Bất thường vắc-xin Quinvaxem

Hôm qua (9-1), hội  đồng đánh giá về tai biến tiêm chủng Bộ Y tế đã họp bất thường để xem xét toàn diện các yếu tố liên quan đến tai biến sau tiêm vắc-xin “5 trong 1” Quinvaxem.

Không bệnh vẫn tử vong!

Cuộc họp có đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, các vụ - cục chức năng của Bộ Y tế và đại diện một số bệnh viện. Tuy nhiên, giới truyền thông không được tham dự.

Khám sức khỏe cho trẻ trước khi tiêm vắc-xin_Ảnh: NGỌC DUNG

Ca tử vong gần đây nhất là một bé trai 3 tháng tuổi, sau khi được tiêm vắc-xin Quinvaxem mũi 1 vào ngày 4-1 tại Trạm Y tế xã Yên Thường, huyện Gia Lâm - Hà Nội. Trước đó, một bé trai 2 tháng tuổi (ngụ xã Hòa Thuận, huyện An  Minh - Kiên  Giang) được tiêm vắc-xin Quinvaxem  vào  ngày 22-12-2012.  Ba ngày sau, bé sốt nhẹ, được gia đình cho sử dụng thuốc Pamin 325 mg và trở lại bình thường nhưng đến sáng 26-12-2012 thì tử vong. Với 3 trẻ ở Bình Định, tiền sử bệnh tật không có gì đặc biệt nhưng sau tiêm vắc-xin Quinvaxem, các bé có các phản ứng mạnh như: khóc thét, sốt, co giật, tím tái, có cháu còn ngừng thở nhưng may mắn đã được đưa đi cấp cứu nên đều qua khỏi.

Theo ông Nguyễn Văn Bình, trước khi tiêm vắc-xin Quinvaxem, cả 5 trẻ trên đều không có bất thường về sức khỏe và không phản ứng bất thường đối với mũi tiêm lần đầu (với loại vắc-xin khác). Ngoài ra, cũng không có bằng chứng về sự liên quan giữa các trường hợp phản ứng sau tiêm do sai sót quy trình bảo quản, vận chuyển vắc-xin và dịch vụ tiêm chủng... “Vì vậy, mặc dù  chưa có bằng chứng đầy đủ về sự liên quan giữa phản ứng sau tiêm chủng và chất lượng vắc-xin Quinvaxem nhưng cũng chưa đủ cơ sở để loại trừ nguyên nhân này” - ông Bình lo ngại.

Ông Bình cho biết từ cuối năm 2012 và đầu năm 2013, ngành y tế đã ghi nhận tần số xuất hiện cao hơn đối với các trường hợp phản ứng sau khi tiêm vắc-xin Quinvaxem. “Điều này khiến chúng tôi rất lo lắng. Bộ Y tế đang phối hợp với WHO và các đơn vị liên quan kiểm tra chất lượng vắc-xin, nghiên cứu đánh giá nguyên nhân phản ứng sau tiêm” - ông Bình nói.

Vẫn tiếp tục sử dụng

Một quan chức Bộ Y tế cho biết cơ quan này đã đề nghị đơn vị chức năng tìm nguồn vắc-xin thay thế, nếu trong vòng 1 tháng tới mà vẫn tiếp tục xảy ra các ca tai biến nghiêm trọng. Tuy nhiên, quan chức này cũng thừa nhận việc tìm nguồn vắc-xin có giá thành tương đương Quinvaxem được Liên minh Toàn cầu về vắc-xin và tiêm chủng (GAVI) viện trợ là rất khó bởi hiện nay, các loại vắc-xin phối hợp sử dụng công nghệ bào chế mới nên giá thành rất đắt. 

Một chuyên gia dịch tễ cũng nhìn nhận nếu ngừng vắc-xin Quinvaxem trong thời điểm này sẽ không thể có nguồn khác thay thế. “Dù đây là vắc-xin thế hệ cũ nhưng nhiều quốc gia khác cũng như Việt Nam chưa thể sản xuất được” - vị này nói.

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, GS-TS Phạm Ngọc Đính, Phó Chủ tịch Hội Y học dự phòng Việt Nam, cho rằng không nên dừng tiêm phòng vắc-xin Quinvaxem. Tuy nhiên, việc ngừng lô vắc-xin có liên quan đến các ca tai biến là cần thiết. “Sau khi làm rõ các nguyên nhân, nếu loại trừ do chất lượng vắc-xin thì nên cho tiêm trở lại vì lợi ích của tiêm chủng lớn hơn rất nhiều” - ông Đính kiến nghị.

Theo một số chuyên gia dịch tễ, hiện yếu tố nghi ngờ nhiều nhất đối với vắc-xin Quinvaxem là có thành phần toàn tế bào ho gà (tức là dùng tế bào vi khuẩn làm vắc-xin) nên dễ gây kích ứng hơn. Trong khi đó, trong các vắc-xin phối hợp thế hệ mới, thành phần ho gà đã được tinh chế nên dù có phản ứng (thường gặp là sốt) thì cũng nhẹ hơn nhiều.