TP HCM xây dựng siêu đô thị xanh

L.T.S: Cùng với cả nước, TP HCM hướng tới việc phát triển bền vững.

Quá trình ấy xoay quanh 4 trụ cột: phát triển nguồn lực xanh, xây dựng hạ tầng xanh, phát triển hành vi xanh, xác định ngành và lĩnh vực tiên phong.

Cơ sở hiện thực hóa mục tiêu

Xây dựng đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình, điểm đến hấp dẫn của nhà đầu tư, du khách… là nội dung lớn trong khung chiến lược phát triển xanh của TP HCM

Năm 2021, Thủ tướng Chính phủ ký phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Cam kết mạnh mẽ

Mục tiêu tổng quát của chiến lược trên là thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng nhằm đạt được thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội. Đồng thời, hướng tới nền kinh tế xanh, trung hòa các-bon và đóng góp vào mục tiêu hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu.

Đến tháng 9-2023, tại Trụ sở Liên hợp quốc, trong Hội nghị Thượng đỉnh tham vọng khí hậu, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam quyết tâm thực hiện cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. 

Thủ tướng nhấn mạnh với sự đồng hành, hỗ trợ đầy đủ của cộng đồng quốc tế, Việt Nam phấn đấu giảm nhanh lượng phát thải khí nhà kính đến 43,5% vào năm 2030 và đạt tỉ lệ năng lượng tái tạo hơn 70% vào năm 2050.

Ở phạm vi địa phương, tại TP HCM hồi cuối năm 2022, UBND thành phố phê duyệt Kế hoạch "Chiến lược tăng trưởng xanh hướng đến phát triển bền vững trên địa bàn TP HCM đến năm 2030". Kế hoạch gồm định hướng phát triển bền vững trên địa bàn thành phố với 17 chủ đề.

Bên cạnh đó, TP HCM triển khai thực hiện chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh trên địa bàn với 18 chủ đề. 

Trong đó, thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng xanh; tích hợp tăng trưởng xanh vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; từng bước hạn chế các ngành phát sinh chất thải lớn, gây ô nhiễm, suy thoái môi trường; tạo điều kiện phát triển ngành sản xuất xanh mới.

Trong kế hoạch, TP HCM cũng thể hiện quyết tâm thúc đẩy đô thị hóa theo hướng đô thị thông minh bền vững, có năng lực chống chịu với biến đổi khí hậu, bảo đảm hiệu quả kinh tế - sinh thái. Ngoài ra, ưu tiên phát triển loại hình du lịch theo hướng tăng trưởng xanh, phát triển sản phẩm du lịch xanh; tiêu dùng và mua sắm xanh, bền vững.

Bốn trụ cột lớn

TP HCM hiện thực hóa việc tăng trưởng xanh bằng những định hướng và bước đi cụ thể trong phát triển kinh tế - xã hội.

Một trong nhiều minh chứng cho quyết tâm này, tại Diễn đàn Kinh tế TP HCM năm 2023 chủ đề "Tăng trưởng xanh - Hành trình hướng tới giảm phát thải ròng bằng 0", Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên thông tin thành phố đang khẩn trương hoàn thiện khung chiến lược phát triển xanh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, để từ đó xây dựng TP HCM trở thành đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình, là điểm đến hấp dẫn của nhà đầu tư và du khách. 

Khung chiến lược xác định người dân là trung tâm của chuyển đổi số, thúc đẩy liên kết vùng và hợp tác quốc tế… nhằm thực hiện 4 trụ cột, gồm: phát triển nguồn lực xanh, xây dựng hạ tầng xanh, phát triển hành vi xanh, xác định ngành và lĩnh vực tiên phong.

Tiếp đến, tại diễn đàn "TP HCM - Gỡ vướng cho kinh tế xanh" hồi tháng 12-2024, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Dũng cho biết để thực hiện khung chiến lược phát triển xanh, thành phố xác định ưu tiên 3 vấn đề lớn.

Thứ nhất là khung pháp lý. TP HCM đang xây dựng khoảng 80 chương trình đề án, chính sách hỗ trợ cho lĩnh vực sản xuất xanh. 

Thứ hai, xây dựng bộ tiêu chí đo lường trong sản xuất - kinh doanh, tiêu dùng, du lịch, các hoạt động công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ... để từng phân xưởng, nhà máy, gia đình đo lường được phát thải. 

Thứ ba, xây dựng mô hình mẫu với địa phương xanh (huyện Cần Giờ), xưởng sản xuất xanh, công trình, bệnh viện, trường học xanh…

Kế hoạch mang nhiều kỳ vọng

Để hiện thực hóa chiến lược tăng trưởng xanh, tháng 9-2024, UBND TP HCM ban hành kế hoạch hành động tăng trưởng xanh giai đoạn 2024-2030. 

Kế hoạch với 14 nhóm nhiệm vụ này đặt mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải nhà kính, ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần xóa đói giảm nghèo và tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế một cách bền vững.

Trong đó, nhóm nhiệm vụ tài chính xanh với đề án hình thành thị trường tín chỉ các-bon trên địa bàn thành phố; triển khai phát hành trái phiếu xanh, huy động vốn cho những dự án xanh, dự án bền vững; tham mưu triển khai dự án xanh theo phương thức PPP từ đề xuất của sở, ban, ngành và doanh nghiệp.

Nhóm nhiệm vụ năng lượng xanh với việc hướng dẫn các đơn vị triển khai mục tiêu sản lượng năng lượng mặt trời áp mái đối với nhà máy, khu công nghiệp, các công trình; xây dựng kế hoạch triển khai chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và mê-tan của ngành giao thông vận tải trên địa bàn thành phố.

Một số nhóm nhiệm vụ quan trọng khác gồm: nhân lực chất lượng cao; nước sạch và tuần hoàn; tuần hoàn vật liệu; tiêu dùng xanh (triển khai những chương trình giảm sử dụng túi ni-lông, bao bì nhựa sử dụng một lần trong hệ thống phân phối); giao thông xanh; tòa nhà xanh và tiết kiệm năng lượng (đề án sử dụng mái nhà là tài sản công để lắp đặt hệ thống điện mặt trời); công nghiệp xanh; du lịch xanh; mảng xanh đô thị và nông nghiệp xanh; hệ sinh thái Cần Giờ xanh... 

(Còn tiếp)