Vì sao có người nuôi động vật rừng quý hiếm được vinh danh, người lại bị truy tố?

(NLĐO) - Việc nuôi các loài động vật nguy cấp, quý, hiếm nói chung và gà lôi trắng nói riêng đều phải đáp ứng các quy định của pháp luật.

Những ngày qua, dư luận xôn xao trước vụ một người đàn ông ở Nghệ An bị tuyên án 6 năm tù vì nhân giống, buôn bán 10 con gà lôi trắng - loài thuộc danh mục động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm.

Ngay lập tức, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều so sánh với trường hợp anh Tô Vũ Thành Tín (34 tuổi; một nông dân ở xã Vạn Đức, tỉnh Gia Lai; trước đây thuộc huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định cũ), vừa được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba vì mô hình nuôi chim quý, hiếm hiệu quả, tạo sinh kế cho nhiều hộ nghèo.

Câu hỏi được đặt ra: Vì sao cùng là động vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm, có người bị truy tố, có người được vinh danh?

Lý giải điều này, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết khi một cơ sở nuôi vi phạm các quy định, thì việc quyết định mức độ xử lý hành chính, hình sự liên quan đến hoạt động nuôi, mua bán động vật nguy cấp, quý hiếm theo từng vụ việc cụ thể thuộc thẩm quyền của các cơ quan chức năng theo quy định của pháp luật.

Với gà lôi trắng, theo quy định tại Thông tư số 27 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, gà lôi trắng (Lophura nycthemera) thuộc Danh mục động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm nhóm IIB. Người dân được phép nuôi gà lôi trắng khi đảm bảo điều kiện theo quy định của pháp luật, cụ thể tại Điều 25 Thông tư số 27.

Về quy định, điều kiện để nuôi gà lôi trắng có gì khác với quy định nuôi chim công, chim trĩ đỏ...? Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm cho biết việc nuôi các loài động vật nguy cấp, quý, hiếm nói chung và gà lôi trắng nói riêng đều phải đáp ứng các quy định của pháp luật, trong đó có điều kiện về chuồng, trại được xây dựng phù hợp với đặc tính của loài nuôi. Nội dung này đã được quy định tại Thông tư số 27 năm 2025. Công, chim trĩ đỏ là tên phổ thông, khi tra cứu cần đầy đủ tên khoa học của loài để xác định quy định về quản lý.

Theo Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, việc kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm song song với hoạt động tuyên truyền được coi là biện pháp hữu hiệu trong công tác bảo vệ, bảo tồn loài nguy cấp, quý, hiếm, không chỉ ở Việt Nam mà còn thực hiện tại nhiều nước trên thế giới.

Theo đó, đơn vị này đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm; đặc biệt là công tác hậu kiểm và truy xuất nguồn gốc.

"Cần có sự phối hợp, hỗ trợ của các cơ quan truyền thông trong việc tăng số lượng, thời lượng thông tin về công tác bảo vệ, bảo tồn loài nguy cấp, quý, hiếm; đồng thời phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức bảo tồn và địa phương để thông tin được truyền tải rộng rãi và chính xác" - Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm nhấn mạnh.