ASEAN đẩy mạnh tự cường tập thể

Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 32 khai mạc tại Singapore hôm 28-4 với sự tham dự của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và lãnh đạo các nước ASEAN.

Nỗi lo về bảo hộ

Phát biểu tại hội nghị, theo TTXVN, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhất trí với cách tiếp cận chung của ASEAN về quan hệ đối ngoại hiệu quả, thực chất với các đối tác, khẳng định ASEAN cần tiếp tục giữ vững vai trò trung tâm ở khu vực trên cơ sở đẩy mạnh năng lực tự cường tập thể và đề cao đoàn kết, phát huy vai trò đầu tàu của ASEAN trong thúc đẩy liên kết kinh tế khu vực. 

Trao đổi về tình hình khu vực và quốc tế, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các nhà lãnh đạo ASEAN hoan nghênh kết quả tích cực của cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều ngày 27-4, coi đây là bước tiến mới, quan trọng trong tiến trình phi hạt nhân hóa, hòa bình trên bán đảo Triều Tiên.

Về tình hình biển Đông, Thủ tướng nhấn mạnh tình hình cơ bản ổn định nhưng còn diễn biến phức tạp, ASEAN cần tiếp tục giữ vững các nguyên tắc cơ bản và kiên định lập trường đã thống nhất về biển Đông, nỗ lực thúc đẩy xây dựng một Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) hiệu quả, ràng buộc về pháp lý, vì một biển Đông hòa bình, ổn định bền vững.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và lãnh đạo các nước dự Hội nghị Cấp cao ASEAN Ảnh: REUTERS

Tại hội nghị, các nhà lãnh đạo đã bày tỏ nỗi lo về sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ và lập trường chống toàn cầu hóa. Thủ tướng nước chủ nhà Lý Hiển Long nhận định tranh cãi thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc là một trong những vấn đề khiến Đông Nam Á lo ngại nhất lúc này, một phần vì 2 nền kinh tế hàng đầu thế giới là các đối tác thương mại lớn nhất của nhiều thành viên ASEAN.

Theo ông Lý, tăng trưởng kinh tế của khu vực đang chịu sức ép từ chính sách bảo hộ tại nhiều nền kinh tế. Vì thế, câu trả lời cho mối đe dọa này là ASEAN phải đẩy mạnh hội nhập sâu rộng và tăng cường hợp tác trong những lĩnh vực khác. Ngoài ra, theo ông Lý, các nước Đông Nam Á nên làm việc chặt chẽ hơn với 2 cường quốc mới nổi Trung Quốc và Ấn Độ để chống lại sức ép của chủ nghĩa bảo hộ và bảo đảm duy trì sự tăng trưởng.

Mối đe dọa truyền thống và phi truyền thống

Thủ tướng Singapore còn cảnh báo tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tiếp tục đe dọa khu vực bất chấp thất bại tại Iraq và Syria. Ngoài ra, xu hướng số hóa khiến các nước ASEAN dễ tổn thương hơn trước các vụ tấn công mạng. "Đông Nam Á đang hòa bình nhưng những mối đe dọa này là rất thật. Chúng ta cần kiên cường trước các mối đe dọa truyền thống và phi truyền thống như khủng bố và tấn công mạng". Theo Reuters, ASEAN đang nghiên cứu những sáng kiến để đối phó mối đe dọa trên, cũng như thúc đẩy thương mại và những hệ thống thanh toán điện tử xuyên biên giới.

Đề cập vấn đề biển Đông, Thủ tướng Singapore cho biết các cuộc thương thảo về COC giữa ASEAN và Trung Quốc bắt đầu vào tháng rồi và đã xuất hiện những hy vọng tiến trình này sớm được hoàn tất. "Chúng tôi nhấn mạnh đến tầm quan trọng của phi quân sự hóa, kiềm chế trong tất cả hoạt động của các bên liên quan và những nước khác vốn có thể làm phức tạp thêm tình hình cũng như leo thang căng thẳng ở biển Đông" - tuyên bố của chủ tịch Hội nghị Cấp cao ASEAN nêu rõ. Ngoài ra, các nhà lãnh đạo ASEAN còn khẳng định sự cần thiết của việc duy trì hòa bình ở biển Đông.

Tại hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN đã nhất trí thông qua Tuyên bố Tầm nhìn của các nhà lãnh đạo ASEAN về một ASEAN tự cường và sáng tạo, Tuyên bố lãnh đạo ASEAN về hợp tác an ninh mạng và Tài liệu khái niệm về Mạng lưới các thành phố thông minh.