Vở "Hòa bình" và cách kể chuyện rất riêng của nhà hát Uzume - Nhật Bản

(NLĐO) - Vở thử nghiệm bao giờ cũng kén khán giả nhưng nhà hát Uzume của Nhật Bản thành công khi kể câu chuyện bằng cách rất đặc trưng

Tối 25-11, tại Nhà hát Phạm Thị Trân (Ninh Bình), vở kịch "Peace" – Hòa bình của Nhà hát Uzume (Nhật Bản) đã để lại một dư âm đặc biệt trong lòng khán giả khi xem Liên hoan Quốc tế Sân khấu Thử nghiệm lần thứ VI – 2025. Vở à một cuộc trình diễn nghệ thuật mở ra một không gian suy tưởng sâu sắc về chiến tranh, hòa bình và thân phận con người – thứ chưa bao giờ cũ, dù đã đi qua hơn hai thiên niên kỷ lịch sử.

Nhà hát Uzume và tác phẩm của Aristophanes: Hành trình của một khát vọng nhân loại

Vở diễn được chuyển thể từ tác phẩm kinh điển "Hòa bình" của nhà viết kịch Hy Lạp cổ đại Aristophanes, qua phiên bản của Peter Hacks và dàn dựng bởi đạo diễn người Đức Peter Goessner. Đây là một hài kịch cổ mang tinh thần phản chiến mạnh mẽ, nhưng trong cách tiếp cận của Nhà hát Uzume, chất hài chỉ là "bề mặt", còn bên dưới là một dòng chảy bi kịch âm thầm của nhân loại.

Câu chuyện xoay quanh người nông dân Trygaios – đại diện cho tiếng nói dân gian, một con người bình thường nhưng mang khát vọng phi thường. Khi chiến tranh kéo dài đến mức không ai còn nhớ lý do khởi nguồn. Trygaios đã cưỡi lên một con bọ hung, bay lên đỉnh Olympus để giải cứu nữ thần Hòa Bình đang bị giam giữ. Nhưng trớ trêu thay, không phải ai cũng mong muốn sự tự do của nàng. Có kẻ hưởng lợi từ chiến tranh, có người sợ thay đổi, có người quen sống trong hỗn loạn…

Ở đó, bi kịch hiện đại lộ diện: Hòa bình không chỉ bị ngăn cản bởi các thế lực siêu hình, mà còn bởi chính lòng ích kỷ, nỗi sợ và thói quen chịu đựng của con người.

Nhà hát Uzume và sự kết hợp giữa triết lý châu Âu với tinh thần sân khấu Nhật Bản

Điểm đặc biệt trong "Peace" không chỉ ở tư tưởng kịch bản mà còn là cách dàn dựng mang tinh thần giao thoa Đông – Tây. Đạo diễn Peter Goessner, với nền tảng sân khấu Đức, đã kết hợp tư duy kịch cổ điển châu Âu với sự tiết chế, tối giản và chiều sâu nội tâm đặc trưng của sân khấu Nhật Bản.

Không lạm dụng kỹ thuật sân khấu hiện đại, vở diễn sử dụng hình thể diễn viên, nhịp điệu lời thoại, cùng những chuyển động giàu biểu cảm để dựng nên một không gian tưởng tượng vừa ước lệ, vừa gần gũi. 

Con bọ hung – biểu tượng kỳ quặc trong nguyên tác – xuất hiện không như một yếu tố gây cười đơn thuần, mà trở thành hình ảnh ẩn dụ về sự vượt thoát tư duy: khi con người muốn tìm hòa bình, họ phải dám vượt qua chính những thứ mà mình cho là "thấp kém" và "phi lý".

Dàn diễn viên đa thế hệ – sự tiếp nối giữa truyền thống và tương lai

Một trong những điểm đáng chú ý của "Peace" là sự kết hợp giữa các diễn viên kỳ cựu đã từng đạt giải thưởng quốc gia và những gương mặt trẻ từng là học trò của Peter Goessner tại Cao đẳng Kịch nghệ và Âm nhạc TOHO Gakuen. Chính sự cộng hưởng này làm cho vở diễn trở thành một không gian giao thoa giữa kinh nghiệm và sức trẻ, giữa quá khứ và hiện tại.

Việc "Peace" được trình diễn tại Ninh Bình – vùng đất giàu lịch sử và chiều sâu văn hóa, càng làm tăng thêm ý nghĩa của tác phẩm. 

Trong bối cảnh thế giới hiện tại vẫn còn nhiều điểm nóng xung đột, chiến tranh, bạo lực và bất ổn, vở diễn là một tác phẩm nghệ thuật nhắc nhở nhân loại về giá trị nền tảng của sự sống: hòa bình không phải là điều hiển nhiên, mà là thành quả của đấu tranh, của sự can đảm vượt thắng ích kỷ.