Đông dược trộn... thuốc tây

Chị Nguyễn Thị Trúc Lâm (44 tuổi, P.Đông Hưng Thuận, Q.12, TP.HCM) cho biết thời gian gần đây, qua giới thiệu của người quen, chị có mua và uống hai loại thuốc trị viêm xoang mũi và viêm thấp khớp của lương y Đỗ Thái Nam (ở Q.Bình Thạnh, TP.HCM). Sau khi uống được gần hai tháng, chị thấy bớt đau nhức khớp hẳn, còn triệu chứng viêm xoang mũi gần như không còn. Trong thời gian uống thuốc chị thấy ăn ngon miệng, ngủ được và tăng cân rất nhanh, từ 43kg lên 48kg. Nghe bạn bè nói tăng cân nhanh như vậy có thể là trong thuốc có chứa chất tăng trọng gì đó nên chị rất lo lắng.

Chị Nguyễn Thu Thủy (gần 50 tuổi, Cà Mau) kể bác sĩ chẩn đoán chị bị thoái hóa cột sống, dính khớp, thoát vị đĩa đệm cột sống, gai cột sống. Dù đã uống nhiều loại thuốc nhưng bệnh vẫn chưa thuyên giảm, hiện giờ chị đi lại rất khó khăn. Một người bạn giới thiệu với chị có một loại thuốc rất hay của Malaysia tên là “Tuyết liên phong thấp linh”. Chị liền mua thuốc về uống. “Uống vào tôi thấy nhẹ nhõm ngay. Đi đứng dễ dàng và không đau đớn” - chị Thủy cho biết.

Trong khi đó, ông L.B.K. (65 tuổi, Q.Thủ Đức, TPHCM) cũng kể bị đau nhức và đã uống thuốc đông y hiệu “Long phụng cao” trị phong thấp, nhức mỏi. Sau khi dùng hai chai ông thấy hết đau nhức ngay.

Bệnh gì cũng trừ tuyệt (?!)

Sáng 27-10, theo phản ảnh của bạn đọc, chúng tôi đến nhà ông Đỗ Thái Nam (địa chỉ 356/8 Xô Viết Nghệ Tĩnh, P.25, Q.Bình Thạnh). Sau một hồi gọi cửa, một người đàn ông khoảng 60 tuổi ra hỏi mua thuốc gì. Sau khi nghe tôi nói, ông này vào nhà mang ra mười gói thuốc trị viêm xoang và mười gói viêm thấp khớp, rồi tính tiền 75.000 đồng. Ông còn lấy 5-6 cái danh thiếp bỏ vào trong bịch thuốc cho tôi.

Danh thiếp ghi: Lương y Đỗ Thái Nam. Phương thuốc đông y gia truyền đặc trị viêm xoang mũi, viêm họng, thấp khớp, suy thận, đau bao tử, mỡ trong máu, nhiễm trùng đường ruột, thanh huyết bạch đới (huyết trắng), thuốc bổ (ăn ngon ngủ khỏe), bảo đảm hết bệnh. Xác minh từ Phòng quản lý dịch vụ y tế tư nhân, Sở Y tế TPHCM, ông Đỗ Thái Nam không có giấy phép hành nghề.

Hôm sau, chúng tôi đến đại lý bán sỉ thuốc cao đơn hoàn tán nội, ngoại nhập có tên “Nhơn Hòa dược hãng” (ở đường Nguyễn Thị Nhỏ, Q.6) hỏi mua một số đông dược. Người bán tính tiền hai lọ Tuyết liên phong thấp linh (Saurean Fong Sep Lin) 166.000 đồng, 20 gói Cảm thông tán 16.000 đồng và hai chai Long phụng cao 32.000 đồng.

Ngoài hộp thuốc Tuyết liên phong thấp linh ghi nhà sản xuất là Welip (M) Sdn Bhd, Malaysia (hai lọ có số lô 5266, hạn dùng 8-2010); thuốc không có số đăng ký nhập khẩu của Bộ Y tế VN. Trong toa thuốc ghi: có công dụng trị phong thấp, viêm khớp xương, đau nhức cơ bắp, đau lưng và thần kinh tọa…

Còn thuốc Long phụng cao do cơ sở Hạnh Hòa ở H.Bình Chánh, TP.HCM sản xuất. Bao bì hộp thuốc ghi: “Trị phong thấp, tê bại, thiếu máu, sưng thũng, đau lưng, gân cốt, sưng khớp xương, đau bắp thịt, nhức lưng, đau mình… Nên dùng phong thấp nhức mỏi Long phụng cao sẽ công hiệu mau lẹ bất luận bệnh nhẹ, nặng gì cũng sẽ trừ tuyệt”.

Trá hình đông dược

Ngày 28-10, chúng tôi gửi các thuốc Long phụng cao, Cảm thông tán, Tuyết liên phong thấp linh, viêm thấp khớp đến Viện Kiểm nghiệm thuốc TPHCM (Bộ Y tế) để kiểm nghiệm. Riêng thuốc viêm xoang mũi bộ phận nhận mẫu không nhận xét nghiệm vì không có tên cơ sở, người sản xuất.

Sau ba tuần, kết quả kiểm nghiệm trả lời thuốc nước Long phụng cao (mẫu do PV Tuổi Trẻ mua) có acid salicylic, viêm thấp khớp có paracetamol, Tuyết liên phong thấp linh có betamethason acetat.

PGS-TS-DS Nguyễn Hữu Đức - Đại học Y dược TPHCM - khẳng định nếu là đông dược nhưng có trộn lẫn tân dược thì là thuốc giả mạo, bất hợp pháp, không được phép lưu hành và sử dụng cho người bệnh. Mục đích của người sản xuất đông dược trộn thêm tân dược vào là để lừa người bệnh. Khi uống đông dược mà giảm và hết ngay các triệu chứng, bệnh nhân rất thích, cứ tưởng đông dược trá hình này là thần dược. Thậm chí khi thấy ăn được, ngủ được (do tác dụng phụ của thuốc nhóm corticoid) người dân lại tưởng nhờ uống đông dược nên “mát huyết”.

Theo PGS Nguyễn Hữu Đức, acid salicylic là hoạt chất giống như aspirin, có tác dụng chống viêm, hạ nhiệt, có thể gây tác hại đến dạ dày nếu dùng không đúng chỉ định. Paracetamol có tác dụng hạ sốt, giảm đau, gây hại gan nếu dùng sai hướng dẫn của thầy thuốc. Betamethason acetat là thuốc thuộc nhóm corticoid có hoạt tính rất mạnh, tác dụng giảm đau, có chỉ định dùng trong điều trị chống viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch. Sử dụng Betamethason acetat không đúng có thể gây loét dạ dày, tăng huyết áp, làm loãng xương, gây suy giảm miễn dịch dẫn đến cơ thể dễ bị nhiễm trùng...

Với các loại tân dược, nếu sử dụng đúng là rất cần thiết nhưng bắt buộc phải sử dụng như tân dược, dùng phải cẩn trọng, có sự theo dõi của thầy thuốc - đặc biệt là betamethason acetat. Nếu sử dụng bừa bãi thì vô cùng nguy hiểm, dễ gây hậu quả khó lường.