn lực đầu tư, nhất là với các dự án trọng điểm về kinh tế - xã hội, môi trường. TP HCM cần xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo thực thụ để trở thành trung tâm công nghệ - tài chính hàng đầu khu vực. Một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, gắn kết chặt chẽ sẽ là nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của thành phố.