Từ đôi tay trắng đến trang trại tiền tỉ

Với năng suất khoảng 5 - 6 tấn quả/ha và giá bán hạt mắc ca tươi bóc vỏ khoảng 85.000 đồng/kg, mỗi năm ông Khánh thu về gần 500 triệu đồng/ha.

 Ông Đặng Văn Khánh - người đầu tiên đưa cây mắc ca đến vùng cao Bình Định - được nhiều người xem là biểu tượng cho tinh thần vượt khó, đổi mới tư duysản xuất và truyền cảm hứng mạnh mẽ đến cộng đồng.

Ông Đặng Văn Khánh sinh năm 1959, quê gốc ở huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định. Năm 1992, sau khi nghỉ việc tại cơ quan nhà nước, ông cùng vợ quyết định rời quê hương đến vùng đất heo hút Vĩnh Sơn lập nghiệp với đôi bàn tay trắng và khát vọng vươn lên làm giàu.

Những ngày đầu, cuộc sống của họ vô cùng chật vật. Không vốn liếng, không kỹ thuật, vợ chồng ông Khánh phải đi làm thuê để kiếm sống qua ngày.

Sau khi dành dụm được ít vốn, ông Khánh bắt đầu mua đất rẫy bỏ hoang, trồng những loại cây phổ biến ở địa phương như cà phê, quế… Ông kiên trì học hỏi, tích cóp kinh nghiệm, mạnh dạn vay vốn để trồng thử nghiệm nhiều loại cây khác nhau, khi thấy hiệu quả mới nhân rộng.

Nhờ tinh thần tiên phong và sự dấn thân không ngại khó, đến nay, gia đình ông Khánh đã sở hữu hàng chục hecta đất sản xuất. Trong đó, riêng cây mắc ca đã chiếm hơn 10 ha, trở thành mô hình kinh tế tiêu biểu của địa phương.

Nói về cơ duyên với cây mắc ca, ông Khánh nhớ lại: Tình cờ năm 2009, Chủ tịch Hội Làm vườn Bình Định đi thực tế tại Vĩnh Sơn, sau khi tận mắt chứng kiến mô hình trồng trọt của ông Khánh đã quyết định giới thiệu ông tham dự lớp tập huấn về cây có múi tại Huế. Tại đây, ông có cơ hội trò chuyện với một chuyên gia nông nghiệp đến từ Úc.

Trong cuộc trò chuyện, khi nghe ông Khánh mô tả thổ nhưỡng và khí hậu Vĩnh Sơn, vị chuyên gia Úc khẳng định vùng đất này rất phù hợp để trồng mắc ca - loại cây được mệnh danh là "nữ hoàng hạt khô" vì giá trị kinh tế cao. Dù lần đầu nghe đến tên cây mắc ca, chưa biết hình dáng ra sao nhưng ông Khánh đã bị cuốn hút mạnh mẽ. Ngọn lửa đam mê âm ỉ trong ông được thổi bùng lên.

Phải đến năm 2012, sau một buổi tập huấn của huyện Vĩnh Thạnh có nhắc đến mắc ca và nơi cung ứng giống, ông Khánh mới nắm được cơ hội. Hôm sau, ông khăn gói lên Đắk Lắk, ghé Viện Eakmat - nơi có vườn thực nghiệm mắc ca nổi tiếng. Chuyến đi ấy, ông không chỉ mang theo tiền mặt mà còn mượn con gái 1 lượng vàng để phòng khi cần. Khi tận mắt chứng kiến những hàng mắc ca trĩu quả, ông không ngần ngại bán luôn vàng, gom góp tiền mua 700 cây giống mang về trồng trên 2 ha đất rẫy.

Năm năm sau, vườn mắc ca đầu tiên trên đất Vĩnh Sơn bắt đầu nở hoa. Mùa đầu tiên, ông Khánh thu được vài tạ hạt - thành quả tưởng nhỏ bé nhưng là kết tinh của bao mồ hôi, kỳ vọng và cả niềm tin của cựu chiến binh này. Từ đó, năng suất tăng đều mỗi năm, ông tiếp tục mở rộng diện tích, nâng trang trại trồng mắc ca của gia đình lên hơn 10 ha.

Hiện nay, với năng suất khoảng 5 - 6 tấn quả/ha và giá bán hạt mắc ca tươi bóc vỏ khoảng 85.000 đồng/kg, mỗi năm ông Khánh thu về gần 500 triệu đồng/ha. Nhiều thương lái từ Gia Lai sẵn sàng mang máy tách vỏ đến tận nơi để thu mua. "Cân được bao nhiêu là họ trả tiền bấy nhiêu. Bán mắc ca nhanh như bán vàng vậy" - ông rạng rỡ so sánh.

Từ mô hình của ông Khánh, cây mắc ca dần bén rễ và lan rộng tại Vĩnh Sơn. Đến nay, toàn xã đã có trên 100 ha mắc ca, nhiều diện tích đang vào giai đoạn cho thu hoạch. Chính quyền địa phương cũng đang quy hoạch vùng trồng mắc ca, xem đây là hướng đi bền vững để nâng cao thu nhập cho người dân.

Theo ông Lê Minh Thông, Phó Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Thạnh, nếu chuyển đổi một phần trong số 20.000 ha keo hiện có sang trồng mắc ca, giá trị kinh tế sẽ tăng gấp nhiều lần.Điều đáng nói là chi phí đầu tư cho mỗi hecta mắc ca chỉ hơn 48 triệu đồng - không quá lớn so với tiềm năng sinh lời dài hạn. Loại cây trồng này phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của địa phương, lại ít sâu bệnh, dễ chăm sóc, mở ra cơ hội thoát nghèo bền vững cho người dân vùng cao.

Không giữ riêng thành quả cho mình, ông Khánh tích cực chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn kỹ thuật cho hàng chục hộ dân. Vợ chồng ông còn cho mượn không tính lãi trên 100 triệu đồng; hỗ trợ cây giống, vật tư nông nghiệp để người nghèo phát triển sản xuất...

Với hơn 10 danh hiệu nông dân sản xuất giỏi từ cấp xã đến Trung ương, ông Khánh không chỉ là người làm kinh tế giỏi mà còn là "ngọn lửa truyền cảm hứng" trong cộng đồng, tạo động lực thay đổi cách nghĩ, cách làm trong sản xuất nông nghiệp.