Thẳng thắn nhận trách nhiệm

ĐB Nguyễn Thanh Thụy (Bình Định) cho rằng do thiếu kiểm tra, giám sát đã dẫn đến thủy điện phát triển tràn lan. Ảnh: Thế Dũng

Điện, xăng dầu: Độc quyền kéo dài

ĐB Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước) thẳng thắn hỏi: Vì sao vấn đề xóa bỏ độc quyền trong ngành điện, xăng dầu đặt ra từ lâu nhưng lộ trình thực hiện cần đến 17 năm? Đối với mặt hàng xăng dầu, do cách giải quyết không cương quyết, dứt điểm của cơ quan chức năng đã dẫn tới độc quyền kép. Bao giờ tình trạng này chấm dứt? Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng giải thích đây là 2 lĩnh vực hết sức quan trọng nên xóa bỏ độc quyền cần phải thận trọng. Đối với ngành điện, lộ trình tương đối dài, vì bất cứ sự thay đổi nào cũng ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất nên phải vừa làm vừa hoàn chỉnh. Còn với xăng dầu, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam vẫn chiếm đến 60% thị phần do vấn đề lịch sử để lại. “Tuy nhiên, để kéo dài độc quyền, tôi xin nhận một phần trách nhiệm” - Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng thẳng thắn.

Không hài lòng với giải trình của tư lệnh ngành công thương, ĐB Bùi Mạnh Hùng phê phán: “Bộ Công Thương chưa tích cực. Phải chăng bộ trưởng thiếu sự nhiệt tình và tâm huyết, trách nhiệm với nhân dân? Tôi rất băn khoăn về lộ trình xóa độc quyền vì sao phải kéo dài như vậy, càng để lâu càng bất lợi cho nền kinh tế”. Một lần nữa, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng xin nhận trách nhiệm và hứa sẽ làm quyết liệt hơn. Liên quan đến việc này, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho biết vấn đề chống độc quyền trong ngành điện đã được Chính phủ chỉ đạo hết sức quyết liệt, không có việc lơi lỏng hay thiếu trách nhiệm giữa các bộ, ngành. “Một trong những lý do làm chậm quá trình là do chúng ta phải ứng phó với khủng hoảng kinh tế” - Phó Thủ tướng nói.

Thủy điện: Phát triển tràn lan

Những bất cập trong xây dựng, vận hành các nhà máy thủy điện nhỏ dù liên tục được chất vấn tại nhiều kỳ họp trước nhưng tại kỳ họp này vẫn tiếp tục nóng. ĐB Nguyễn Thanh Thụy (Bình Định) đặt câu hỏi: “Hầu hết các công trình thủy điện xây dựng ở miền núi, chủ yếu ở khu vực đầu nguồn nhưng lại thiếu cơ chế kiểm tra, giám sát dẫn đến tình trạng thủy điện phát triển tràn lan, phá rừng không thể kiểm soát được. Bộ Công Thương có giải pháp gì khắc phục?”. ĐB Nguyễn Văn Minh (TPHCM) bổ sung: “Vì sao đã có 195 dự án thủy điện được đưa vào vận hành, 66 dự án có đập đã đến thời kỳ kiểm định nhưng mới kiểm định xong 11 đập? Như vậy có bảo đảm  chất lượng vận hành thủy điện hay không?”.

 Cho rằng đây là lĩnh vực khó, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng “rào trước” với QH xin dành thời gian để giải thích cho cặn kẽ. Bộ trưởng cho biết cả nước có 1.097 dự án thủy điện được phê duyệt quy hoạch với tổng công suất khoảng 24.000 MW. Đến nay đã có 195 dự án đưa vào vận hành, chiếm 40% về số lượng và 75% về công suất. Theo thống kê, để có 1 MW công suất thủy điện phải sử dụng 6,2 ha đất các loại nên việc trồng trả lại rừng là không đơn giản. Tuy thế, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng thừa nhận công tác kiểm định đập thủy điện chưa đạt tiến độ yêu cầu mà một trong những nguyên nhân do thiếu trách nhiệm. Bộ trưởng lại nhận khuyết điểm:  “Chúng tôi xin nhận trách nhiệm và hứa sẽ hoàn thành muộn nhất đầu năm 2014”.

Chống gian lận thương mại: Thừa nhận có tiêu cực

Một vấn đề đáng chú ý khác là tình trạng buôn lậu, trốn thuế, gian lận thương mại, sản xuất hàng giả, kém chất lượng đang diễn ra khá phổ biến, gây thất thu ngân sách, ảnh hưởng sản xuất hàng hóa trong nước, uy tín của doanh nghiệp, sức khỏe người dân. ĐB Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) hỏi: “Bộ Công Thương có giải pháp gì cho vấn đề này?”. 

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho rằng việc chống buôn lậu, gian lận thương mại đang là vấn đề rất cấp bách. Bộ Công Thương đã và đang phối hợp với các địa phương để giải quyết. Tuy nhiên, bộ trưởng cũng thừa nhận việc chống gian lận thương mại, hàng gian, hàng giả tràn từ nước ngoài về Việt Nam là rất khó khăn. Ngoài nguyên nhân khách quan, có nguyên nhân chủ quan là công tác kiểm tra, giám sát hải quan còn nhiều yếu kém; việc xử phạt hành vi gian lận thương mại chưa đủ sức răn đe. Trong nhiều vụ, việc chế tài, xử phạt hiện nay là nhẹ.  Ngoài ra, lực lượng QLTT khả năng cũng có hạn, có xảy ra tiêu cực, góp phần cho hành vi gian lận thương mại có đất phát triển.