EVN phải tính lại giá điện

Cải tạo lưới điện hạ thế tại TPHCM. Ảnh: Tấn Thạnh

Cố tình làm sai?

Theo TS Nguyễn Minh Phong, đánh giá của ông Lê Minh Khái, Phó tổng Kiểm toán Nhà nước, tại cuộc họp báo do cơ quan này tổ chức ngày 18-7 đã chứng tỏ mạnh mẽ việc EVN thực hiện sai quy định của Nhà nước và người đứng đầu EVN phải chịu trách nhiệm về việc này. Tại cuộc họp báo này, ông Lê Minh Khái cho rằng  EVN thu được khoảng 3.300 tỉ đồng từ các hoạt động nêu trên và lẽ ra theo quy chế quản lý tài chính hiện hành, khoản tiền này phải được tính vào cơ cấu giá điện. Chỉ riêng với số tiền đó, EVN lẽ ra đã có thể giảm ngay 34 đồng/KWh thay vì liên tục xin tăng giá điện như thời gian qua.

Theo chuyên gia kinh tế cao cấp Phạm Chi Lan, có thể EVN đã cố tình không thực hiện việc cộng những khoản lãi thu được từ các hoạt động đầu tư vào cơ cấu giá điện. “Tôi nghĩ rằng phải có quy định về việc những khoản nào thì được hạch toán vào cơ cấu giá điện. Điều này chắc chắn EVN và cơ quan giám sát là Bộ Tài chính phải nắm rõ. Nếu có quy định về việc cộng những khoản thu được kể trên (3.300 tỉ đồng - PV) vào cơ cấu giá điện mà EVN lại không thực hiện thì trách nhiệm còn liên đới tới cả Bộ Tài chính” - bà Lan nhận định.

Bà Lan cho rằng những kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước rất đáng hoan nghênh và Chính phủ nên nghiên cứu để chỉ đạo Bộ Công Thương và EVN điều chỉnh, sửa đổi. “Không thể có chuyện lãi làm ra được thì tách riêng, còn tổn thất điện năng thì bắt người tiêu dùng gánh chịu” - bà Lan nói.

Công khai công thức tính giá điện

Theo TS Nguyễn Minh Phong, Chính phủ cần chỉ đạo EVN giải trình những vấn đề Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra và xem xét việc bóc tách những khoản thu đó có đúng pháp luật hay không. Đồng thời, EVN phải viết lại công thức tính giá điện và chỉ rõ những khoản chi phí liên quan sản xuất, truyền tải, phân phối, tiêu hao điện...

Trong khi đó, TS Lê Đăng Doanh, nguyên viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương, cho biết ông đã rất nhiều lần kiến nghị phải công khai, minh bạch cách tính giá điện nhưng cả EVN và Bộ Công Thương đều không có phản hồi. “Những thông tin từ Kiểm toán Nhà nước cho thấy Chính phủ cần phải kiểm tra, giám sát xem còn có thêm những khoản thu nào khác mà EVN không cộng vào cơ cấu tính giá điện hay không?”- ông Doanh kiến nghị.

Bà Phạm Chi Lan mong muốn Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Chính phủ giám sát cơ cấu giá điện hiện nay vì mỗi lần xem xét điều chỉnh giá điện, Bộ Công Thương và Bộ Tài chính mới chỉ căn cứ vào giá điện hiện hành và cơ cấu giá nguyên liệu đầu vào tăng lên hay những khó khăn mà EVN nêu ra. “Gần như ngành điện không chứng minh được nỗ lực của mình trong việc giảm giá điện. Lần nào cũng xin điều chỉnh tăng giá với lý do thiếu vốn đầu tư, nhập khẩu điện tăng, giá than lên…” - bà Lan băn khoăn.