Không lực Libya tê liệt

Lực lượng nổi dậy ở Libya hôm 23-3 đã bổ nhiệm ông Mahmoud Jabril làm người đứng đầu chính phủ lâm thời trong bối cảnh lực lượng liên quân tiếp tục không kích Libya. Theo hãng tin Reuters, người ta nghe thấy các tiếng nổ tại thủ đô Tripoli vào rạng sáng 24-3 (giờ địa phương) và khói đen bốc lên từ một khu vực có căn cứ quân sự ở thành phố này.

 

 

Theo hãng tin AP, các máy bay chiến đấu Pháp hôm 24-3 đã không kích một căn cứ không quân nằm sâu bên trong Libya và bắn hạ một trong các máy bay của chính quyền Gaddafi. Máy bay của liên quân cũng tấn công các kho vũ khí và bãi đậu trực thăng.

Dù vậy, cho đến lúc này, các cuộc không kích của liên quân vẫn chưa  ngăn được xe tăng của nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi tấn công các thị trấn đang nằm trong tay quân nổi dậy. Người dân và lực lượng nổi dậy tại thành phố Misrata cho hãng tin Reuters biết xe tăng của ông Gaddafi đã quay trở lại thành phố này để bắn phá một khu vực gần bệnh viện chính vào rạng sáng 24-3. Đêm trước đó, lực lượng này đã rút khỏi Misrata trước các cuộc không kích của phương Tây.  Ngoài ra, có tin là lực lượng của ông Gaddafi đang đưa thêm nhiều binh sĩ và xe tăng đến để tấn công thị trấn Zintan.

Một vấn đề gây tranh cãi kể từ khi liên quân can thiệp quân sự vào Libya là thông tin về thương vong của dân thường. Theo hãng tin Reuters, chính phủ Libya cáo buộc các cuộc không kích của liên quân đã sát hại hàng chục dân thường. Hôm 24-3, các quan chức Libya đã đưa phóng viên tại Tripoli đến chứng kiến 18 thi thể binh sĩ và dân thường mà họ nói là đã thiệt mạng trong các cuộc không kích của liên quân đêm trước đó. Trái lại, quân đội Mỹ khẳng định vẫn chưa có thường dân Libya nào thiệt mạng trong các cuộc tấn công của liên quân.

Chuẩn Đô đốc Hải quân Gerard Hueber, tham mưu trưởng chiến dịch tại Libya của Mỹ, hôm 23-3 cho biết liên quân đã làm tê liệt không lực Libya và thiết lập một vùng cấm bay dọc bờ biển nước này. Quân đội Mỹ cho biết họ đã chuyển sang tấn công xe tăng của ông Gaddafi vốn bị xem là đang đe dọa tính mạng dân thường ở Libya. Cùng ngày, hải quân Mỹ đã đưa thêm 3 tàu chiến tới Địa Trung Hải để tham gia chiến dịch quân sự tại Libya, gồm một tàu tấn công đổ bộ USS Bataan, tàu vận tải đổ bộ USS Mesa Verde và tàu USS Whidbey Island.

Tại Anh, Phó thống chế Không quân Greg Bagwell cũng khẳng định không lực của ông Gaddafi “không tồn tại như một lực lượng chiến đấu” sau các cuộc không kích của liên quân. Theo ông Bagwell, lực lượng liên quân giờ đây đang gây sức ép lên các lực lượng vũ trang của Libya.

Ngoài khơi Libya, tàu chiến NATO bắt đầu tuần tra để thực thi lệnh cấm vận vũ khí của Liên Hiệp Quốc chống lại chính quyền của ông Gaddafi. Mục tiêu của sứ mệnh này là ngăn chặn và kiểm tra những tàu nào bị nghi chở vũ khí đến cho Chính phủ Libya. Tuy nhiên, theo hãng tin Reuters, NATO vẫn chưa nhất trí về việc đảm nhận vai trò chỉ huy chiến dịch quân sự ở Libya từ Mỹ, chủ yếu do sự phản đối của Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong khi đó, Thủ tướng Nga Vladimir Putin hôm 24-3 nhắc lại lo ngại của Moscow về hành động quân sự của liên quân ở Libya. Ông nói: “Làm thế nào mà mục tiêu bảo vệ dân thường lại bao gồm các biện pháp có thể dẫn đến sự gia tăng nguy cơ thương vong cho họ. Đây là điều gây ra sự lo ngại”.  Trả lời phỏng vấn hãng tin ITAR-TASS, cố vấn chính sách đối ngoại của Nga Sergei Prikhodko cho biết Moscow tin rằng một cuộc xâm lược trên bộ ở Libya hầu như là điều chắc chắn. Ông nói: “Chúng tôi hiểu rằng không sớm thì muộn, một chiến dịch trên bộ là điều không thể tránh khỏi nếu chiến dịch không kích không mang lại kết quả như liên quân mong muốn”.

Trong một diễn biến liên quan, tình báo Anh đang cảnh báo về nguy cơ người Libya âm mưu tấn công khủng bố ở nước này để trả đũa những đợt không kích của liên quân. Theo báo Daily Mail (Anh), mối đe dọa này được phát hiện sau khi các nhân viên tình báo giám sát hàng trăm cuộc trao đổi giữa những người Libya sống ở Anh và vẫn còn duy trì các mối quan hệ với Tripoli.

Liên Hiệp Quốc kêu gọi ngưng bắn Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon hôm 23-3 đã thúc giục tất cả các bên ngưng bắn ở Libya, một ngày trước khi Hội đồng Bảo an nhóm họp bàn về tình hình nước này. Người phát ngôn của ông Ban Ki-moon cho biết: “Tổng thư ký lên án việc tiếp tục sử dụng vũ lực ở miền Tây Libya, trong đó có Zintan và Misrata.   Một lần nữa, tổng thư ký lặp lại lời kêu gọi tất cả các bên liên quan chấm dứt ngay bạo lực ở Libya, theo tinh thần của các Nghị quyết 1970 và 1973. Tất cả những ai vi phạm luật nhân quyền sẽ phải chịu trách nhiệm”. Tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc trong ngày 24-3 (giờ New York), Tổng Thư ký Ban Ki-moon dự kiến sẽ đưa ra đánh giá về tình hình Libya và bàn về việc thực thi Nghị quyết 1973 cho phép hành động quân sự để bảo vệ dân thường Libya. Nói về nghị quyết này, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Gennady Gatilov cho rằng nó đã được thông qua quá vội vã. Sau cuộc họp của Hội đồng Bảo an, Ngoại trưởng Anh William Hague cho biết một hội nghị quốc tế sẽ diễn ra ở nước này vào ngày 29-3 tới để bàn về tiến triển của chiến dịch quân sự ở Libya.