Đường sắt cao tốc: Nhiều rủi ro

Hiệu quả kinh tế đơn thuần không cao

Bộ trưởng Bộ GTVT Hồ Nghĩa Dũng cho rằng báo cáo dự án đường sắt cao tốc Hà Nội - TPHCM của Chính phủ có phân tích hiệu quả kinh tế - xã hội và kinh tế tài chính.

Hiệu quả kinh tế đơn thuần thì không cao song về kinh tế - xã hội và tài chính, dự án có thể lấy thu bù chi, hoàn trả được vốn và hiệu quả ở đây xét trên yếu tố cộng đồng. “Báo cáo này mới là báo cáo đầu tư, xin QH quyết định chủ trương làm hay không. Nếu được chấp thuận, chúng ta sẽ bàn với đối tác về khả năng vay vốn thế nào, lãi suất ra sao... Dự án này rất lớn nên phải tính toán tất cả yếu tố rủi ro, nếu đạt yêu cầu làm được thì mới làm” – Bộ trưởng Bộ GTVT cho biết.              

P.Dương

Chủ nhiệm Uỷ ban-Tài chính Ngân sách của QH Phùng Quốc Hiển:

Tôi ủng hộ dự án! 

- Hiện nợ chính phủ và dư nợ của quốc gia vẫn đang trong mức an toàn nhưng bội chi và dư nợ những năm gần tăng rất nhanh. Vì vậy yêu cầu đặt ra là phải đảm bảo an ninh tài chính quốc gia.

- Trong bối cảnh như vậy, ông nghĩ sao về hiệu quả của dự án? 

- Cần phải nói thật đây vừa là dự án kinh tế-chính trị vừa có ý nghĩa xã hội nên khó thu hồi vốn và có hiệu quả ngay trước mắt. Ngay trong báo cáo của chính phủ cũng nói rằng thu hồi vốn và hiệu quả chỉ đạt tới tỷ lệ nào đó. Ngân sách phải bỏ ra với tính chất đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng cho xã hội.

- Cước phí đường sắt cao tốc rất đắt, không thua kém máy bay. Vậy hiệu quả, tác dụng thực tế của dự án sẽ ra sao trong khi thu nhập đầu người của chúng ta còn thấp? 

- Đây là dự án đón đầu, khi dự án đi vào sử dụng thì thu nhập bình quân đầu người nước ta không phải 1.000 USD như lúc này mà lên tới 3.000 USD. Vé đường sắt cao tốc dù có cao nhưng vẫn rẻ hơn hàng không. Báo cáo của chính phủ đặt ra giá vé cao nhất cũng chỉ bằng 70% giá vé hàng không và hướng tới hạ xuống 50% giá vé hàng không. Tất nhiên nếu vậy sẽ ảnh hưởng đến thu hồi vốn song cần thấy rằng dự án này có ý nghĩa và tác dụng xã hội rất lớn.

- Số tiền đầu tư khổng lồ cho dự án phải đi vay mà hiệu quả không cao thì liệu có khả năng trả được nợ? 

- Vay đương nhiên phải trả. Cũng nên thấy thực tế là không phải tuyến đường giao thông nào cũng trả vốn vay bằng phí sử dụng, nhiều tuyến đường chúng ta lấy tiền thuế để trả.  

- Bài học nợ công của Hy Lạp tác động ra sao tới việc xem xét dự án có vốn đầu tư quá lớn mà hiệu quả còn đang bàn tính? 

- Khủng hoảng nợ công của Hy Lạp hay một số nước châu Âu hiện nay rõ ràng là một cảnh báo với chúng ta. Nợ công hiện nay vẫn trong mức an toàn song bài học đó khiến chúng ta phải luôn đặt an toàn tài chính quốc gia và ổn định kinh tế vĩ mô lên hàng đầu.

- Dự án đòi hỏi vốn quá lớn song thời gian triển khai cũng rất dài, vậy có nên thực hiện vào lúc này hay để thời điểm nào đó thích hợp hơn trong tương lai? 

- Dự án này không phải đầu tư trong một vài năm mà kết thúc vào năm 2030, tức là sau đây 20 năm. Nếu chúng ta không tính từ lúc này thì khó có một dự án quy mô lớn, đáp ứng nhu cầu đi lại của 20 năm nữa. 

- Cá nhân ông có tin tưởng hay bị thuyết phục trước dự án có người cho là sơ sài do Bộ GT-VT chủ trì soạn thảo trình QH? 

- Sơ sài là theo đánh giá của từng người. Cần phải tin tưởng. Cá nhân tôi ủng hộ dự án.

Phạm Dương thực hiện