Chưa đồng thuận về định danh số nhà

Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06) - Bộ Công an vừa ký thỏa thuận hợp tác với Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam thúc đẩy triển khai Đề án 06 và phục vụ quá trình chuyển đổi số quốc gia. Đáng chú ý, theo C06, Bộ Công an đang tham mưu giải pháp minh bạch thị trường bất động sản (BĐS) thông qua kế hoạch định danh số nhà.

Cần vào cuộc đồng bộ, tích hợp

Việc định danh số nhà nhằm thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị 13 về lập lại trật tự, khắc phục những bất cập với công tác tư vấn đầu tư xây dựng các công trình, dự án ngành giao thông vận tải.

Theo đó, phía bưu điện có sẵn thông tin về số nhà, cảnh sát khu vực có dữ liệu về hộ khẩu, Bộ Công an có dữ liệu về dân cư và giấy tờ nhà đất. C06 sẽ phối hợp bưu điện để liên thông dữ liệu, sau đó định danh số nhà.

Kế hoạch này còn giúp tiết kiệm rất nhiều chi phí cho nhà nước thông qua việc tận dụng những dữ liệu đã có sẵn để liên thông, không phải chờ làm sạch dữ liệu về BĐS.

Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia về dân cư thuộc C06, lý giải muốn xác định được BĐS thì phải định danh được số nhà và định danh chủ tài sản của các BĐS đó.

"Mỗi chung cư có hàng ngàn hộ dân, trong đó mỗi gia đình sống ở căn hộ riêng và hoàn toàn độc lập. Nếu chỉ ghi địa chỉ của tòa chung cư thì đó mới chỉ là dữ liệu chung, chưa có thông tin của từng hộ dân cụ thể cư trú bên trong" - ông Nguyễn Thành Vĩnh nói và cho biết định danh số nhà, số căn hộ sẽ giúp minh bạch được chủ tài sản có bao nhiêu BĐS. 

Từ đó tạo mạng lưới định danh BĐS gắn với mỗi công dân, để những đơn vị trung gian khác (bưu điện, chuyển phát nhanh...) khai thác, sử dụng khi giao nhận hàng bảo đảm được chính xác nhất.

Về quy trình định danh số nhà, ông Nguyễn Thành Vĩnh thông tin rằng hiện Bộ Xây dựng cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường là 2 cơ quan quản lý nhà nước chủ trì việc xây dựng dữ liệu về số nhà, nhà ở. 

Mục tiêu là đánh số cụ thể đến từng ngôi nhà, từng căn hộ hay thửa đất theo quy luật thống nhất. Từ quy luật đó, Bộ Công an thu thập cơ sở dữ liệu về số nhà, cộng với thông tin thu thập từ UBND các cấp, trên nguyên tắc chuẩn hóa số liệu để định danh số nhà.

Đại biểu Quốc hội Trương Xuân Cừ, Ủy viên Ủy ban Xã hội của Quốc hội, cho rằng chủ trương này rất tốt. Việc định danh số nhà, số căn hộ giúp minh bạch được tài sản, tạo thuận lợi trong quản lý, truy thu thuế cũng như để những đơn vị trung gian khác (bưu điện, chuyển phát nhanh...) khai thác, sử dụng được chính xác. 

Sắp tới, Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi) cũng sẽ có những quy định cụ thể hơn về vấn đề BĐS nhưng muốn xác định được BĐS thì phải định danh được số nhà và định danh chủ tài sản của các BĐS đó.

"Đây cũng là một hình thức để giám sát tài sản của cán bộ, công chức và người nhà của cán bộ, công chức. Khi thực hiện xong định danh số nhà thì mọi người đều phải trung thực, công khai, minh bạch mọi thứ. Có thể nói đây là một cuộc cách mạng. 

Trong quá trình thực hiện, cần sự vào cuộc đồng bộ của nhiều cơ quan, tổ chức; cần tích hợp để giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí, thời gian…" - đại biểu Trương Xuân Cừ nhận định.

Một biển số nhà “siêu dài” tại TP HCMẢnh: Anh Vũ

Xác định mục tiêu, lộ trình phù hợp

Theo luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), với xu hướng phát triển của xã hội trong ứng dụng công nghệ, kết nối dữ liệu dân cư với các thông tin về nhân thân, cũng như xu hướng chuyển đổi số, Chính phủ điện tử, việc kết nối liên thông dữ liệu về thông tin nhân thân cá nhân với các tài sản là điều tất yếu, cũng là điều kiện thuận lợi để các chủ sở hữu tài sản được pháp luật bảo vệ, nhà nước tăng cường công tác quản lý và thuận tiện cho chủ thể trong việc sử dụng tiện ích, dịch vụ giá trị gia tăng.

Tuy nhiên, số hóa thông tin, định danh BĐS được thực hiện theo lộ trình nào, mục đích gì, dự kiến chi phí, nhân lực, công nghệ như thế nào cho phù hợp để bảo đảm hiệu quả trong công tác quản lý, tránh phiền hà cho người dân.

Cũng theo luật sư Đặng Văn Cường, định danh số nhà, quản lý chặt chẽ BĐS là xu hướng của nhiều quốc gia. Đây là vấn đề khá nhạy cảm vì liên quan quyền sở hữu tài sản của tổ chức, cá nhân, đặc biệt là đối với tài sản của cán bộ, công chức. 

Nếu thông tin về tài sản của công dân được thu thập nhưng không bảo đảm điều kiện về bảo mật, dẫn đến lộ lọt thông tin thì có thể ảnh hưởng đời sống riêng tư của công dân. Bên cạnh đó, việc định danh cá nhân về tài sản nhằm mục đích quản lý tài sản của từng công dân nhưng nếu không kiểm soát được tình trạng đứng tên hộ BĐS thì những thông tin về định danh BĐS cũng chỉ có ý nghĩa tương đối.

"Bởi vậy, khi tổ chức thực hiện định danh số nhà phải có kế hoạch rất cụ thể, tính toán phương thức thực hiện, dự tính chi phí xã hội và hiệu quả trong công tác quản lý. 

Ngoài ra, mục đích của việc quản lý, phương thức quản lý, lộ trình tổ chức thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin để tăng cường công tác quản lý đối với từng quốc gia, từng thời điểm là khác nhau, phụ thuộc trình độ phát triển kinh tế - xã hội. 

Cần tuyên truyền phổ biến để người dân nắm được sự cần thiết, những lợi ích mà người dân có thể có được khi định danh số nhà" - luật sư Đặng Văn Cường nhấn mạnh.

Liên quan đến nỗi lo "lộ" tài sản, luật sư Trần Thị Thanh Thảo (Giám đốc Công ty Luật TNHH Thảo Trần) cho rằng khai báo tài sản với nhà nước là nghĩa vụ của công dân nên không thể nói là bị xâm phạm. Chưa kể, nếu việc giấu tài sản có căn cứ nhằm trốn thuế hay nghĩa vụ khác là vi phạm pháp luật.