VNVC tiêm vắc-xin RSV phòng viêm phổi, bảo vệ thai phụ, trẻ sơ sinh và người cao tuổi

Vắc-xin RSV tiêm cho thai phụ từ tuần 24-36 để truyền kháng thể thụ động bảo vệ trẻ từ khi sinh ra đến 6 tháng tuổi và người lớn từ 60 tuổi trở lên.

Từ ngày 27-9, Hệ thống Tiêm chủng VNVC chính thức ra mắt và triển khai tiêm vắc-xin phòng virus hợp bào hô hấp (RSV) do Tập đoàn Pfizer (Mỹ) sản xuất tại Bỉ, vắc-xin dành cho phụ nữ mang thai từ tuần 24-36 và người từ 60 tuổi trở lên.

Bước tiến mới trong phòng ngừa và giảm gánh nặng do RSV

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết từ lâu các chuyên gia nhi khoa và hô hấp trên thế giới đã khẳng định RSV là virus ác tính gây viêm phổi, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản nặng, khiến trẻ nhỏ và người cao tuổi phải nhập viện, nguy cơ tử vong. Bệnh để lại di chứng, làm nặng thêm các bệnh nền mạn tính, trong khi hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.

Vắc-xin RSV của Pfizer được phát triển bằng công nghệ protein tái tổ hợp, nhắm vào hai phân nhóm virus phổ biến và nguy hiểm nhất là RSV-A và RSV-B giúp phòng ngừa các bệnh hô hấp nặng do RSV gây ra. Vắc-xin được khuyến cáo tiêm một mũi duy nhất cho phụ nữ mang thai từ tuần 24-36 để truyền kháng thể bảo vệ trẻ trong 6 tháng đầu đời và cho người từ 60 tuổi trở lên nhằm giảm nguy cơ biến chứng hô hấp.

Chiều 27-9, VNVC ghi nhận nhiều mẹ bầu đến tiêm vắc-xin RSV và tham dự hội thảo chuyên sâu được chuyên gia y tế dự phòng uy tín tư vấn trực tiếp về gánh nặng RSV, tầm quan trọng của tiêm chủng trong thai kỳ. Ảnh: Mộc Thảo

Tính đến tháng 9-2025, vắc-xin đã được phê duyệt sử dụng tại hơn 60 quốc gia và đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia ở nhiều nước. Các tổ chức y khoa trên thế giới như CDC, Hội Sản phụ khoa Mỹ (ACOG) và các thử nghiệm lâm sàng đều đánh giá và chứng minh vắc-xin RSV an toàn cho cả mẹ và thai nhi.

Bác sĩ Chính cho biết thêm, sau nhiều năm chờ đợi, Việt Nam đã có vắc-xin phòng RSV dành cho mẹ bầu và người lớn tuổi. Trong thời gian tới, VNVC sẽ tiếp tục nỗ lực đưa về thêm các loại vắc-xin và kháng thể đơn dòng phòng RSV từ những tập đoàn vắc-xin và dược phẩm hàng đầu thế giới, nhằm bảo vệ trẻ nhỏ và người trưởng thành.

"Sự hiện diện sớm của vắc-xin phòng RSV tại Việt Nam cùng thời điểm với nhiều quốc gia phát triển trên thế giới đã khẳng định nỗ lực của các đơn vị lớn trong ngành dược phẩm, tiêm chủng vắc-xin, mở ra cơ hội bảo vệ sớm và hiệu quả cho trẻ em và người cao tuổi trước những bệnh lý gánh nặng do RSV gây ra", bác sĩ Chính nhấn mạnh.

Ngay trong ngày đầu ra mắt, VNVC đã ghi nhận hàng trăm thai phụ và người cao tuổi đăng ký tiêm vắc-xin phòng RSV. Trong đó có chị Trần Như Mai (39 tuổi, Đồng Nai), đang mang thai tuần thứ 30. Sau khi quyết định sinh con lần hai, vợ chồng chị lại được chẩn đoán vô sinh thứ phát, phải mất hai năm điều trị thụ tinh ống nghiệm (IVF), chị mới có tin vui.

"Trong thời buổi này, để có được một đứa con thật sự là điều vô cùng quý giá. Do đó, tiêm vắc-xin là cách tốt nhất giúp tôi bảo vệ con ngay trong những tháng đầu đời" - chị Mai chia sẻ.

Chị La Thị Mai Trang, 27 tuổi, ở TP HCM đang mang thai ở tuần thứ 27, sau khi tìm hiểu những lợi ích mà vắc-xin RSV mang lại đã đăng ký tiêm tại Hệ thống Tiêm chủng VNVC để phòng viêm phổi, viêm tiểu phế quản… do RSV cho con. Ảnh: Mộc Thảo

Người già, trẻ nhỏ được bảo vệ trước các bệnh nguy hiểm do RSV

Theo bác sĩ Chính, virus RSV dễ lây lan qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc các giọt bắn chứa virus trên các bề mặt như mặt bàn, ghế, sàn nhà, thành giường… Bệnh có thể diễn biến bất ngờ khiến trẻ sốt cao, co giật, tím tái, bỏ bú, thở nhanh, thở rút lõm lồng ngực, suy hô hấp và dẫn đến tử vong, song chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.

Tại Việt Nam, virus RSV lưu hành quanh năm và bùng phát mạnh vào mùa mưa. Hằng năm, các bệnh viện đều ghi nhận nhiều trẻ nhập viện vì viêm phổi, viêm tiểu phế quản và các ca tử vong do RSV. Đáng lo ngại, hơn 70% trẻ nhập viện do RSV là trẻ sinh đủ tháng, khỏe mạnh, không chỉ ở nhóm sinh non hay có bệnh nền. Trẻ mắc RSV còn phải đối mặt với di chứng lâu dài như thở khò khè, hen suyễn, suy giảm chức năng phổi, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ.

Với người cao tuổi, nhiễm trùng do RSV thường dẫn đến nằm viện kéo dài, chăm sóc hồi sức tích cực, tăng tử vong từ 12%-18%, còn tăng nguy cơ suy tim, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và suy giảm chức năng hô hấp. Vắc-xin cho thấy hiệu lực giảm tới 88,9% nguy cơ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới do RSV trong năm đầu tiên sau tiêm và duy trì bảo vệ kéo dài so với nhóm không tiêm.

Tại VNVC, vắc-xin RSV được bảo quản trong hệ thống kho lạnh, dây chuyền lạnh và xe lạnh bảo quản đạt chuẩn GSP tiêu chuẩn quốc tế, giám sát nhiệt độ tự động 24/24. Ảnh: Mộc Thảo

Theo BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, ở giai đoạn mang thai, người phụ nữ có nhiều thay đổi về sinh lý và miễn dịch nên rất dễ mắc các bệnh truyền nhiễm. Nghiên cứu cho thấy thai phụ nhiễm RSV tăng nguy cơ viêm phổi, tiền sản giật, sinh non trước 37 tuần. Trẻ sinh non mắc RSV có nguy cơ tử vong do virus cao gấp ba lần so với trẻ sinh đủ tháng đồng thời tỉ lệ nhập viện, phải hồi sức và suy hô hấp cũng cao hơn.

Các dữ liệu lâm sàng cho thấy, tiêm vắc-xin RSV trong thai kỳ giúp giảm 81,8% nguy cơ trẻ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới nặng phải chăm sóc y tế trong 90 ngày đầu đời và duy trì hiệu lực bảo vệ 69,4% đến 6 tháng tuổi. "Tiêm vắc-xin RSV trong giai đoạn thai kỳ từ tuần 24-36 có thể truyền miễn dịch thụ động từ mẹ sang con, giúp trẻ phòng ngừa hiệu quả các bệnh do RSV gây ra trong 6 tháng đầu đời. Điều này góp phần giảm trẻ sơ sinh nhập viện, tử vong, giảm gánh nặng điều trị cho gia đình và xã hội", bác sĩ Mỹ Nhi cho biết thêm.