Tạo hành lang pháp lý để lập các cơ quan truyền thông chủ lực ở Hà Nội và TPHCM

(NLĐO)- Theo đại biểu QH, cơ quan truyền thông chủ lực tại địa phương sẽ tăng cường năng lực thông tin chính thống, phản ứng nhanh trước thông tin sai lệch.

Thảo luận về dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 10 chiều 24-11, đại biểu Quốc hội Phan Thị Thanh Phương (đoàn TPHCM) đã tập trung góp ý vào vấn đề thành lập cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện tại địa phương.

Theo đại biểu Phan Thị Thanh Phương, những ngày qua, mưa lũ dồn dập tại khu vực Tây Nguyên và miền Trung mở rộng đã để lại nhiều mất mát, đặc biệt tại Đắk Lắk, Gia Lai. Bên cạnh các cấp chính quyền địa phương, lực lượng công an, quân sự, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đã tổ chức các hoạt động ứng phó, hỗ trợ, bảo vệ và giúp đỡ người dân thì trong những bản tin khẩn thiết liên tiếp truyền đi, chúng ta đều thấy sự xuất hiện rất kịp thời của các cơ quan báo chí lớn như Tuổi Trẻ, Người Lao Động, Pháp Luật TPHCM, Hà Nội Mới, Lao động Thủ Đô…

Phóng viên của các báo này đã có mặt ngay những "rốn lũ", những điểm ngập sâu, những khu dân cư bị chia cắt nặng nề; vừa đưa tin chân thực, chính xác, vừa trực tiếp chuyển hàng cứu trợ, mang theo nhu yếu phẩm đến với bà con đang oằn mình giữa thiên tai.

"Những hình ảnh ấy một lần nữa khẳng định về sứ mệnh không thể thay thế của báo chí, đặc biệt là những tờ báo lớn có uy tín lâu năm tại các trung tâm kinh tế - xã hội như Hà Nội và TPHCM"- đại biểu Phan Thị Thanh Phương nhấn mạnh.

Bằng sự tin cậy của người dân, theo đại biểu Phương, báo chí đã trở thành sợi dây kết nối nghĩa tình, là cầu nối nhân ái giữa cộng đồng và đồng bào gặp nạn. Đồng thời, là lực lượng tuyến đầu trong thông tin, cảnh báo và huy động nguồn lực xã hội khi thiên tai xảy ra.

Theo đại biểu Phan Thị Thanh Phương, yêu cầu cấp thiết đặt ra là Luật Báo chí (sửa đổi) phải tạo hành lang pháp lý đầy đủ để xây dựng các cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện ở hai đô thị lớn nhất cả nước, nhằm đáp ứng yêu cầu mới của công tác thông tin trong thời bình và cả những thời điểm nguy cấp, khó khăn.

Nhấn mạnh Hà Nội và TPHCM không chỉ là hai trung tâm kinh tế - văn hóa - chính trị lớn mà còn là hai "trung tâm truyền thông quốc gia", đại biểu Phan Thị Thanh Phương cho biết tại 2 thành phố này, tập trung đội ngũ phóng viên có kinh nghiệm dày dặn, công nghệ và kỹ năng sản xuất nội dung hiện đại, hệ thống tòa soạn hội tụ phát triển theo mô hình đa nền tảng.

Bên cạnh lượng độc giả lớn, các tờ báo tại TP Hà Nội và TPHCM đã có nhiều chương trình thiện nguyện, điều tra xã hội, phản biện chính sách tạo hiệu ứng lan tỏa lớn, đóng góp tích cực vào quản trị quốc gia và phát triển xã hội.

Việc thành lập cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện tại địa phương càng cấp thiết trong bối cảnh thông tin xuất hiện theo từng giây, tin giả, các nền tảng xuyên biên giới ngày càng tác động mạnh đến nhận thức xã hội.

Cùng với đó, thiên tai, biến đổi khí hậu, dịch bệnh, an ninh phi truyền thống…đòi hỏi báo chí phải phản ứng nhanh, chính xác, có năng lực điều phối và sản xuất nội dung trên nhiều nền tảng cùng lúc.

Cơ quan truyền thông chủ lực ở địa phương sẽ phản ứng nhanh trước các luồng thông tin sai lệch

Với những diễn biến thực tiễn như trên, theo đại biểu Phan Thị Thanh Phương một cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện tại Hà Nội và TPHCM sẽ tăng cường năng lực thông tin chính thống, dựa trên công nghệ hiện đại, có bộ phận phân tích, xác thực, phản ứng nhanh trước các luồng thông tin sai lệch.

Đồng thời, sẽ đảm nhiệm vai trò điều phối truyền thông lớn, hỗ trợ chính quyền trong các thời điểm khẩn cấp, thiên tai, dịch bệnh; đảm bảo dòng thông tin đến với người dân kịp thời, chính xác.

Về những nhiệm vụ vừa nêu, đại biểu Phan Thị Thanh Phương cho biết những ngày mưa lũ vừa qua tại miền Trung đã là "bài kiểm tra thực tế". Theo đại biểu, chỉ có các cơ quan báo chí quy mô lớn, vận hành đa nền tảng, mới đủ năng lực triển khai hàng chục phóng viên tới hiện trường, phát tin liên tục, livestream thời gian thực, đồng thời vận hành các hệ thống tiếp nhận, phân phối hàng cứu trợ.

Do đó, nữ đại biểu đoàn TPHCM đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung khái niệm và cơ chế về "cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện cấp địa phương" vào Luật Báo chí sửa đổi kỳ này, đồng thời có điều khoản mang tính khung để Hà Nội và TPHCM được xây dựng mô hình này.

Cụ thể, dự thảo luật cần xác lập pháp lý cho mô hình báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện, để các địa phương đủ điều kiện có thể triển khai, tránh tình trạng mạnh ai nấy làm hoặc không có cơ quan đủ tầm dẫn dắt.

Cùng với đó, cần có quy định trao cơ chế hoạt động linh hoạt, phù hợp mô hình tòa soạn hội tụ, cho phép ứng dụng công nghệ, hợp tác sản xuất nội dung và thực hiện nhiệm vụ đặc thù trong các tình huống khẩn cấp.

Bảo đảm nguồn lực, nhất là trong chuyển đổi số, thiết bị, dữ liệu và đào tạo nhân lực chất lượng cao; Xác định rõ vai trò điều phối thông tin giữa các cơ quan báo chí địa phương, trung ương và chính quyền trong các sự kiện lớn, thiên tai, khủng hoảng thông tin.

Đại biểu Phan Thị Thanh Phương cũng dành thời gian góp ý vào các quy định về kinh tế báo chí, thu phí đọc báo. Tại dự thảo, còn thiếu những khái niệm và quy định về kinh tế báo chí, thu phí đọc báo, trong khi đây là những hoạt động, loại hình dịch vụ mới của báo chí Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi số, khá phổ biến hiện nay.

Theo đại biểu, các cơ quan báo chí chủ lực hoàn toàn tự chủ tài chính ở TPHCM đã sớm xây dựng và triển khai chiến lược kinh tế báo chí để có nguồn thu mới bảo đảm duy trì hoạt động, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, đồng thời đầu tư cho chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo để tạo đà phát triển.

Theo đó, sản phẩm truyền thông tiêu biểu của chuyển đổi số báo chí là dịch vụ thu phí đọc báo với phân khúc bài báo cao cấp trên báo điện tử (hoặc từ báo in đưa lên báo điện tử). Cùng với VietnamPlus của Thông tấn xã Việt Nam và VietNamNet, Báo Người Lao Động từ tháng 7-2022 đã ra mắt dịch vụ thu phí đọc báo tại chuyên mục "Dành cho bạn đọc VIP".

Báo Tuổi Trẻ sau đó cũng ra mắt Tuổi Trẻ Sao, dù chưa phải trực tiếp thu phí đọc báo (PPU-Pay Per Use) nhưng hình thức nhận tiền khen bài hay của Tuổi Trẻ Sao cũng là một hình thức tạo nguồn thu.

Đại biểu Phan Thị Thanh Phương cho biết nhiều cơ quan báo chí đang nghiên cứu, tham khảo dịch vụ thu phí đọc báo để công bố vào thời điểm phù hợp. "Đây là xu thế tất yếu trong tương lai gần của báo chí, do đó cần đưa nội dung "kinh tế báo chí", "thu phí đọc báo" vào Luật Báo chí sửa đổi"- đại biểu kiến nghị.