Vàng chịu nhiều sức ép tăng giá
Giá vàng thế giới vừa vượt ngưỡng 4.000 USD/ounce và được dự báo có thể tăng lên mức 5.000 USD/ounce vào năm 2026
Giá vàng thế giới ngày 14-10 có lúc tăng lên mức cao kỷ lục - gần 4.180 USD/ounce. Giá vàng được thúc đẩy bởi làn sóng mua vào tài sản trú ẩn an toàn này trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc bùng phát trở lại và kỳ vọng ngày càng cao Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất. Giá vàng lần đầu tiên vượt ngưỡng 4.000 USD/ounce vào tuần trước và mốc 4.100 USD/ounce ngày 13-10.
Đợt tăng giá vàng lần này diễn ra ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố hàng loạt biện pháp thương mại mạnh tay với Bắc Kinh, gồm áp thuế bổ sung 100% với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và kiểm soát xuất khẩu đối với phần mềm chiến lược do Mỹ phát triển, dự kiến có hiệu lực trước hoặc vào ngày 1-11. Bước đi này được xem là phản ứng đáp trả việc Trung Quốc gần đây hạn chế xuất khẩu đất hiếm và thiết bị chuyên dụng.
Bất chấp động thái "ăn miếng trả miếng" nói trên, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent ngày 13-10 cho biết kế hoạch tiến hành cuộc gặp giữa ông Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc vào cuối tháng này vẫn không thay đổi.
Ông Kyle Rodda, chuyên gia phân tích tại Capital.com, cho rằng đúng vào lúc các rủi ro địa chính trị và thương mại, những yếu tố từng thúc đẩy giá vàng, đang dần giảm bớt thì căng thẳng Mỹ - Trung lại bùng phát trở lại. Ngoài ra, tình trạng chính phủ Mỹ đóng cửa cũng thúc đẩy giới đầu tư đổ xô mua vàng, được xem là hàng rào phòng ngừa rủi ro trước lạm phát và bất ổn.
Một cửa hàng vàng tại TP Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang - Trung Quốc ngày 8-10Ảnh: AP
Kỳ vọng FED tiếp tục cắt giảm lãi suất càng khiến vàng trở nên hấp dẫn hơn. Các nhà đầu tư đợi phát biểu của Chủ tịch FED Jerome Powell tại hội nghị thường niên của Hiệp hội Kinh tế Kinh doanh quốc gia Mỹ (NABE) trong ngày 14-10 (giờ địa phương) để xem FED sẽ định hướng chính sách tiền tệ ra sao trong thời gian tới. Trước mắt, giới phân tích dự đoán FED sẽ giảm lãi suất 25 điểm % trong cuộc họp cuối tháng 10 và có thêm một đợt cắt giảm nữa vào tháng 12.
Giá vàng đã tăng 56% từ đầu năm đến nay do chịu tác động của nhiều yếu tố như rủi ro địa chính trị gia tăng, các ngân hàng trung ương mua nhiều vàng, kỳ vọng Mỹ sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ... Hai ngân hàng Bank of America (Mỹ) và Société Générale (Pháp) ngày 13-10 dự báo giá vàng có thể tăng lên mức 5.000 USD/ounce vào năm 2026.
Trong khi đó, giá dầu thô Brent ngày 14-10 dao động quanh mức 63 USD/thùng giữa lúc có nỗi lo căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới có thể làm suy yếu nhu cầu nhiên liệu toàn cầu. Bất chấp nỗi lo này, Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) vẫn giữ quan điểm tích cực về tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu trong năm nay và năm tới.
Theo báo cáo công bố ngày 13-10, OPEC dự báo nhu cầu dầu mỏ toàn cầu trong năm nay đạt mức trung bình 105,1 triệu thùng/ngày, tăng khoảng 1,3 triệu thùng so với năm 2024. Dự báo này đến từ kỳ vọng nhu cầu tăng tại các thị trường ở châu Á, trong đó có Trung Quốc và Ấn Độ. Đến năm 2026, nhu cầu dầu mỏ toàn cầu trung bình sẽ đạt 106,5 triệu thùng/ngày, tăng thêm 1,4 triệu thùng so với năm nay.
Theo OPEC, các thị trường mới nổi sẽ tiếp tục là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng nhu cầu trong năm tới. Dù vậy, tổ chức này cũng nhắc đến những yếu tố bất ổn tiềm tàng như lạm phát, các biện pháp thắt chặt tiền tệ và nợ công của các quốc gia.
Trung Quốc tung đòn trả đũa Mỹ
Vận tải biển và đóng tàu quốc tế đang trở thành lĩnh vực gây căng thẳng khác trong quan hệ Trung Quốc - Mỹ.
Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 14-10 thông báo cấm doanh nghiệp trong nước giao dịch với 5 công ty con của Tập đoàn đóng tàu Hanwha Ocean (Hàn Quốc) tại Mỹ. Theo Tân Hoa Xã, biện pháp này nhằm đáp trả cuộc điều tra của Mỹ nhắm vào các lĩnh vực hàng hải, logistics và đóng tàu của Trung Quốc. Bắc Kinh cho rằng cuộc điều tra đã đe dọa an ninh quốc gia và ngành vận tải biển của Trung Quốc.
Được Đại diện Thương mại Mỹ tiến hành hồi tháng 4-2024, cuộc điều tra đã kết luận sức mạnh của Trung Quốc trong ngành này đang gây bất lợi cho doanh nghiệp Mỹ. Theo Bộ Thương mại Trung Quốc, các công ty con nói trên tại Mỹ đã hỗ trợ và phối hợp với chính phủ Mỹ trong các cuộc điều tra này.
Cũng trong ngày 14-10, hai bên bắt đầu thu phí cảng biển mới đối với tàu thuyền của nhau. Chính quyền Tổng thống Donald Trump vào đầu năm nay thông báo kế hoạch áp thuế đối với các tàu liên quan Trung Quốc nhằm giảm bớt sự thống trị của Bắc Kinh trong ngành hàng hải toàn cầu và thúc đẩy ngành đóng tàu của Mỹ.
Đến ngày 10-10, Bộ Giao thông Vận tải Trung Quốc công bố bước đi tương tự để trả đũa động thái của Mỹ. Bộ này cũng chỉ trích hành động của Mỹ vi phạm nghiêm trọng các quy định của Tổ chức Thương mại thế giới và thỏa thuận vận tải biển giữa hai nước, cũng như gây tổn hại nghiêm trọng đến hoạt động thương mại hàng hải giữa hai bên.
Giới phân tích nhận định cuộc đối đầu mới nói trên giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới sẽ ảnh hưởng đến việc vận chuyển nhiều loại hàng hóa, từ đồ chơi mùa lễ cho đến dầu thô.
Huệ Bình