Tuân thủ tiêu chí khi sáp nhập cơ sở giáo dục

Việc sắp xếp cơ sở giáo dục công lập là bước đi quan trọng, cần thận trọng, không gây xáo trộn đối với học sinh, phụ huynh và đội ngũ giáo viên

Thường trực Ban Bí thư vừa ký ban hành Kết luận số 221-KL/TW về tình hình, kết quả hoạt động của bộ máy hệ thống chính trị và chính quyền địa phương 2 cấp. Theo đó, các tỉnh ủy, thành ủy phối hợp Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) và Bộ Nội vụ khẩn trương sắp xếp các cơ sở giáo dục công lập cấp xã (trường mầm non, tiểu học, THCS, trường liên cấp), hoàn thành dứt điểm trước ngày 31-12-2025.

Tích cực triển khai

Trên thực tế, việc sắp xếp các cơ sở giáo dục công lập đang được các tỉnh tích cực triển khai. Đơn cử như tại Thanh Hóa, Chủ tịch UBND tỉnh này cũng vừa ký quyết định ban hành phương án sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước thuộc tỉnh quản lý. Theo báo cáo, trước tháng 10-2017, toàn tỉnh Thanh Hóa có 2.551 đơn vị sự nghiệp công lập, gồm: 2.166 đơn vị thuộc lĩnh vực giáo dục.

Theo phương án mới, trong lĩnh vực giáo dục, tỉnh Thanh Hóa tổ chức lại Trường ĐH Hồng Đức trên cơ sở nhận sáp nhập Trường ĐH Văn Hóa - Thể Thao và Du lịch (sẽ đi vào vận hành trong quý I/2026). Đối với các trường cao đẳng (CĐ): Giữ nguyên Trường CĐ Y tế; tổ chức lại Trường CĐ Công nghiệp Thanh Hóa trên cơ sở nhận sáp nhập Trường CĐ Nghi Sơn; tổ chức lại Trường CĐ Nông nghiệp trên cơ sở nhận sáp nhập Trường Trung cấp nghề (TCN) Kỹ nghệ.

Đối với các trường trung cấp; trung tâm giáo dục thường xuyên, giáo dục nghề nghiệp (GDTX-GDNN): Giữ nguyên Trường TCN Giao thông Vận tải Thanh Hóa (do là đơn vị tự chủ chi thường xuyên và chi đầu tư); giữ nguyên Trường TCN Miền núi Thanh Hóa và Trường Trung cấp Thương mại Du lịch Thanh Hóa (xây dựng và thực hiện phương án tự bảo đảm chi thường xuyên trong giai đoạn 2026 - 2030); chuyển đổi Trường TCN Thanh, Thiếu niên khuyết tật đặc biệt khó khăn thành cơ sở giáo dục chuyên biệt đối với người khuyết tật công lập theo quy hoạch. Chuyển đổi Trường TCN Thạch Thành, Trường TCN Nga Sơn và Trường TCN Bỉm Sơn thành 3 trường trung học nghề; sáp nhập 19 Trung tâm GDTX-GDNN có quy mô lớp chưa bảo đảm quy định, người học ít, phù hợp về khoảng cách, khu vực thành 10 trường trung học nghề tương đương cấp THPT trực thuộc Sở GD-ĐT để cung ứng dịch vụ công theo khu vực liên xã, phường.

Đối với các trường mầm non, tiểu học, THCS và trường phổ thông có nhiều cấp học sắp xếp theo nội dung Công văn số 6165/BGDĐT-GDPT ngày 2-10-2025 của Bộ GD-ĐT.

Tại TP HCM, trong tờ trình Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM về xin ý kiến phương án sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn thành phố, có 2 phương án sắp xếp các trường từ mầm non đến ĐH. Theo dự thảo tờ trình, ngành GD-ĐT thành phố sẽ sắp xếp từ 278 đơn vị, gồm 22 đơn vị thuộc thành phố và 256 đơn vị thuộc Sở GD-ĐT sẽ sắp xếp còn 256 đơn vị, giảm 22 đơn vị.

Cụ thể, giữ nguyên 198 đơn vị, trong đó: 170 trường THPT, trường phổ thông có nhiều cấp học; 3 mầm non công lập, 22 trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập và trường giáo dục chuyên biệt; 1 trung tâm giáo dục kỹ thuật - tổng hợp và hướng nghiệp; 2 trung tâm tự chủ chi thường xuyên hiện có: Trung tâm Ngoại ngữ - Tin học TP HCM, Trung tâm Thông tin và Chương trình giáo dục.

Ngoài ra, sắp xếp 39 trường ĐH, CĐ, trung cấp thành 21 trường ĐH, CĐ, không còn trường trung cấp (giảm 18 đơn vị gồm 1 trường CĐ và 17 trường trung cấp). Đồng thời, chuyển đổi và sắp xếp 41 Trung tâm GDTX-GDNN, gồm 40 đơn vị thuộc Sở GD-ĐT và 1 đơn vị thuộc Lực lượng Thanh niên xung phong thành 37 trường trung học nghề, giảm 4 đơn vị. Cụ thể, giữ nguyên 2 trường ĐH là Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch và Thủ Dầu Một. Tổ chức lại Trường ĐH Sài Gòn (sáp nhập Trường CĐ Sư phạm Bà Rịa - Vũng Tàu vào Trường ĐH Sài Gòn).

Đối với các trường CĐ, trung cấp, TP HCM đề xuất giữ nguyên 5 trường CĐ gồm: Việt Nam - Singapore, Việt Nam - Hàn Quốc Bình Dương, Kỹ thuật Công nghệ Bà Rịa - Vũng Tàu, Công nghệ Thủ Đức, Kiến trúc - Xây dựng TP HCM và Trường CĐ Bán công Công nghệ và Quản trị doanh nghiệp (do đang tranh chấp với các cổ đông sáng lập trường).

Cùng với đó, UBND TP HCM đề xuất không sắp xếp 2 trường do doanh nghiệp quản lý là Trường Trung cấp Du lịch - Khách sạn Saigontourist và Trường Trung cấp Suleco.

Bảo đảm thuận lợi cho người học

Tuy nhiên, việc sắp xếp các trường mầm non, tiểu học, THCS, THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học được thực hiện tương đối thận trọng. Giữa tháng 11-2025, Đảng ủy Bộ GD-ĐT đã có Công văn 131-CV/ĐU năm 2025 gửi Thường trực Tỉnh ủy các tỉnh, thành phố, nhấn mạnh quan điểm "giữ nguyên các trường hiện có", gồm: Mầm non, tiểu học, THCS, THPT và các trường liên cấp. Việc sáp nhập, điều chỉnh chỉ thực hiện khi thực sự cần thiết và phải bảo đảm thuận lợi cho người dân, học sinh.

Theo đánh giá của Bộ GD-ĐT, nhiều địa phương đã triển khai việc sắp xếp trường lớp một cách bài bản, công khai, minh bạch. Tuy nhiên, vẫn còn nơi thực hiện nóng vội, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến công tác dạy học, đặc biệt tại vùng khó khăn hoặc đô thị đông dân cư.

Vì vậy, Bộ yêu cầu các địa phương tuân thủ tiêu chí quy mô trường, lớp, đội ngũ giáo viên, định mức biên chế; xem xét cơ sở vật chất, mật độ dân cư, điều kiện địa lý trước khi sáp nhập; tuyệt đối không để việc tinh giản làm ảnh hưởng đến quyền học tập của học sinh và an sinh giáo dục.

Bộ GD-ĐT cũng cho biết qua rà soát cho thấy có hiện tượng vi phạm quản lý nhà nước về GD-ĐT khi thực hiện sắp xếp, sáp nhập trường học. Có tỉnh sắp xếp giảm gần 50% trường phổ thông trên địa bàn tỉnh. Về việc này, Bộ GD-ĐT đã thành lập đoàn kiểm tra.

Tại Công văn 6165/BGDĐT-GDPT năm 2025, Bộ GD-ĐT đã nêu rõ chỉ thực hiện sáp nhập trường/điểm trường trong phạm vi cấp xã, ưu tiên giữ lại điểm trường có cơ sở vật chất tốt, giao thông thuận lợi; không sáp nhập mầm non với phổ thông; mỗi xã phải có ít nhất trường mầm non, tiểu học, THCS (trừ trường hợp đặc biệt).

Bộ GD-ĐT cũng lưu ý các địa phương thực hiện việc sắp xếp hợp lý đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên cho các cơ sở giáo dục. Việc sắp xếp phải thực hiện theo phương án vị trí việc làm; bảo đảm cân đối giữa các cấp học và loại hình cơ sở giáo dục.