Thăng trầm làng nghề dệt lưới Sông Cầu

(NLĐO) - Nghề dệt lưới chẳng thể mai một được. Bà con xóm lưới quyết tâm giữ nghề của cha ông đã bao đời nay gây dựng

Dọc theo Quốc lộ 56 thuộc địa bàn ấp Sông Cầu, xã Nghĩa Thành (TP HCM) có hàng chục hộ theo nghề dệt lưới. Hơn 40 năm, trải qua bao khó khăn, thăng trầm, không ít người dân vẫn bám trụ với nghề, thổi hồn vào từng tấm lưới với mong muốn giữ được nét văn hóa truyền thống của người Việt.

Một thời hưng thịnh

Là một trong những hộ đầu tiên mang nghề truyền thống của quê hương vào Nam mưu sinh, lập nghiệp, ông Nguyễn Viết Mùi, chủ cơ sở dệt lưới Thủy Hà, kể nghề dệt lưới có ở ấp Sông Cầu từ những năm 1980, đây là nghề truyền thống của những người con từ vùng đất Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị đem theo vào đây tìm kiếm cơ hội phát triển.

Thời gian đầu, chỉ có một máy dệt, các công đoạn hầu như làm thủ công (đạp khung dệt bằng chân) nên rất vất vả. Đến năm 2000, gia đình ông đã đầu tư 3 máy dệt chạy bằng mô tơ điện, cùng các loại máy khâu, máy se sợi… Tuy có sự hỗ trợ của máy móc nhưng các công đoạn như: Cắt lưới, đan đường dây dù, kết lưới, gắn phao, gắn chì đều phải làm thủ công.

Lưới ở đây có khá nhiều sản phẩm, từ lưới giăng cua, kéo cá, đơm cá, chài, rập ghẹ cho các loại tàu ghe đánh bắt hải sản ven bờ, lưới nuôi tôm, nuôi cá khu vực các xã Long Sơn, Long Hải, Phước Hải đến lưới làm nhà màng, lưới che chắn trong sản xuất nông nghiệp.

"Lưới ở đây còn được thương lái các tỉnh miền Tây, Đồng Nai, Bình Thuận… thu mua, trở thành ngư cụ phục vụ đắc lực cho hoạt động đánh bắt thủy sản của ngư dân. Nhờ năng động nắm bắt nhu cầu thị trường, nhiều hộ làm nghề dệt lưới đã mạnh dạn đầu tư máy móc, đa dạng hóa sản phẩm, tạo thu nhập, giải quyết việc làm cho nhiều lao động địa phương" - ông Mùi chia sẻ.

15 năm trước đây, vào thời hưng thịnh, Sông Cầu có hơn 40 hộ làm nghề dệt lưới. Theo ông Huỳnh Quốc Vũ, ấp Sông Cầu thì nghề dệt lưới đã trở thành nghề chính và mang lại thu nhập ổn định cho người dân nơi đây, bình quân từ 400.000 – 700.000 đồng/người/ngày. Bên chiếc máy dệt khung gỗ, đôi tay ông Vũ thoăn thoắt, khéo léo thao tác đưa những con thoi chẳng khác gì một nghệ nhân.

Đến xóm lưới Sông Cầu sẽ thấy mọi diện tích đất trống đều được tận dụng để làm nghề. Trong nhà, ngoài sân, đều được người dân tận dụng đặt máy, chứa sản phẩm. Nhiều hộ trong xóm nhờ dệt lưới mà trở nên khá giả, nhà cửa được xây dựng khang trang.

Phát triển nghề truyền thống

Những năm gần đây, nghề này gặp không ít khó khăn. Hiện nay, xóm lưới Sông Cầu chỉ còn hơn 10 hộ theo nghề với khoảng 40 lao động.

Theo ông Văn Bá Phước, chủ cơ sở dệt lưới Bá Phước, người có thâm niên hơn 40 năm trong nghề, khoảng 10 năm trước, nghề này thực sự rất phát triển. Gia đình ông cũng như nhiều cơ sở dệt lưới ở đây sản xuất bao nhiêu thì thương lái lấy hết bấy nhiêu. Với một máy dệt, hai vợ chồng làm một ngày cũng được cả triệu đồng. Những năm gần đây, do tiêu thụ chậm, chủ lưới giao ít sợi lại. Thế nên, mỗi ngày vợ chồng ông Phước làm tối đa cũng chỉ được khoảng 400.000 đồng.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, người làm nghề dệt lưới trẻ nhất cũng đã hơn 40 tuổi. Họ thường được truyền nghề từ bố mẹ hoặc người thân trong gia đình. Nghề dệt lưới chẳng thể mai một được. Bà con xóm lưới quyết tâm giữ nghề của cha ông đã bao đời nay gây dựng.

"Trong thời gian tới, địa phương sẽ tham mưu, phối hợp với các sở ngành TP HCM tiếp tục hỗ trợ vốn vay để cải tiến máy móc, vận động bà con liên kết thành lập hợp tác xã để mở rộng quy mô sản xuất, thị trường tiêu thụ; xây dựng làng nghề truyền thống… Có như vậy, làng nghề dệt lưới Sông Cầu mới phát triển hiệu quả và bền vững, sản phẩm làng nghề mới có cơ hội vươn xa" - bà Trần Thị Hòe, Phó Chủ tịch UBND xã Nghĩa Thành nói.